|
ژیاننامەی مامۆستا
ە ڕابەری شەهیدان
مەلا خدر عباسی
مامۆستا مەلا خدر عباسی لە مانگی خەزەڵوەری ١٣١٣ ی ك.ه
(نۆڤەمبەری ١٩٣٤)ی زایینی لە بنەمڵەیەكی ئایینی
زەحمەتكێش و هەژاری كوردستان لە گۆندی (سیسێر)ی ناوچەی گەوركی سەردەشت لە
كوردستانی
رۆژهەڵاتی
بندەستی ئێران هاتۆتە دنیاوە. باوك و دایكی چاوی هیوای دوارۆژێكی ڕوون و
بە پلە رادەی زانست و ئاستی تێگەیشتنی دەچووە سەر. زیرەكی و بە توانایی مامۆستا بە
رادەیەك بوو كە مرۆڤی نەشارەزا هەرگیز باوەای نەدەكرد ئەو زانست و پلە لەخوێندەواری
یە لەو تەمەن و بالایە بێتەوە. بۆ زیاتر كۆكردنەوە و وەسەریەكنانی زانستەكان زۆر لە
ناوچەكانی كوردستانی كوێستان (كوردستانی سەر بە ئێران)و كوردستانی گەرمێن(كوردستانی
سەر بە عێراق) گەڕاوە و وەك پیشەی فەقێیەتی و باوی مەلایەتی هەمیشە بەدوای مامۆستا
ناسراو و زانا گەورەكانی كوردستاندا گەڕاوە تا لە خزمەت ئەوگەورە پیاوانەدا درێژە بە خوێندن بدا. هەر بۆ ئەو
مەبەستە ساڵی ١٣٣٤ هەتاوی، ١٩٥٥
ی زایینی
دەچێتە خزمەت زانای پایەبەرز و ناودار مامۆستا مەلا محەمەد بۆكانی (مەلا محەمەد
رەئیس) كە لە گۆندی (گەلڵە)ی شینكایەتی كوردستانی گەرمێان مامۆستا بوو. لەوێ لە
خزمەت ئەو لە بەێز و بلیمەتە دا دوایین دەرسەكانی فەقێیەتی
دەخوێنێ و پایزی ١٣٣٥
هەتاوی، ١٩٥٦ی زایینی لە
رێوەسمێكی گەورە و پاشكۆدا هەر لەوێ ئیجازەی مەلایەتی وەردەگرێ، پاشان دەگەێتەوە
ناوچەی سەردەشت و ماڵ پێكەوە دەنێ و لە گۆندی (سارتكێ)ی ناوچەی گەورك دەبێتە
مامۆستا و فەقێ ی لە دەور كۆدەبنەوە و دەست بە دەرس وتنەوە دەكا و ئیتر قۆناغی كار
و خزمەتی مامۆستا بە ئیسلام و رۆڵەكانی كورد دەست پێدەكا. هێشتا تازەلاو بوو كە
بیری لە كۆیلەیی و كڵۆڵی گەلی موسڵمانی كوردی دەكردەوە و بە ئاواتەوە بوو رۆژێك بێ
ئەو گەلەش وەك گەلە ئازادەكانی دنیا بە ئازادیی و سەربەستیی بژی. لەو پێناوەدا لە
مزگەوت و حوجرە و منارەكانەوە بانگی حەقی بەگوێ ی خەڵك دادەدا و جەماوەر بە گشتی و
فەقێ و قوتابییەكانی بەتایبەتی لە زوڵم و زۆریی اژیمی دیكتاتۆر و خۆسەپێنی شایەتی
ووریا دەكردەوە بەجۆرێك كە بە یەكێك لە كەسایەتییە بەرچاوەكانی كوردستان، لە
پەیوەندی لەگەڵ دژایەتی كردنی رژیمی شا و اوونكردنەوەی راستی یەكان بۆ خەڵك دا،
