هه
وله کان
پیاوێك هاوسهرهکهی به تهور دهکوژێت
٢٨ كانونی دووهم ٢٠١٣
٣٢:١١ ا م
له شاری قامیشلۆ ژنێک لهنیوهی
خهودا لهلایهن
هاوسهرهکهیهوه به تهور
دهكوژرێت، بکوژهکهش
روودهکاته باشووری کوردستان و
لهسهر سنوور لهلایهن
هێزهکانی ئاسایشهوه دهستگیر
دهکرێت.
له شاری قامیشلۆ ژنێک بهناوی
(ف، ح) که دایکی دوو منداڵه،
لهلایهن هاوسهرهکهیهوه
بهناوی (م، ش) له نیوهی خهودا
به تهور دهکوژرێت. پاش کوشتنی
ژنهكه، پیاوهكه دوو
منداڵهکهی دهڕفێنێت و بهرهو
باشووری کوردستان بهڕێ
دهکهوێت.
بهپێی زانیاریهكان پیاوهكه
لهسهر سنووری باشوری کوردستان
لهلایهن هێزهکانی ئاسایشی
رۆژئاوای کوردستانهوه
دهستبهسهر دهکرێت.
برایهکی ژنهك كوژراوهكه به
ماڵپهری فراتی وتوه، هاوسهری
خوشکهکهی بێ ئیش بووه و
بهردهوام ههڕهشهی کوشتنی له
خوشكهكهی.
دراوسێکانی ناوبراویش
رایانگهیاند که چهندین جار
شهڕ و ناکۆکی لهنێوان دوو
هاوسهرهدا دهردهکهوێت
سۆران؛ ئهم ئێوارەیه كچێك خۆی كوشت
٢٦ كانونی دووهم ٢٠١٣ ٦:٢٠ پ م
ئێوارەی ئەمرۆ كچێك لە گوندی بلەی
سەربەناحیەی خەلیفانو قەزای
سۆران خۆی كوشت.
سەرچاوەیەكی ئاگادار لەپۆلیسی
خەلیفان به سایتی هاوڵاتی وت
ئەمرۆ ئێوارە لە گوندی بلەی
سەربەناحیەی خەلیفان كچێك بەناوی
(ك، ع) كە له پۆلی دهیهمه لە
قوتابخانەی رمهاوێژ خۆی
كوشتووه.
بهوتهی سهرچاوهكه ئهو كچه
بەهۆی دەرنەچونیەوە خۆی كوشتوه،
وتی �دوای ئەوەی لە قوتابخانە
گەراوەتەوە كەمێك لەماڵەوە
دووركەوتۆتەوەو بەدەمانچە خۆی
كوشتوە ئێستا تەرمەكەی
دەگوازرێتەوە بۆ شاری سۆران لەوێ
پشكنینی بۆ دەكرێت�.
ئەو سەرچاوەیە ئەوەشی راگەیاند كە
ئەو ماڵە هیچ كێشەیەكیان نەبووە،
كچەكەش هیچ كێشەیەكی نەبووە تەنها
كەوتنی لە خوێندنگا هۆكار بووە،
وتیشی �بەڵام ئێمە لێكۆڵینەوەی
خۆمان دهكەین.�
ساڵانە لە سنوری هەرێمی كوردستان
بەهۆی كەوتن لە خوێندن چەندین كەس
پەنا بۆ خۆكوشتن ئەبات، هەفتەی
رابردووش گەنجێك لە شاری سۆران
خۆی كوشت بەپێی زانیاریەكان
هۆكاری خۆكوشتنی ئەو گەنجەش بۆ
خوێندن دەگەرێتەوە
كوشتنی ژنان لەڕۆژهەڵاتی كوردستان؛ موكریان زۆرترین ژنی تێدا
كوژراوەو دوای ئەو سنە
١٢ مانگی كانونی دووهم ٢٠١٣
(ناوەندی رۆژهەڵات
بۆ توێژینەوەی كۆمەڵایەتی) كە
چالاكییەكانیان لەشاری كۆیە
بەڕێوە دەبەن، ئامارێكیان
خستۆتەڕوو لەبارەی كوژرانی ژنان و
كێشە كۆمەڵایەتییەكان لەڕۆژهەڵاتی
كوردستان بۆ ساڵی 2012. ئامارەكە
پشتی بەستووە بەو هەواڵ و
راپۆرتانەی لەڕۆژهەڵاتەوە
بڵاودەبنەوە. ناوەندەكە لەڕێی
سایتی خۆیان لەئینتەرنێت
ئامارەكەیان بڵاوكردۆتەوە.
ئەو ئامارانەی
پەیوەندی هەیە لەگەڵ �خۆكوشتن و
كوژرانی ژنان� لەشارەكانی
كوردستانی ئێران، لەخشتەدا
جیاكراونەتەوە بەگوێرەی ناوچەو
تەمەن و هۆكاری روودانیان لێرەدا
تەنیا بەڕێژە بەشێكی ئەو
توێژینەوەیە بڵاو دەبێتەوە نەك
وردەكاریی زۆرتر لەبەر ئەوەی
هێشتا ساڵی هەتاوی لەئێران كۆتایی
نەهاتووەو ئامارەكە هی هەموو
ساڵەكە نییە.
بەگوێرەی ئامارەكە
رێژەی خۆكوشتنی ژنان 63%بووە
هەروەها رێژەی كوژراوان 36%
بووە. ئەو كەسانەی تەمەنیان لە
نیوان شانزە بۆبیست وپێنج
ساڵاندایە ٥٠%ی ئەو كەسانە لەخۆ
دەگرێ كە خۆیان كوشتووە یان
كوژراون.
بەگوێرەی ئاماری
ناوەندی رۆژهەڵات بۆ توێژینەوەی
كۆمەڵایەتی پارێزگای(ئازەربایجانی
رۆژاوا) كە شارەكانی ورمێ،
مەهاباد، سەقز، بۆكان و سەردەشت
دەگرێتەوە زۆرترین ژمارەی كوژراو
و خۆكوشتنی تێدا تۆماركراوە
بەجۆرێك 66% رووداوەكان لەو
پارێزگایە روویانداوە، پارێزگای
(كوردستان � سنە) رێژەی
رووداوەكان تێیدا 23%یە،
كرماشان6% و ئیلام 3%.
ئەو خشتەیە
دەریدەخات پارێزگای ئازەربایجانی
رۆژئاوا بە (٦٦%) زۆرترین ئاماری
قوربانی هەیەو پارێزگاكانی
كوردستان، كرماشان لەپلەی دووەم
و سێیەمدا جێ دەگرن. بەپێێ ئامارە
رەسمییەكانی كۆماری ئیسلامی ئێران
لەساڵەكانی رابردوودا پاریزگاكانی
ئیلام و كرماشان زۆرترین ئاماری
خۆكوشتن تۆمار كراون و لە هەموو
پارێزگاكانی ئێران لەسەرترن.
هەروەها
هۆكارەكانی خۆكوشتن و كوژرانی
ژنان كە سەنتەرەكە ریزبەندی
كردووە، نیشانیدەدا كێشەی
كۆمەڵایەتی و خێزانی لەسەرووی
هەموو هۆكارەكانی دیكەوەیە كە٤٠%
ی ئەو ژنانەی كوژراون لەسەر كێشەی
خێزانی و هەروەها كۆمەڵایەتی
بوون، دواتر رێژەی كوشتن دێ
بەهۆكاری � ناموسپارێزیی� كە
6%بووە. هەروەها3% یش بە هۆكاری
نادیار بوونەتە قوربانی � پێویستە
ئەوە بوترێ زۆرینەی ئەو
قوربانیانە خۆیان كوشتووە، چونكە
كێشەی كۆمەڵایەتیی ناو بنەماڵەكان
زۆر بەكەمی ئاشكرا دەبن و بە
شاراوەیی دەمێننەوە و بەم هۆیەوە
هۆكاری مردنی قوربانیان بە
نادیاری دەمێنێتەوە�.
رێژەی خۆسوتاندنی
ژنانی كورد لەرۆژهەڵاتی كوردستان
بەگوێرەی ئاماری سەنتەری رۆژهەڵات
بۆ توێژینەوەی كۆمەڵایەتی،
رێژەیەكی بەرزە كە گەیشتۆتەوە 26%
هەروەها خۆخنكاندن و هەڵواسین
10%یە.
بەشێكی دیكەی ئامارەكە
تەرخانكراوە بۆ شوێنی كوشتنی ژنان
45% لەدەرەوەی ماڵەوەو 45%ی
دیكەیان لەنێو ماڵەكاندا كوژراون.
