سوبارییه‌كان


 

كۆنترین كه‌ل كه‌زانرابیت تا ئێستا (سوبارییه‌كان) خاكی سوبارتوو: سوبارییه‌كان به‌خاكه‌كه‌یان وتراوه‌ سوبارتو (سوبارتوو) ش كۆنترین ناوی (كوردستانه‌ له‌مێژوودا) سۆمه‌رییه‌كان و ئه‌كه‌دییه‌كان له‌ ناوه‌ڕاستی هه‌زاره‌ی سێهه‌می پش ئێستا به‌ خاكی كوردستانیان ده‌وت (سوبیر)دواتر له‌سه‌رده‌می ئه‌كه‌دییه‌كانو بابلییه‌كان ناوه‌كه‌ی گۆڕا بۆ (سوبارتو) .كۆنترین ئاماژه‌ش كه‌له‌سه‌ریان زانرابێ تبرییتیه‌ له‌ نوسراوه‌كه‌ی پاشا (ئه‌ی-ئه‌ناتم) كه‌ سێهه‌مین پادشای بنه‌ماڵه‌ی له‌گه‌شی یه‌كه‌مه‌ له‌ نێوان ساڵانی (٢٤٤٠-٢٤٧٠)پ.ز .وه‌ جكه‌ له‌مه‌ش چه‌ندین كه‌سایه‌تی تر ناوی سوبارتوویان هێناوه‌ ه‌وانه‌ (حاموڕبی)و پێشتر( نه‌رام –سین )وه‌ له‌سه‌رده‌می ئاشورییه‌كان (تگلات-پلاسه‌ر).

 هه‌رچه‌نده‌ د.كۆزاد محمد ئاماژه‌ی به‌وه‌ كردووه‌ كه‌ دووسوبارتوو هه‌بووه‌ سوبارتووی خواروو سوباتووی سه‌روو هه‌بووه‌ یاخود سوبارتووی بڵاو سوبارتووی بچوك به‌ڵامتاوه‌كو ئێستا سنوری به‌ شێوه‌یه‌كی ته‌واوه‌تی نه‌زانراوه‌ به‌ڵام به‌شیێوه‌یه‌كی گشتی له‌باكوری ڕۆژئاوای (عیلامه‌وه‌)درێژ بۆته‌وه‌ تاوه‌كوكێوی ئه‌مانووس له‌نێوان(ئه‌ده‌نو ئه‌سكه‌نده‌رییه‌). وه‌ د.جمال رشید ده‌ڵێت هه‌رچه‌نده‌ سنوری سوبارتوو ناتوانین به‌شێوه‌یه‌كی ته‌واوه‌تی دیاری بكه‌ین به‌ڵام ده‌توانین ده‌كه‌وێته‌لای چیاكانی زاگرۆس له‌ڕۆژهه‌ڵاتو ڕووباری خابوور له‌ ڕۆژئاوا به‌ڵام هه‌ندێ لێكۆڵینه‌وه‌ زیاتر پشگیری له‌ ڕاكه‌ی تر ئه‌كه‌ن به‌ڵام گرنگ ئه‌وه‌یه‌ هه‌رچۆنێك بێت به‌ خاكی كوردستان ووتراوه‌ .له‌ دبه‌ڵگه‌نامه‌ كانی ئاشوریشدا پێی ووتراوه‌(سووباروو). وه‌ سوباریوش (سو): به‌و جانیشتوانه‌ وتراوه‌كه‌له‌ ناوچه‌ی سودا نیشته‌جێبوون له‌باشوری ڕۆژئاوای ده‌ریاچه‌ی وان .-بار-:واتا ده‌ره‌وه‌به‌زمانی سۆمه‌ری سوبار واتا ئه‌ودانیشتوانیه‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ی سنور ده‌ژین وه‌ پاشگری -توو- پاشگرێكی سۆمه‌رییه‌و لكێنراوه‌ به‌ ناوچه‌ جوگرافییه‌كانه‌وه‌.له‌مه‌وه‌ بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت كۆنترین ناو كه‌ به‌كوردستان ووتراوه‌ بریتی بووه‌ له‌ (سوبارتوو)وه‌ كۆنترین گه‌لیشكه‌زانراوه‌ بریتی بووه‌ له‌(سوباری یان سوئییه‌كان).