ناسرابوو. زۆری پێ نەچوو لە ١٠ ی خەزەڵوەری ١٣٣٨ هەتاوی، ساڵی ١٩٥٩ زایینی دا بە تاوانی دژایەتی كردنی رژیم و هاندان و ئامادەكردنی خەڵك بۆ نەزایەتی نیشاندان لە دژی دەسەلاتی تاغوتیی لەلایەن ساواك (دەزگای ئەمنییەتی رژیمی شا)ەوە گیرا و رەوانەی زیندانە بەسام و ترسناكەكانی قزل قەلعە و قەسری قاجار لە تاران كرا. ئەشكەنجە و ئازاری زیندان ئیمان و باوەای مامۆستای لەق نەكرد و لە گرتووخانەش دا خۆگریی خۆی بە دوژمن نیشاندایەوە. پاش چەند مانگ و لە دادگایەكی ساواكی یانەدا مامۆستا خدر حوكمی ١٠ ساڵ زیندانی بەسەردا درا بەلام روودانی چەند گۆاانكارییەك لە ناوچەكەدا و لە هەموان گرنگتر هەڵگیرسانی شۆڕشی ئەیلول لە كوردستانی ژێر دەستی عێراق دا وایانكرد رژیمی شا چاو بەسەر حوكمی گیراوە سیاسیەكاندا بگێێتەوەو لە ئەنجامدا رۆژی ٢٣ ی خاكەلێوەی ١٣٤١ (١٢/٤/١٩٦٢) مامۆستا لە گرتووخانە ئازادكرا. پاش ئازادبوونیشی سەرلەنوێ و بە گاوتینێكی زیاترەوە هەر لە سارتكێ دەستی بە دەرس گوتنەوە كردەوە بەلام هەمیشە لەژێر چاوەدێری وردی سیخوەكانی رژیمدا بوو.
لە
راپەاینی مەزن و پیرۆزی خەڵكی ئێران ساڵی ١٣٥٧ هەتاوی، ١٩٧٩
زایینی لە
دژی رژیمی شایەتی دا
مامۆستا مەلاخدر وەك هەمیشە بوو بە رێبەر و پێشەنگی جەماوەر و چالاكانە هەموو توانا
و لێهاتوویی خۆی بۆ كۆكردنەوە و رێكخستن و هاندان و رێنوێنی كردنی دۆستان و
هاوبیران و هاوەلان و جەماوەری كوردستان بەكارهێنا.خەڵكی كوردستان بە گشتی و ناوچەی
سەردەشت بەتایبەتی خۆیان شاهیدی زیندووی ئەو رۆژانەن كە تێیدا مامۆستا مەلاخدر وەك
رابەر و مامۆستایەك پێش لاوانی خۆپیشاندەر و خەڵكی شۆاشگێا و راپەڕیو دەكەوت و
رووبەرووی دەزگا داپڵۆسێنەر و چەكدار و سیخوە خوێنێژەكانی رژیمی تاغوتی شا
دەبوونەوە. لە ٣ی جۆزەردانی ١٣٦٦ هەتاوی، ٢٤/٥/١٩٨٧ زایینی و دوای وەلانانی خۆسەپێن و دەسەلاتخوازان ریزەكانی رێكخراوی خەبات، مامۆستا مەلا خدر كرا بە بەرپرسی یەكەمی رێكخراوی خەبات،ی شۆاشگێای كوردستانی ئێران. بە درێژایی مێژووی تێكۆشانی رێكخراوی خەبات،ی شۆاشگێایش مامۆستا وەك زانا و رابەرێكی بلیمەت و لێهاتوو سەركردایەتی تێكۆشان و خەباتی ئەو رێكخراوە و ئەندام و كادر و پێشمەرگەكانی دەكرد. ئیمان پتەویی، پشوودرێژیی، بیرتیژیی، كارامەیی، بە ئەزموونی و ورە و خۆگریی مامۆستا مەلاخدر لە رەوتی تێكۆشانی پا بەرهەم و رەنجی رێكخراوی خەبات،ی