ئەو رێژەیە دەرخەری ئەوەیە
توندوتیژی و نائەمنی لە ناوماڵ و
كۆمەڵگاشدا هەڕەشە لە ژنان دەكات.
لەنێوان ئەو هۆكارانەی دەست نیشان
كراون، دەتوانین بڵێین شێوەی
خۆسووتاندن باوترین شێوەی
خۆكوشتنی ژنان بووە. هەروەها
لێكۆڵینەوەكان ئاماژە بەوە دەكەن
كە ئەو كەسانەی خۆیان سووتاندووە
لە دۆخێكی دەروونیی زۆر خراپدا
ژیاون و بەم هۆیەوە دەستیان
داوەتە خۆكوشتن.
بەهۆی ئەوەی ناوەندەكە
چالاكییەكانی لەدەرەوەی ئێرانەو
زۆرتر پشتیان بەوە بەستووە كە
لەئاژانسەكانی هەواڵ بەتایبەتی
(ئاژانسی هەواڵدەریی كوردپا)
پێدەچێ ئامارەكە ژمارەی تەواوی
ئەو ژنانەی تێدا تۆمارنەكرابێ كە
لەرۆژهەڵاتی كوردستان گیانیان
لەدەستداوە، هەروەها بەهۆی
تەواوبوونی ساڵی هەتاوی كە ئێران
كاری پێدەكات، هێشتا ژمارەی
تەواوی قوربانییەكان لەئێران
كۆنەكراونەتەوەو رانەگەینراون
شەوی رابردوو 29-9، لە دوو ڕوداوی
جیاوازدا لەكەركوك كچێك
بەدەمانجەی براكەی خۆی كوشتو
ژنێكیش لەلایەن پیاوەكەیەوە
كوژرا.
عەقید یاسین حەسەن بەڕێوبەری
بنكەی پۆلیسی ئازادی بە سایتی
هاوڵاتی وت �لە گەڕەكی ئیسكانی
شاری كەركوك كچێك بە ناوی(ش. ك.
ف) تەمەن 18ساڵ بە دەمانجە خۆی
كوشتووە.
حەسەن دەڵێت كچەكە بە هۆی
دەمەقاڵە لە گەڵ براكەی خۆی
كوشتووە.
لە لایەكی ترەوە سەرچاوەیەك لە
ئاسایشی كەركوك بە سایتی هاوڵاتی
ڕاگەیاند لە نزیك پردی لەیلان لە
دەروازەی شاری كەركوك بە ئاراستەی
ناحیەی لەیلان ئافرەتێك بە ناوی
(جەمیلە شەریف) لەلایەن
پیاوەكەیەوە كوژرا.
وتیشی �تا ئێستا هۆكاری ڕوداوەكە
نەزانراوە�. ماوەیەكە توندوتیژی
دژی ژنان پەرەی سەندوەو لە چەند
رۆژی رابردوودا لەشاری كەركوك 4
ئافرەت كوژراون
گهرمیان؛ له ماوهی
کهمتر له چوار ساڵدا، 19ئافرهت کوژراوه و 16ئافرهتیش خۆیان کوشتووه
6ئاب/ئۆگۆست ٢٠١٢
گهرمیان
6ئاب/ئۆگۆست - به پێی ئامارێکی
بهرێوهبهرایهتی توندوتیژی
دژ به ئافرهتان له گهرمیان
له مانگی 9ی 2008هوه تاوهکو
31/ 7/ 2012، له سنووری
گهرمیان 19 ئافرهت کوژراون و
ههروهها 16 ئافرهت خۆیان
کوشتووه و 114 ئافرهت سووتاوه
و 29 ی دیکهش خۆیان سووتاندووه
و ههر لهو ماوهیهدا، 24
ئافرهت داڵده دراوه. هاوکات
به به پێی ئامارهکان رێژهی
توندوتیژی له سنوورهکهدا روو
له زیادبوونه.
به پێی ئهو ئاماره که
کۆپییهکی بۆ ئاژانسی پهیامنێر
نێرداوه هاتووه، له مانگی 9ی
2012هوه که
بهرێوهبهرایهتی توندوتیژی
دژ به ئافرهتان له گهرمیان
دامهرزاوه تاوهکو 31 /7/2012،
رووداو کێشهکانی سنوورهکه
بهمشێوهیه بووه:
له ساڵی 2008دا، 30 کێشه
تۆمار کراوه که له نێویاندا سێ
حاڵهتی داڵدهدان ههبووه و
ههروهها لهو ساڵهدا 3
حاڵهتی کوشتن و 2 حاڵهتی
خۆکوشتن لهگهڵ 20 سووتان و 6
حاڵهتی خۆسووتان تۆمار کراوه.
له ساڵی 2009دا، 374 سکاڵای
جۆراو جۆر تۆمارکراوه که له
نێویاندا پێنج حاڵهتی داڵدهدان
ههبووه و ههروهها لهو
ساڵهدا، 3 حاڵهتی کوشتن و 3
خۆکوشتن و 25 سوتان و 6 حاڵهتی
خۆسوتان تۆمار کراوه.
له ساڵی 2010شدا، رێژهی
کیشهو سکاڵاکان بۆ 465 دۆسیه
بهرزبۆتهوه که له نێویاندا
پێنج حاڵهتی داڵدهدان ههبووه
و ههروهها لهساڵی 2010دا، به
پێی ئامارهکان، 9 حاڵهتی
کوشتن و خۆکوشتن و 30 حاڵهتی
سوتان و 7 حاڵهتی خۆسوتان
تۆمارکراوه.
ههروهها له ساڵی 2011،
رێَژهی سکاڵا و کێشهکهکان
کهمبۆتهوه بۆ 387 کێشه که
له نێویاندا 4 ئافرهت داڵده
دراوه و ههروهها ، 5 حاڵهتی
کوشتن و 6 حاڵهتی خۆکوشتن و 23
سوتان و 7 حاڵهتی خۆسوتان تۆمار
کراوه.
ههر به پێی ئهو ئاماره له
سهرهتای ئهمساڵهوه تاوهکو
31/7/2012، له سنووری گهرمیان
229 کێشه تۆمار کراوه که تێیدا
رێژهی داڵدهدان بۆ 7 ئافرهت
بهرزبۆتهوه و ههروهها 3
حاڵهتی کوشتن تۆمار کراوه که
دواههمینیان کوشتنی نیگا رهحیم
بوو، ههروهها یهک حاڵهتی
خۆکوشتن و 17 سووتان و 3 حاڵهتی
خۆسووتانیش تۆمارکراوه.
هاوکات به پێی ئهو ئاماره
له ماوهی ئهو چوار ساڵهدا سێ
حاڵهتی دهستدرێژی سێکسی
تۆمار کراوه و ئاماژهش بهوه
دراوه زۆرێک له کێشهکان
چارهسهریان بۆ کراوه
ههندێکیشیان رهوانهی دادگانی
گهرمیان کراوه و لهژێر
لێکۆڵینهوهدان.
سهبارهت بهوهی له
ئامارهکهدا دهردهکهوێت
رێژهی توندوتیژی له سنووری
گهرمیان له ههڵکشاندایه،
بهرپرسی بهشی ئامار و
پلاندانان له بهرێوبهرایهتی
بهدواداچوونی توندوتیژی دژ به
ئافرهتان له گهرمیان "بهختیار
عهباس" به ئاژانسی ههواڵی
پهیامنێری راگهیاند: هۆکاری
زیادبوونی رێژهکه
دهگهڕێتهوه بۆ ئهوهی پێشتر
دهزگایهتی تایبهتمهند
نهبووه بۆ کۆکردنهوهی
ئامارهکان و ههروهها هۆکارێکی
دیکهش ئهوهیه ئێستا خهڵکی
وشیاربۆتهوه بۆ چارهسهرکردنی
کێشهکانیان روودهکهنه
بهرێوهبهرایهتییهکهیان.
بهختیار عهباس ئاماژهشی دا،
رێژهکان له رووی سکاڵا و
تاوانه سووکهکان زیادی
کردووه، بهڵام له رووی
تاوانی گهورهی وهکو کوشتن و
خۆکوشتن سووتان و خۆسووتانهوه
کهمتربۆتهوه.
