شێخ محەمەد مەردۆخ ئایەتوڵڵا کوردستانی

شێخ محەمەد مەردۆخ فەرزند شێخ عە‌بدوڵلاموئەمن مەردۆخ ( ئایەتوڵڵا مەردۆخ کوردستانی) له ساڵی ١٨٠٨ له داێك بووه له تەمەنی ١٢ ساڵیدا باوکی شێخ محەمەد ئیمامی مەزگەوتی شاری سنه بووه، ئایەتوڵڵا مەردۆخ  نوسه ر و ڕوناکبیری به‌ ناوبانگی کور فەیلەسووف، مێژونووس، شاعیر، ڕووناك بیر و خاوەن بیروڕای دینی بڵام پیاوێك کەبە روانینی عەقڵەو سەێری دینی دەکرد ئەو پێ وا بوو بۆ هەر گرفتێکی دینی دەبێت لە قورئان کەڵك وەر بگیرێت ولەکتێبی شنەبای رزگاری تەفسیرو ئیجتهادو فتوا رەد دەکاتەوەو لە چوار ئیمامی ئەهلی سۆنەت رەخنەێ توند دەگرێت و دەڵێت هەمویان بەهەڵەداچوگن خاوەنی دەیان بەرهەمە و بەداخەوە ئەوجۆرە واپیویستە نەناسراوە چونکە زۆربەی مەلاکانی سەردەمی خوی و تائێستاش دژایەتی توندیان لەگەڵدا هەیە بۆیە زۆر لەسەڕی نەنووسراوه زۆربەی نوسراوەکانی قاجاخن و بونیان لەلای کەسانێکەو لەڕوانگەی یاسای دەوڵەتیەو سزای هەیه، زانیاری زمانی ئینگلیزو عەرەبی هەبووه له تەمەنی ٣٠ ساڵیدا دەستی کردوە بە نووسێنی مێژو و ئەدب ١١٥ بەرهەمی بڵاوکراوەتەوە لە مانە ٦٠ کتێب و یەكێك له گرنگترین کتێبی مێژو کورد و کوردستانی نوێیه. ئایەتوڵڵا مەردۆخی لە تەمەنی ٩٨ ساڵیدا لە ساڵی ١٩٧٥ کۆچی دواییكردوە.