شۆاشگێای كوردستانی ئێران دا بە تەواوەتی رەنگی دایەوە و سیفەتە بەرزەكانی ئەو لە رۆژگارە هەرە دژوار و پا لە لەندەكانی خەبات دا بە كردەوە بۆ دوژمن و نامۆ و خۆیی سەلمێندران و بوونە هەوێنی خۆگریی و سەربەخۆبوونی سیاسی رێكخراوی خەبات،ی شۆرِشگێرِ و قوتابی و هاوبیرانی مامۆستا. مامۆستا خدر سەرەاای ئەوەی وەك زانایەكی گەورە و شارەزا و رابەرێكی لێهاتوو بۆ خزمەت بە گەلی موسڵمانی كورد و گەیشتنی ئەو گەلە بە مافە رەواكانی خۆی هەمیشە لە ناوجەرگەی گۆەپانی خەبات و تێكۆشان دا بوو، لە هەمان كاتیشدا نووسەرێكی حەق بێژ و خاوەن قەڵەم و شاعیرێكی هەست ناسك بوو كە بە خامە بەباشتەكەی سەدان وتار و زنجیرە وتاری گەورە و گچكە و لێكۆڵینەوە و هۆنراوەی ناسكی نووسیوە و لە رادوێ و بلاوكراوەكانی رێكخراوی خەبات،ی شۆاشگێا وەك گۆڤارەكانی "تێكۆشان" و "بێستان" و زۆر جێگەی تردا بلاو كردۆتەوە. سەرەتی ساڵی ١٣٧٥ هەتاوی ، ١٩٩٦ زایینی نیشانەكانی نەخۆشییەكی كوشندە لە جەستەی مامۆستادا سەریان هەڵدا و رۆژ بە رۆژیش نەخۆشییەكەی زیاتر تەنگی بە تەندروستی ئەو هەڵدەچنی بەلام مامۆستاخدر بە ئیمان بە فەرموودە پیرۆزەكانی سەرەی نەحەتی و ئازاری زۆر بۆ و ساتێكیش لە كار و خەبات نەوەستا.
سەرەتی بەهاری ١٣٧٦
هەتاوی،
١٩٩٧ زایینی
بۆ پەڕاندنی هەندێك كاروباری سیاسی و
چارەسەركردنی نەخۆشییەكەی سەردانی ئوروپی كرد و پاش چەند مانگێك بەرەو كوردستان
گەرایەوە، لە رێگەی گەڕانەوەیدا بوو كە هەوڵی شەهیدكرانی كوڕێكی بە ناوی خالید
عباسی رۆژی ١٦/٣/١٣٧٦ هەتاوی ، ٦/٦/ ١٩٩٧ زایینی بەدەستی تیرۆریستە چڵپاوخۆرەكانی رژیمی خومەینی لە شاری سلێمانی پێ گەیشت. هەزاران سڵاو لە گیانی پاكی مامۆستا مەلاخدر عباسی بێ و لە یەزدانی دلۆڤان و بە بەزە دەپاڕێینەوە بە بەهەشتی بەرینی خۆی شاد بكا. * واتە: هەرگیز لەوە زیاترمان بۆ پێش نیە كە خوا لە چارەی نووسیوین . * واتە: د ڵنیابن لەهەركوێ بن مردن دەتانگاتێ و یەخەتان پێدەگرێ با لە قە َ لا و شوێنی زۆرسەخت و قیمیش دابن. * واتە: پەروەردگاری منە كە ژیان دەبەخشێ و هەر ئەویشە دەشمرێنێ. * واتە: كەسانێك لەنێو ئیمانداراندا هەن كە ئەو پەیمانەی داویانە بە خوا پابەندن پێی و لێی لانادەن ، جا لەوانە هەیانە گیانی بەخشیوە وهێندێكیشیان چاوەنۆان و تۆزقالێكیش سۆز و پەیمانی خۆیان نەگۆیوە. |