دواین حاڵهتی کوشتنی ئافرهت
له گهرمیان کوشتنی نیگار
رهحیمه که لهسهر کێشهیهکی
کۆمهڵایهتی داڵدهدرابوو،
بهڵام دوای رادهستکردنهوهی
لهلایهن برایهکییهوه کوژرا و
ئهم رووداوش له ئێستادا
رهنگدانهوهیهکی گهورهی
به دوای خۆیدا هێناوه و بڕیاره
سبهینێ سێ شهممه 7/8/2012،
ژمارهیهک رێکخراو خۆپیشاندانێک
بۆ بهردهم بهرێوهبهرایهتی
توندوتیژی له گهرمیان
ئهنجامبدهن و که مهبهستیان
دهست لهکارکێشانهوهی
بهرێوهبهری
بهرێوهبهرایهتییهکهیه،
چونکه به رای ئهوان ئهو
بهڕێوهبهره بهرپرسیاری
یهکهمه له کوشتنی ئهو کچه
تهمهن 16 ساڵه
٩
حوزیران/یۆنیۆ
٢٠١٢
سلێمانی تەنیا لە مانگی رابردوودا
لە شاری سلێمانی، 58حاڵەتی
توندوتیژیی دژی ژنان ئەنجام
دراوە.
سەرچاوەیەک لە بەرێوبەرایەتیی
گشتی بەرەوڕووبوونەوەی توندوتیژیی
دژیی ژنان بە ئاژانسی هەواڵی
پەیامنێری راگەیاند:"بەپێی
ئامارەکانی بەرێوبەرایەتیمان،
تەنها لە مانگی نیسانی
رابردوودا،58 حاڵەتی توندوتیژیی
دژی ژنان لە شاری سلێمانی ئەنجام
دراوە.
سەرچاوەکە گوتیشی:
"توندوتیژییەکان بریتین لە
توندوتیژیی سێکسی، کوشتن،
ئازاردانی جەستە و سوتان. لەو
رێژەیەیش خۆسوتاندن بە پلەی یەکەم
دێت و ئەم لایەنەیش پێویستی بە
بڵاوکردنەوەی هۆشیارییە بۆ
ئافرەتان و هەنگاوەکانی
بەرەوڕووبوونەوەی توندوتیژیی دژی
ژنان توندتر بکرێتەوە.
24-11-2011
كچێك
لە هەولێر، لە لایەن ئامۆزاكەیەوە
دەكوژرێت
دوێنی ئێوارە لە شاری هەولێر كچێك
لە لایەن دەستگیرانەكەیەوە
دەكوژرێت. "شەهلا. س" خوێندكاری
"مەكتەبی شۆخی بنەڕەتی" لە دایك
بووی 1993 بووە، لە لایەن
بنەماڵەكەی زەختی لە سەر كراوە
تاكوو لە گەڵ ئامۆزای خۆی شوو
بكات، بەڵام شەهلا نەیویستووە شوو
بە ئامۆزای خۆی بكات، لە ئەنجامدا
دایك و ئامۆزاكەی دوێنی دةڕۆنە
مەكتەب و لە مەكتەب دەریدەهێنن و
بەرەو جێگایەكی نادی...ار دەیبەن،
لە زمانی هاوڕێیانیەوە باس لەوە
دەكرێت كە شەهلا كاتێك لە مەكتەب
دەركەوتووە، ماڵئاوایی لە هەموو
هاوڕێیانی خۆی كردووە.
پاش كوشتنی شەهلا ئامۆزاكەی خۆی
رادەستی پۆلیس دەكات و لە
ئەنجامدا باوكی شەهلا كچی خۆی بە
تاوانبار دەزانێت و كوشتنی كچەكەی
بەرەوا دەبینێت بۆیە دەستبەجێ
تاوانبار لە ئیدارەی پۆلیس بێ
لێكۆلینەوە ئازاد دەكرێت
11.5.2009
له چوار مانگدا 19 ژن له دووزخورماتوو سوتاونو شهشیان
مردوون
سهرچاوهیهك له
بهشی فریاكهوتنی نهخۆشخانهی دووزخورماتوو، دووشهممه، وتی، له ماوهی
چوار مانگی رابردوودا (19) حاڵهتی سوتانی ئافرهتانمان تۆماركردووهو
شهشیان بههۆی زۆریی رێژهی سوتاویهكهیانهوه مردوون.
سهرچاوهكه به ئاژانسی (ئهسوات ئهلعیراق)ی وت�له ماوهی چوار مانگی
رابردوودا (19) ئافرهت به هۆی سوتاوییهوه داخڵی نهخۆشخانهكهمان كراون�.
وتیشی�لهو ژمارهیه شهشیان به هۆی زۆری رێژهی سوتاویهكانیانهوه،
گیانیان له دهستداوه�.
رونیشیكردهوه �تهمهنی ئافرهتهكان له نێوان 16 تا 45 ساڵی دایهو
رێژهی سوتاویهكانیشیان له نێوان 30% بۆ 85% دایه�. له ئاماژهیهكدا بۆ
ئهوهی �ئێمه دوای پێشكهشكردنی چارهسهری سهرهتایی به ئافرهتهكان،
رهوانهی نهخۆشخانهی ئازادی كهركوك یان فریاكهوتنی سلێمانیان
دهكهین، چونكه دكتۆری پسپۆڕی سوتاویمان نیه�.
له ماوهی چوار مانگی سهرهتای ساڵی 2008 دا، تهنها (13)حاڵهتی
سوتانی ژنان لهو نهخۆشخانهیه تۆمار كراوهو چواریشیان گیانیان له
دهستداوه، بهپێی سهرچاوهكه.
قهزای دووزخورماتوو 80 كم له باشوری كهركوكهوه دووره
ئاوێنه
لهسهر كوشتنی كچێكی 17 ساڵان باوكی و دوو برای فهرمانی گرتنیان بۆ دهرچوو
05.11.2008
روونكردنهوهیهك له بهڕێوهبهرایهتی بهدواداچوونی
توندوتیژی دژبه ئافرهتان لهدیوانی وهزارهتی ههرێم بۆ كاروباری ناوخۆ
پاش ئهوهی له رێكهوتی (23/9/2008) كاتژمێر (10)ی سهر له
بهیانی كچێكی تهمهن (17)سالاَن بهناوی (ل، م،ر،) لهناو ماڵهكهی خۆیدا
لهگوندی (سۆفی برایم)ی سهربه ناحیهی قوشتهپه كوژراو خوشكێكی تریشی
لهههمان كات و رێكهوتدا بهناوی (ك،م،ر)ی تهمهن(16)سالاَن دوای
زامداربوونی و لهبهر سهختی برینهكهی نهتوانرا وتهی ناوبراو وهربگیرێ ،
بهداخهوه له رێكهوتی (11/10/2008)له نهخۆشخانه گیانی لهدهستدا ، دوای
لێكۆڵینهوهی ورد لهسهر شوێنی رووداوهكهو كۆكردنهوهی زانیاری لهسهر
ئهنجامدهرانی ئهو تاوانه دهركهوت كه بهپاساوی بێ بنهما ئهم دووتاوانه
گهورهیه لهلایهن كهسانی ناو خودی خێزانی ناوبراوان ئهنجامدراوه،
لهبهرئهوه (دادوهری لێكۆڵینهوه) بڕیاری دا به فهرمانی دهستگیركردنی
تۆمهتباران ههریهك له (باوك و دوبرای كوژراوان و كهسێكی تری دهرهوهی
خێزانی كوژراوان) ، دوای بهدواداچوونی پۆلیس و بهڕێوهبهرایهتیهكهمان له
رێكهوتی (19/10/2008) دا تۆمهتبار (ب،م،ر) له دایك بووی (1984) دهستگیركرا
به پێی ماددهی (406/47/48/49/) ، دواتر دادوهری لێكۆلینهوهی بریاری دا
بهبهندكردنی تۆمهتبار (ب، م، ر) بهپێی ماددهی (406 لهیاسای سزادانی
عێڕاقی).
ههروهها دواتر وتهی برایهكی تری كوژراوان به ناوی (ش، م، ر) وهرگیرا و
دانی بهوهدانا باوكیان هانی یهكێك له كوڕهكانی خۆی داوه به ناوی (ت،م،
ر) تاكو ئهم دوو تاوانه گهورهیه ئهنجام بدهن ،ههروهها وتهی دایكی
كوژراوان به ناوی (خ، ا ، م) وهگیرا ، ههروهها پاش گهڕان و ههولێكی زۆر
بهڕێوهبهرایهتیهكهمان و بنكهی پۆلیسی قوشتهپه، توانرا تۆمهتبار (م، ر،
ق)ی تهمهن (46) ساڵ كه دهكاته باوكی ههردوو ئافرهتی كوژراو(ك، م، ر) و(
ل، م، ر) ، (دادوهری لێكۆڵینهوه) بڕیاری دا به بهندكردنی تۆمهتبار (م ر،
ق)و(ب، م، ق) بی پێی ماددهی (406 لهیاسای سزادانی عێڕاقی ) .
جارێكی تر هاوولاَتیانی كوردستان ئاگادار دهكهینهوه كه لهداهاتوودا
دهرئهنجامی دادگایی كردنیان به راگهیهندراوێكی تر بلاَودهكهینهوهو
دڵنیایی دهدهینه هاوولاَتیانی كوردستان كه تاوانباران بهسزای یاسایی
دهگهیهنین.
لهرانیه كچێكی دوانزه ساڵ كوژرا
31.05.2008
لهقهزای رانیه، كچێكی تهمهن دوانزه ساڵ به
فیشهكی دهمانچه كوژراو لهلایهن پۆلیسیشهوه باوكی بۆ لێكۆڵینهوه
داواكراوه . سهرچاوهیهك لهبنكهی پۆلیسی نهخۆشخانهی گشتی ڕانیه
بهسایتی ڕاگهیاند ڕۆژی 29/5 ئهم روداوه رویداوهو تائێستا هۆكاری
كوژرانی كچهكه نهزانراوه، بهڵام بهپێی ماددهی 405ی یاسای سزادانی
عێراقی، فهرمانی دهستگیر كردنی باوكی دهرچووهو تائێستا دهستگیر
نهكراوه. ئهم كچه خوێنكاری شهشی سهرهتاییهو هێشتا لهتاقیكردنهوهی
سهری ساڵی تهواو نهكردبوو.
سهرچاوه: ئاوێنه
چیرۆكی كوشتنی
ئهندازیارێكی كچ بهدهستی كوره مامهكهی
29.05.2008
كوشتنی مرۆڤ یەكێكە لە تاوانە گەورەكان، گەر كوژراوەكە ئافرەت بێ یان پیاو، هیچ لە
مەسەلەكە ناگۆڕێ. مادام بكوژ وێرای گیانی مرۆڤ لە ناو ببات، ئیدی ئەوە تاوانە
گەورەكەی ئەنجام داوەو دەبڕێتەوە، پاساویش هەرچییەك بێت، ناتوانێ رەوایەتی بداتە
كارەكە.
بەڵام پاڵنەری تاوانیش رۆڵی هەیە لەوەی تاوانەكەی هێندەی دیكە گەورەتر بكات..
ئەوانەی تاوانی وەها دەكەن هیچ بەزەیی و میهرەبانی و خۆشەویستییەكان لە دڵدا نییە،
ئەی ئەگەر كەسێك پاڵنەری تاوانەكەی گەڕاندەوە بۆ خۆشەویستییەك و پاشانیش بێبەش بوون
لەو خۆشەویستییە بكاتە پاڵنەری تاوانەكەی..؟
ئیدی ئەمە وەكو پەندەكەی لێدێت كە دەڵێ(عوزر لە قەباحەت گەورەترە) لەم رووداوەدا
كوڕێكی گەنج كچە مامێكی خۆی خۆشدەوێ و لەبەر ئەوەی ماڵە مامی، كچەكەی نادەنێ، ئیدی
ئەویش بەریشی خۆی رەوا دەبینێ كە كچە بكوژێ و لە كۆڵ خۆی و دنیای بكاتەوە، هەروەك
بەخۆی چەند جارێك رایدەگەیاند..
خۆشەویستییەكی یەك لایەنە
(حاجی كەمال)، پیاوێكی گران و خاوەن كەسایەتی خۆی بوو، ئەو كە پیاوێكی نیمچە
دەوڵەمەند بوو، خێزانەكەشی لە ئاست كەسایەتییەكەی دابوون. (حاجی كەمال) سێ كچ و دوو
كوڕی هەبوون، هەمووشیان لە قۆناغی زانكۆدا بوون، یان زانكۆیان تەواوكردبوو.
یەكێ لە كچەكانی كە ئەندازیاری رێگاوبان دەبێ و ناوی (شیلان) دەبێ، دووچاری گرفتی
خۆی دەبێ لەگەڵ یەكێ لە كوڕە مامەكانی، كە ناوی (تەها) بوو، پەیوەندی نێوان ماڵی
حاجی كەمال و ماڵی عزەدینی برای، كە دەكاتە ماڵی (تەها)، پێش ئەوەی هیچ تەنگژەیەك
لە نێوانیاندا سەرهەڵبدات بێ خەوش بوو، بگرە گەرم و گوڕیش بوون لەگەڵ یەكتری، تا
ئەوكاتەی (تەها) كێشەكەی دروستكرد. كێشەكەش لەوكاتەوە دروست دەبێ (شیلان) كە كۆلێژ
تەواو دەكا، (تەها) هەستی بۆی دەجوڵێ و بەهیوای ئەوە دەبێ كە بیدەنێ.
(تەها) كە تەمەنی (21) ساڵی دەبێ و بەكاری كڕین و فرۆشتنی ئۆتۆمبێل خەریك دەبێ و لە
رووی بیركردنەوەو رۆشنبیریشەوە لێكجیاواز و لێكدوور دەبن، رۆژ بە رۆژ هەستی
بەرامبەر بە (شیلان) گەرمترو بە جۆشتر دەبێ، یەك دووجار رێكدەكەوێ كە (تەها) بە
تەنها لەگەڵ (شیلان)دا دوو بە دوو دابنیشن، وەك دوو ئامۆزا قسە بكەن (تەها) لەو یەك
دووجارەدا، سەرەتا بە ناڕاستەوخۆ هەستی خۆی لە (شیلان) دەگەیەنێ و ئەویش هەر بە
ناڕاستەوخۆ تێیدەگەیەنێ كە ئەو وەك ئامۆزایەك تەماشای دەكات و هیچ مەیلێكی بۆ ئەو
نییە، ئەمە دادی (تەها) نادات و لە دواجاردا بە ئاشكراو بێ پەردە پێی دەڵێ كە
خۆشیدەوێ.
(شیلان)یش، ناچار دەبێ كە بە راستەوخۆ تێیبگەینێ كە نەخێر ئەو هەرگیز وەك خۆشەویست
نەیتوانیوەو ناشتوانێ خۆشی بوێ و ئەوان لە زۆر شت لە یەك جیان.. گفتوگۆیان
تاڕادەیەك گەرموگوڕ دەبێ لەسەر ئەو بابەتە، بەڵام دواجار (شیلان) كۆتایی پێ دێنێ و
پێی دەڵێ كە جارێكی تر ئەو باسەی لەگەڵ نەكاتەوە ئەگەرنا نەیەتە ماڵیان.. پاش ئەوەی
(شیلان) لای خۆی مەسەلەكەی بڕاندەوە، (تەها) هێندەی دیكە شێتگیر بوو، رشتترو سوورتر
بوو لەوەی كە (شیلان) بخوازێ، ئینجا بە دایك و باوكی خۆی دەڵێ وەڵامی(شیلان)یشیان
پێ دەڵێ.. باوكی تێیدەگەیەنێ كە ئەو مەسەلەیە لە مێشكی خۆی دەربكات و پێی دەڵێ:
كوڕم تۆ و (شیلان)یان نەگوتووە، ئەو بڕوانامەی هەیەو شوو بە كەسێكی وەك خۆی دەكات،
كە لە خۆی بوەشێتەە، ئاخر تۆ نە بڕوانامەت، نە وەزیفەیەكت هەیە، نە هەستی بۆ تۆ
دەجووڵێ، تۆ بۆچی بوویتە قیڕوبنیشت بەو كچەوە نووساوی.
باوكی هەرچەند كۆشش دەكات و هەوڵ دەدات پەشیمانی بكاتەوە، بێ سوود دەبێ، (تەها) هەر
سوور دەبێ لەسەر ئەوەی كە بچێتە داخوازی و دەبێ مامیشی قایل بكات.. باوكی ناچار
باسەكە لەگەڵ(حاجی كەمال)ی برای دەكاتەوەو هەموو مەسەلەكەی بۆ باس دەكات، ئەویش پێی
دەڵێ: ئەگەر (شیلان) زاڵی بوو، ئەمن بە كراسی بەری دەیدەمێ بەڵام، ئەگەر رازی
نەبوو، دەبێ دەستی لێ هەڵبگرێ و ئەو بیرە لە مێشكی خۆی بسڕێتەوە، باوكی دێتەوەو
هەڵوێستەكەی (حاجی كەمال)ی برای بۆ (تەها) دەگێڕێتەوەو پێشی دەڵێ: ئەوە مامت وەها
پیاوانە هاتە پێش ئەتۆش پیاوبە، ئێمە دەچینە داخوازی ئەگەر (شیلان) رازی نەبوو پێت،
ئیتر جارێكی تر ئەو باسە ناكەیەوەو نە دڵی شیلان و نە دڵی مامت عاجز ناكەی،(تەها)
بەو مەرجە رازی دەبێ.
ئینجا كە خۆیان ئامادە دەكەن بۆ داخوازیكردن، رۆژی دیاریكراو دەچنە داخوازی، هەموو
لایەك رازی دەبن بەو مەرجەی (شیلان) رازی بێ و قسە قسەی ئەوە، (شیلان)یش هەڵوێستی
خۆی دووپات دەكاتەوەو لە هەموو لایەك دەگەیەنێ كە پێشتریش چی بە (تەها) گوتووەو
ئێستاش هەمان هەست و بیروبۆچوونی هەیە.. وەك داخوازیكەر رەتی دەكاتەوە، بەڵام وەك
كوڕە مامێك نەخێر.
كوشتنێكی بێ ئاگایانە
كە لە ماڵی (حاجی كەمال)ی مامی دێنەوە، (تەها) رەنگی زەرد هەڵدەگەڕێ و دنیای
لێدێتەوە یەك، ئەو شەوە تا بەیانی خەوی لێ ناكەوێ، نە قسە لەگەڵ كەس دەكات، نە
دەچێتە سەر كاریش، تا چێشتەنگاوێك بە ئاگا دەبێ و ئینجا هەر لە جێگاكەی خۆی خەوی لێ
دەكەوی، تا بەرە بەری ئێوارە دەخەوێت، شەوەكەی دەچێتە مەیخانەیەك و تا درەنگی شەو
خەریكی خواردنەوەی مەی دەبێت.
رۆژی دواتریش ئێوارەكەی بڕێكی زۆر مەی دەخواتەوەو چەقۆیەك لەگەڵ خۆی هەڵدەگرێ كە
تەواو سەرخۆش و مەست دەبێت، ئینجا دەچێتە پێش دەرگای ماڵی(شیلان) و لە دەرگا دەدات،
(شیلان) خۆی دەرگاكە دەكاتەوە، كە چاوی بە (تەها) دەكەوێ دەكشێتەوە دواوەو دەرگاكە
پاڵ پێوە دەنێ كە دایبخات، بەڵام (تەها) ناهێڵێ بەری لێدەگرێ، ئینجا دەستی لە
باخەڵی خۆی دەنێ و بە (شیلان) دەڵێ: "كە منت رەتكردەوە وادەزانی لەمن گرنگترو
باشتری، چیت لەمن زیاترەو بەچی خۆت دەنازی، كە سەدی وەك تۆ خوا خوایانە ئاوڕێكیشیان
لێبدەمەوە،(شیلان)یش پێی دەڵێ: تۆ كە ئەو هێزەت هەیە یەكێك لەو سەد كچە هەڵبژێرەو
پیرۆزت بێ و چ منەتی منیش هەڵمەگرە، ئەوەی پێشتر پێم گوتووی دووبارەی ناكەمەوە.
وازبێنە با مەسەلەكە بە خۆشی و بەبێ عاجزیی كۆتایی پێ بێ".
ههروهها دهڵێت:" كاكە خۆ دنیا هەر منی تێدانیمە تۆ بۆچی تەنها من دەبینی".
(شیلان) لەو قسانە دابوو، كە (تەها) لە چاو تروكانێكدا چەقۆكەی داهێناو لە
پڕخێواندییە سەر دڵی و بە هەموو هێزی خۆشی لە سینگی راكرد.. (شیلان) كە چەقۆكەی
پێكەوت، دەنگی نووساو چاوی زەقبۆوەو دەمی بەشبۆوە زیڕەیەكی لێهەڵساو كەوتە سەر
زەوییەكە، لەو دەمەدا بوو كە دایكی هات بزانێ كە ئەو زیڕەیە چی بوو، كە چاوی بە
رووداوەكە كەوت، كردیە قیژەو هاوارو لە خۆدان و.. (حاجی كەمال) بە پرتاو خۆی
گەیاندە بەردەرگاو دیتی (شیلان) لە ناو خوێن گەوزاوە، نە دایكی و نە باوكیشی
نەیانزانی كێ ئەو چەقۆیەی لێداوە، هەرچۆنێك بێت بە پەلە پەل دەیگەیەننە نەخۆشخانە،
بەڵام (شیلان) بە لە هۆش خۆچووی و بەهۆی خوێنبەربوون دوای نێو كاتژمێر دەمرێت.
دوای مردنی بە كاتژمێرێك كە جارێ كەس نازانێ كێ و بۆچی ئەو كچە كوژراوە، پۆلیس
هەواڵ دەدەنە ماڵی باوكی (شیلان) كە كەسێك خۆی بە دەستەوە داوەو دەڵێ كەوا
من(شیلان)م كوشتووە، كە لە ناوەكەی دەپرسن، ئەوجا دەزانن كارەسات چۆن و لەلایەن
كێوە قەومێندراوە.
دەرەنــــجام
دەرەنجام دوای دادگاییەكی پتر لە چوار مانگی، دادگا بە (15)ساڵ زیندانی حوكمی
(تەها) دەدات.. لێرەدا تەها ژیانی خۆشی و ماڵی باوكی و مامیشسی وێرانكرد. كچێكی
گەنج و دواڕۆژ پرشنگداریشی فەوتاندو بە ناهەق لە نیعمەتی ژیانی بێبەش كرد، (شیلان)
خاوەن كەسایەتییەكی سەربەخۆ بوو، ئەو بیركردنەوەكەشی راست و دروست بوو، هەر بۆیە بە
ژیانی خۆی باجی ئەو بیركردنەوە دروستەیدا، بەڵام بە ناهەق و بە ناڕەوایی، دەبوو
(تەها) حوكمێكی قورستر بدرایەو بكرابایە پەند بۆ كەسانی تریش، بۆ ئەوەی جورئەت
نەكەن تاوانی وەها گەورە بكەن.
تێبینی: تهواوی ئهم چیرۆكه لهسایتی گوڵانهوه وهرگیراوه
ئهو
ژنهی بهخیانهت دوو منداڵی له شووبراكهی ههبوو مرد
20.05.2008
ژنێك دوو منداڵی له شووبراكهی دهبێتو خۆی دهسووتێنێت، پاشتر
دادوهر بهتۆمهتی خیانهتی زهوجی دۆسییهی لێكۆڵینهوهی بۆ دهكاتهوهو
پاش دهرچوونی لهنهخۆشخانه، بێ ئهوهی پۆلیس ئیفادهی لێوهربگرێت،
دهمرێتو بهبێ توێكاریكردنی جهستهكهشی، ئهسپهردهی خاك دهكرێت.
لهژماره (110)ی ئاوێنهدا، دیداری ژنێك بڵاوكراوهتهوه، كه
ناوی ههورینهو بهدانپێدانانی خۆی، له شووبراكهی دوو مناڵی ههبووهو
دواتر پاش ئاشكرابوونی، خۆی سووتاندووهو براوهته نهخۆشخانه. دوای شهستو
یهك رۆژیش لهچارهسهركردن، ههورین لهنهخۆشخانهی ئێمرجنسی ههولێر
رادهستی بهڕێوهبهرایهتی پۆلیسی كۆیه كراوهتهوهو، تهنها دوای چوار
رۆژ مانهوه، له زیندانی كۆیه، دواجار بهبێ ئهوهی هیچ ئیفادهیهكی له
پۆلیسی كۆیه لێوهربگیرێت، گیانی لهدهستدا.
بهپێی راپۆرتێكی پزیشكی، ههورین بههۆی وهستانی ههردوو گورچیلهیو
ژههراوی بوونی خوێنهكهیهوه، گیانی له دهستداوه. دكتۆرێكی پسپۆڕیش
ئاماژه بهوه دهكات كه "پێویست بوو تهشریحی بۆ بكرێت"، چونكه مهسهلهكه
پهیوهندی به پۆلیسو زیندانهوه ههیه، ئهم دكتۆره كه نهیویست ناوهكهی
بڵاوبكرێتهوه، زیاتر روونیكردهوهو وتی "لهحاڵهتی ئاوادا، تهنها به
تهشریح دهتوانی هۆكاری مردنهكهی به سهدا سهد وهربگریت".
بهڕێوهبهری پۆلیسی كۆیه، عهقید رهشاد رهفیق مستهفا، ئاماژه بهوه
دهدات كه (ههورین) له 4/4 به تهندروستییهكی زۆر خراپ تهسلیمی كۆیه
كراوهتهوه. جهختیش لهسهر ئهوه دهكاتهوه، ههر ئهو باره خراپهش بۆته
هۆی ئهوهی نهتوانرێت ئیفادهی لێوهربگیرێت، دهڵێت "سوتانهكهی
رزاندبوویهوهو نوزهی نهدههاتو بۆنێكی ناخۆشی لێدههات. ئهو ژنهی كه
لهگهڵی لهزیندان بوو، ئێستاش ناوێرێت بچێته ژوورهكهی". ههروهك وتیشی
"ئهگهر ههرشتێك لهگهڵ ئهو ژنه كرابێت، له ههولێر لهگهڵی كراوه، چونكه
لێره هیچ كهسێك نههاتۆته سهردانی".
بهڵام هاوڕێ عهبدولحهمید كه یهكێكه لهو دوو پۆلیسهی كه بۆ یهكهمجار
(ههورین)یان له نهخۆشخانهی ههولێر وهرگرتۆتهوه، ئاماژه بهوه دهكات كه
ههورین به پای خۆی سواری ئۆتۆمبێل بووهو له ڕێگا داوای خواردنی كردووهو
تهندروستی زۆر باش بووه "ههورین وتی با كهمێَك به پێ بڕۆم، بۆ لهشم باشه".
سهرچاوهیهكی بهرپرس له نهخۆشخانهی ئێمرجنسی، جهخت لهوه دهكاتهوه
كه ههورین، رێژهی سوتانهكهی 29% بووهو ترسی مردنی نهبووه. هۆكاری
تهسلیم كردنهوهكهشی ئهوه بووه، كه بهرهو چاكبوونهوه رۆشتووه. وتیشی
"لهئێمرجنسی نهشتهرگهری تهلقیع جلدی بۆكراوه، ههركهسێك له سوتان ئهو
نهشتهرگهریهی بۆ بكرێت، كهواته تهندروستی لهو پهڕی باشیدایه، چونكه
نهشتهرگهرییهكهی بریتی بووه له لێكردنهوهی پێستو دانانهوهی لهو
شوێنانهی كه چاڵی تێكهوتووه، تهنانهت چارهسهری دهروونیشی بۆ كراوه،
چونكه باری دهروونی باش نهبووه".
سهرچاوهكهی ئێمرجنسی، قسهكانی بهڕێوهبهری پۆلیسی كۆیه
رهتدهكاتهوهو ئاماژه بهوه دهكات كه ههورین له 4/4 جگه لهوهی
تهندروستی زۆر باشبووه، داواشی لێكراوه ههر سێ رۆژ جارێك سهردانی
ئێمرجنسی بكاتهوه بۆ چارهسهری سروشتی، بهڵام دوای سێ رۆژو له 7/4 كاتێك
دهگهڕێتهوهو شانو ملی برینی پێوه دیاردهبێت.
بهپێی نوسراوهكانی ناو فایلهكهی ههورین، لهنهخۆشخانه، ئاماژه بهوه
كراوه كه له 7/4 كاتێك كه پۆلیس بۆ نهخۆشخانهیان گهڕاندۆتهوه،
بهڕێوهبهرایهتی پۆلیسی كۆیه، داوای كردووه كه نهخۆشهكه بمێنێتهوه
"چونكه ئهم هاتووچۆیه زهحمهته"، بهڵام تهنها شهوێك دهمێنێتهوهو
بهیانییهكهی دكتۆرێك له ئێمرجنسی به پۆلیسهكاندا دهینێرێتهوه "چونكه
حاڵهتی باشه" (ئهمهش ههر بهپێی نوسراوهكانی ناو فایلهكه). ههروهها
باس لهوهشكراوه ئهوكاتهی كه جارێكی تر دهگهڕێنرێتهوه بۆ كۆیه، دوای
یهك كاتژمێر گیانی له دهستدهدات.
بهپێی دیمانهی ئاوێنه لهگهڵ ههورینو بهپێی زانیارییهكانی نێو
دۆسییهكهی، كاتێك ههورین، لای مێردهكهی دانبهوهدا دهنێت كه ههردوو
مناڵهكهی له شوبراكهیهتی، یهكسهر به هۆی نهوتی سۆپاوه خۆی
سووتاندووه. بۆیه له كهیسی ناوبراو، دادوهر به تۆمهتی (خیانهتی زهوجی)
به مادهی 377 بڕیاری دهسگیركردنی ههورینی دهركردووه.
بهڕێوبهری بهدواداچونی توندوتیژی دژ به ئافرهتان له دیوانی وهزارهتی
ههرێم بۆ كاروباری ناوخۆ، ئاری رهفیق، له لێدوانێكیدا بۆ ئاوێنه،
روونیكردهوه كه كهیسی ههورین، به شێوهیهكی یاسایی رادهستی پۆلیسی
كۆیه كراوهتهوه، چونكه دادگای لێكۆڵینهوهی كۆیه به رهسمی داوای له
دادگای لێكۆڵینهوهی ههولێر كردووه كه ناوبراو تهسلیم به كۆیه بكرێتهوه.
ئاری رهفیق، له درێژهی لێدوانهكهیدا ئاماژهی بهوهدا كه نهخۆشخانهی
ئێمرجنسی، ئهگهر له حاڵهتی تهندروستی نهخۆش تهواو دڵنیانهبن، كه
شایهنی چوونه دهرهوهیه، به هیچ شێوهیهك نهخۆش تهسلیم ناكهن، وتیشی
"دڵنیام كه رۆشتووه تهندروستی زۆر باشبووه، بهڵام چۆن دوای چوار رۆژ له
زیندانی كۆیه گیانی له دهستداوه، ئهمه مهسهلهیهكه پهیوهندی به
ئێمهوه نیه".
بهڕێوهبهری پۆلیسی كۆیهش لهلایهن خۆیهوه، ئاماژه بهو راپۆرته پزیشكیه
دهكات كه لهسهر مردنی ههورین، نوسراوه، وهكو بهڵگهیهكی
یهكلاكهرهوهش وهسفی دهكاتو دهشڵێت "ئهگهر ههر گومانێك له كوشتنی
ههیه، با حكومهت بڕیاری ههڵدانهوهی گۆڕهكهی بداتو پشكنینی بۆ
بكرێتهوه. ههر ژههرێكیشی دهرخوارد درا بێت، ئهوا له كۆیه نهبووه، چونكه
لای ئێمه هیچ كهس نههاتۆته لای".
شایانی باسه، ههورین، لهدیدارهكهی لهگهڵ ئاوێنهدا، ئاماژهی بهوهكرد
كه شووبراكهی دهمانچهی خستۆته سهریو تهعهدای جنسی لێكردووه.
بهگوێرهی زانیاریهكانی ئاوێنهش، ههتاكو ئێستا پیاوهكه دهستگیر نهكراوه.
تێبینی: لهبهر ههندێك هۆكاری كۆمهڵایهتیو یاسایی، ناوی ئهم ژنه
بهخوازراو دانراوهو ناوی راستهقینهی پارێزراوه
ئاوێنه
تهنها لهماوهی 10 ڕۆژدا، 14 ئافرهت لهكوردستان دهكوژرێن
14.05.2008
لهماوهی ده رۆژی رابردودا
لهشوێنه جیاجیاكانی كوردستان، حهوت ئافرهت خۆیان كوشتووهو حهوتی تریش
كوژراونو حهڤدهی تریش بریندار بوون. لهدوا دهستدرێژیدا لهسلێمانی چهكدارێك
تهقه له رێكخراوی ئاسوده دهكاو ئافرهتێك بهخهستی بریندار دهكات.
پهیامنێرانی، ئاوێنه: بهپێی ئامارێك كه
دهست رۆژنامهی ئاوێنه كهوتووه، لهو چوارده ئافرهته حهوتیان دوای
فشارێكی زۆر لهلایهن كهسوكاریانهوه لهسهر كێشهی شووكردن خۆیان كوشتووه،
شهشی تریان بههۆی تۆمهتی خیانهتی زهوجیو كێشهی كۆمهڵایهتییهوه
لهلایهن كهسوكاریانهوه كوژراون.
بهپێی ئامارهكه، ئهوانهی خۆیان كوشتووه لهڕێگهی خواردنی رێژهیهكی
زۆر لهداودهرمانو خۆخنكاندنو خۆسووتاندنهوه بووه. كوژراوهكانیش لهڕێگهی
چهكی كڵاشینكۆفو دهمانچهو چهقۆو خۆخنكاندنهوه، گیانیان لهدهست داوه.
سنوری تاوانهكان لهقهزای زاخۆوه دهستپێدهكاتو بۆ ههولێرو سلێمانی تا
ناوچهی گهرمیان، زۆرترین رێژهی ئهم تاوانانهش لهسنوری ههولێرو دهۆكو
سۆراندا تۆمار كراون.
لهماوهی ئهم ده رۆژهدا، لهسنوری شاری دهۆك یانزه ئافرهت ههوڵی
خۆكوشتنیان داوه، لهڕێگهی پهنابردنه بهر خۆسوتاندنو ئاگر
لهخۆبهردانهوه، كه پێنجیان رێژهی سووتاوییهكهیان له سهروو 50%وهیهو
ژیانیان لهمهترسیدایه.
ئهمه لهكاتێكدایه كه تهنها لهچوار مانگی سهرهتای ئهمساڵ (2008)دا،
پهنجا ژن لهسنووری شاری سلێمانیدا سوتاونو گیانیان لهدهست داوه، سێ ژنیش
دراونهته بهر دهستدڕێژی گوللهو كوژراون، ههشت ژنیش لهڕێگهی پهتو
دهستهوه خنكێندراون.
لهدوا پهلاماریشدا لهشاری سلێمانی شهوی 11-12/5 چهكدارێك دهچێته سهر
رێكخراوی ئاسودهو ژنێك دهداته بهرگوللهو بهخهستی برینداری دهكات.
بهرێوهبهری رێكخراوهكه، خانم رهحیم ئاماژهی بۆ بهرزبوونهوهی ئاستی
توندوتیژی كرد لهكوردستانداو وتی "ههستدهكرێت لهم ماوهیهی دوایدا
توندوتیژی دژی ژنان لهههڵكشانهیهو ئهم دهستدرێژیه لهلایهكهوه
مهترسی ئهوهی ههیه دووباره بێتهوه، لهلایهكی تریشهوه ببێته هۆكاری
نهمانی متمانه لای ئهو ژنانهی پهنا دهبهنه بهر رێكخراوهكان بۆ
پاراستنیان". ناوبراو جهختی لهسهرئهوه كردهوه كه پاراستنی ئهو ژنانه
ئهركی سهرشانی حكومهته، پێش رێكخراوهكان".
كهمال ئهبوبهكر كه یهكێك بوو لهپاسهوانانی پاراستنی بیناكهیه به
ئاوێنهی راگهیاند "كه گوێم لهتهقهو گرمهكه بوو توشی شۆك بووم، كاتێك
چوومه نێو بیناكه بینیم ئافرهته تهقه لێكراوهكه لهنێو خوێندا دهگهوزێت".
لهمێردهكهم كرد؟
12.05.2008
شیلان كه هێشتا تهمهنی نهگهشتۆته 20ساڵ،
خاوهنی كچێكی تهمهن یهك ساڵو نیوهو بهحهسرهتهوه باسی ئهو
ساتانهی دهكرد، كه مێردهكهی جگه لهلێدانو ئازاری جهستهی، ئازارێكی
زۆری دهروونیشی داوهو دهڵێت "سهرهڕای ئهوهی ههمیشه به سهرخۆشی
دههاتهوه ماڵهوه، لهبهرچاویشمدا بێباكانه قسهی لهگهڵ دۆستهكانیدا
دهكرد".
"مێردهكهم خیانهتی زهوجی ئهكرد بۆیه
منیش فێربووم"
"ههمیشه مێردهكهم به سهرخۆشی ئههاتهوهو لهبهرچاوی مندا، دوو دوو
كارتی داخڵ ئهكردو لهگهڵ دۆستهكانیدا قسهی ئهكرد، كه پرسیاریشم لێئهكرد،
تێیههڵئهدام. دایكو باوكو براكانیشی ئهیانزانی، بهڵام ههر بۆیان ئهپۆشی.
ئهمهش رۆژ بهرۆژ بێزاری ئهكردم، بۆ ئهوهی منیش حهقی لێ بكهمهوه،
پهیوهندیم لهگهڵ برای كچهكهی دراوسێماندا بهست، بهڵام نهمزانی كه
ئاشكرا ئهبێت"
ئهمه قسهی شیلانه، كه ژنێكی ئهسمهری قژ درێژهو لهدوای ئهوهی
مێردهكهی زانیویهتی پهیوهندی لهگهڵ كوڕێكی تردا ههیهو كوڕهكه
مۆبایلی بۆ كڕیوه. ناچاری كردووه كوڕهكه بهفێڵ بهێنێته ماڵهوهو دهڵێت
مێردهكهم پێیوتم "گهر ئهو كوڕه به فێڵ نههێنیته ماڵهوه، ئهوا سبهینێ
تهعزێی خۆت ئهبێت"، ئهوهشی وههایكردووه شیلان لهم ههڕهشهیه بترسێت،
ئهویه كه "مێردهكهی رۆژی پێشوو دهمانچهی كڕیو لهگهڵ براكهیدا پلانی
كوشتنیان دانا".
شیلان ئهوهشی گێڕایهوه كه چهندین جار مێردهكهی ئاگاداركردۆتهوه، بهڵام
هیچ گوێی بهو شتانه نهداوهو دهڵێت "وهك ئاژهڵ تهماشای دهكردم،
ئهوهی حهزم لێبوایه نهیدهكرد، خۆی دوكانی مۆبایل فرۆشتنی ههیهو دوو
ساڵ لێی پاڕامهوه مۆبایلی بۆ نههێنامهوه، بۆیه كه پهیوهندیم لهگهڵ
مهریواندا بهست، یهكهم شت مۆبایلی بۆ كڕیمو به دزییهوه بۆی ناردم".
شیلان چهند مانگێك بهر له ئێستا، بهتۆمهتی خیانهتی زهوجی
دهستگیركراوه، مێردهكهشی شایهته لهسهریو خۆشی نكۆڵی لهوهناكات كه
خیانهتی كردبێتو به ئاشكرا دانی پیادهنێت، بهڵام خۆی بهگوناهبار نازانێتو
دهڵێت "مێردهكهم بهدمهست بوو، پهیوهندی لهگهڵ ژنو كچی تردا ههبوو،
لێی ئهدامو سوكی ئهكردمو دڵی پیس بوو. ئیتر ههموو ئهوانه كۆبوونهوهو
وایلێكردم بگهڕێم بهدوای كهسێكی تردا".
ههرچهنده شیلانو مێردهكهی له 16ساڵییهوه یهكتریان خۆشویستووهو پاش
ساڵێك لهبهر رازی نهبوونی ماڵی باوكی شیلان "چهندین جار پێكهوه
رۆشتوونهته دهرهوهو پێكهوه ماونهتهوه، تاشووی پێكردووه". شیلان باسی
لهوهشكرد كه بۆیه باوكی نهیئهدا بهم مێردهی ئێستای، ئهیوت ناشایستهو
لاموبالاتو ههمیشه سهرخۆشهو "دوای ئهوهی باوكم 1500دۆلاری لێسهندنو
یهكێتی ژنان تهدهخولیان كرد، ئهوجا من شووم به مهریوان كرد".
شیلان، ههر لهسهرهتای تهمهنیهوه، دایكی لهدهستداوهو لهمناڵیدا بۆ
رزگاربوون لهدهستی باوهژنهكهی، رایكردۆته ماڵی براكهیو لهوێ ئهو
كوڕهی ناسیوه، كه ئێستا شووی پێكردوه، بهڵام پاش گهشتنی به
خۆشهویستهكهیو بوونی به دایك، هێشتا ئهو بێنازییهی ماڵه باوكیو
ناسۆری بێ دایكی ههرپێوه دیارهو زوو زوو فرمێسك بهچاوهكانیدا دههاته
خوارهوهو باسی ئهو ساتانهی دهكرد كه لهتهمهنی پێنج ساڵیدا بووه
كهوتۆته ژێر دهستی باوهژنو ههر سێ براكهی، ههریهكهیان پهرتهوازهی
لایهك بوونو شیلانو خوشكهكهشی لای باوهژنهكهیان ماونهتهوه، تا
ئهوكاتهی براكهی ژنی هێناوهو هێناونی بۆ لای خۆی. بهڵام بهقسهی
خۆی، لهماڵی براكهشی ههمیشه وێڵی ئامێزو ماڵێك بووه كه خۆشهویستی تیا
بدۆزێتهوهو خهمڕهوێنی ئهو ساتانهی مناڵی بێت، كه بێبهش بووه لهسۆزو
نازی دایكایهتی "كاتێ ئهم مێردهی ئێستام، خۆشهویستی بۆ دهردهبڕیم، وام
ئهزانی كهس نییه لهو باشتربێتو كاتێكیش وتی باپێكهوه ههڵبێین، خێرا
رازی بووم".
دوای منداڵێكو چهندین مانگ پێكهوه ژیان، ئێستا شیلان زۆر پهشیمانه لهو
ههموو متمانهیهی بهرامبهر مێردهكهی ههیبووهو توشی ئهو ههموو
كێشهیهی كردووهو دهڵێت "پاش ئهو ههموو خۆشهویستیه، ههر زوو خیانهتی
لێكردم. چهندین جار وێنهی رووتی ئهو كچانهم له مۆبایلهكهیدا گرتووه كه
لهگهڵیاندا سێكسی كردووهو تهسویری كردووه، بهڵام ئهو حاشای لێئهكردو
كه پێمئهوت، لێی ئهدام". شیلان، دوای بینینی ئهو وێنانه، توشی شۆك بووهو
ئهوهشی گێڕایهوه كه شهوێك مێردهكهی به سهرخۆشی هاتۆتهوهو یهكسهر
نووستووهو دهڵێت "كه سهیری مۆبایلهكهیم كرد، وێنهی تری تیابوو، ئیتر
منیش گوێم نهدا به مێردهكهمو مناڵهكهم. كاتێك برای ئهو كچهی دراوسێمان
داوای خۆشهویستی لێكردمو مۆبایلی بۆ كڕیم، رازی بووم. نهشمزانی
ئاشكرادهبین".
شیلان، ههرگیز چاوهڕوان نهبووه پهیوهندیهكهیان ئاشكرا بێت، بهڵام رۆژێك
تهلهفۆن بۆ دۆستێكی مێردهكهی دهكاتو ئهویش لای مێردهكهی ئاشكرای
دهكات، كه مۆبایلی ههیهو دهڵێت "كه گوشاری بۆ هێنام، ئاشكرام كرد كه
مهریوان مۆبایلی بۆ كڕیوم". بهقسهی شیلان، لهدوای ئهمهشهوه مێردهكهی
زۆری لێداوهو "دهمانچهی كڕیو وتی ئهبێت مهریوان بهفێڵ بێنیته
ماڵهوهو ههردووكتان ئهكوژمو ئهتان خهمه بیری حهوشهكهوه". بهڵام
شیلان ههرچۆنێك بێت خۆی دهرباز كردووهو گهشتۆته یهكێك له سهنتهرهكانی
ژنان.
شیلان، ئێستا لهزینداندا پهنجهی پهشیمانی ئهگهزێتو سوێند دهخوات
"مێردهكهم پاڵی پێوهنام كاری خراپ بكهمو زۆری خیانهت لێكردمو
سهرخۆشیهكهی رێگهی بۆ خۆشكردم، بۆیه من ههر سزایهك وهربگرم، دهبێت
ئهویش وهریگرێت".
"مێردهكهم خیانهتی زهوجی ئهكرد بۆیه منیش فێربووم"
12.05.2008
ههمیشه مێردهكهم به سهرخۆشی
ئههاتهوهو لهبهرچاوی مندا، دوو دوو كارتی داخڵ ئهكردو لهگهڵ
دۆستهكانیدا قسهی ئهكرد، كه پرسیاریشم لێئهكرد، تێیههڵئهدام".
شیلان كه 16 ساڵ مێردهكهی لهخۆی گهورهتره بهحهسرهتهوه
باس لهو كێشانه دهكات كه لهئهنجامی خیانهتی زهوجی تێیكهوتووه.
شیلان
دهڵێت"دایكو براكانی مێردهكهم دهیانزانی ئهو خیانهتم لێ دهكات بهڵام
ههر بۆیان ئهپۆشی. ئهمهش رۆژ بهرۆژ بێزاری ئهكردم، بۆ ئهوهی منیش حهقی
لێ بكهمهوه، پهیوهندیم لهگهڵ برای كچهكهی دراوسێماندا بهست، بهڵام
نهمزانی كه ئاشكرا ئهبێت".
ئهمه
قسهی شیلانه، كه ژنێكی ئهسمهری قژ درێژهو لهدوای ئهوهی مێردهكهی
زانیویهتی پهیوهندی لهگهڵ كوڕێكی تردا ههیهو كوڕهكه مۆبایلی بۆ
كڕیوه. ناچاری كردووه كوڕهكه بهفێڵ بهێنێته ماڵهوهو دهڵێت مێردهكهم
پێیوتم "گهر ئهو كوڕه به فێڵ نههێنیته ماڵهوه، ئهوا سبهینێ تهعزێی خۆت
ئهبێت"، ئهوهشی وههایكردووه شیلان لهم ههڕهشهیه بترسێت، ئهویه كه
"مێردهكهی رۆژی پێشوو دهمانچهی كڕیو لهگهڵ براكهیدا پلانی كوشتنیان
دانا".
سبهینێ سێشهممه كۆی ئهم چیرۆكه لهلاپهره 16 رۆژنامهی ئاوێنه
دهخوێنیتهوه
داوا
له سهرۆكایهتی ههرێم دهكرێت بكوژی رۆژنامهنوس بێگهرد حوسێن دهستگیربكرێت
23.04.2008
كهمپینی
داكۆكیكردن له مافهكانی ئافرهتان رۆژیپێنجشهممه لهبهیاننامهیهكدا
داوای له سهرۆكایهتی ههرێمی كوردستان كردووه بكوژانی رۆژنامهنوس بێگهرد
حوسێن دهستگیربكرێت .
بهیاننامهكه وێنهیهكی دهست
ئاژانسی(دهنگهكانی عێراق) كهوتووهو ئاراستهی ههر یهك له سهرۆكایهتی
ههرێمو پهرلهمانو حكومهتی ههرێم كراوهو تیایدا راگهیهنراوه كه
"پێویستهبكوژی ئهو ئافرهته رۆژنامهنووسه لهرێگهی بهڕێوهبهرایهتی
پۆلیسی بهدواداچوونی دژ به توندوتیژی بهرامبهر به ئافرهتان بدرێته دادگاو
لێپچینهوهی لهگهلدا بكرێت."
ههر له بهیاننامهكهدا هاتووه "دهزگا پهیوهندیدیارهكان له بهدواداچوونی
كێشهكهو دهستگیركردنی تۆمهتبارهكه كهمتهرخهمیان نواندووه."
شایانی باسهشهوی 18لهسهر19-4 رۆژنامهنووس بێگهرد حوسێن له لایهن
هاوسهرهكهی كه ماوهیهكه لێی جیابۆتهوه بهچهقۆ كوژرا.
كهمپینی داكۆكیكردن له مافهكانی ئافرهتان لهدوای كوشتنی رۆژنامهنوسی
ناوبراو لهلایهن 100 رێكخراوی كۆمهڵی مهدهنیو ژنانو قوتابیان لهشاری
ههولێر پێكهێنراوه
ئهو كچهی له8ی
مارسدا تهرمهكهی دۆزرایهوه.. کێ کوشتی؟
23.04.2008
پاسهوانی بهرپرسێک بهتۆمهتی کوشتنو
ئهتککردنی کچهکه دهستگیردهکرێت.
كادری یهكێك لهحیزبه باڵا دهستهکانی
كوردستان، تۆمهتبار دهكرێت بهوهی دهستی لهكوشتنی ئهو كچهدا ههیه، كه
لهڕۆژی 8ی مارسدا به قۆڵبڕاوییو خنكاویی، جهسته سوتاوهكهی
لهحاویهیهكی خۆڵدا دۆزرایهوه. بهڕێوهبهری نههێشتنی توندوتیژی دژی
ژنان، عهقید نهریمان راگهیاند كه �تائێستا بكوژی سهرهكی ئهم
كچه دهستگیر نهكراوه، بهڵام دوو خوشكو دوو زاواو خۆشهویستی كچه
كوژراوهكه دهستگیر كراون�.
بهپێی ئهو زانیارییانهی تر �نازهنین كارمهندی بنكهی گومرگی بهختیاری بوو، لهگهڵ ماڵی خوشكێكی
ئهو كهسهی تۆمهتباره بهوهی دهستی ههبووبێت له كوشتنهكهداو ناوی
جوانه، پێكهوه خانوویهكیان بهكرێ گرتووهو ههریهكهو بهتهنها لهبهشێكی
ئهو خانووهدا ژیاون�.
جوان، كارمهندی دهزگایهكی حكومی
بووه، برایهكی ههبووه بهناوی شوان، كه جاروبار سهردانی ئهمی كردووهو
لهوێ نازهنینی ناسیوهو پهیوهندی خۆشهویستی لهگهڵدا بهستووهو جوانیش
ئاسانكاری بۆ كردون.
شوان، لێپرسراوی حیمایهكانی بهرپرسێكی
حیزبییهو ههروهها دوكانی فیتهریشی ههیه، بهڵام عهقید نهریمان دهڵێت
�لهكاتی دهستگیر كردنیدا ئهو بهوه خۆی ناساندووه كه پیشهی دوكانداره�.
بهپێی ئهو زانیارییانهی دهستمان
كهوتوون، دوای ئهوهی ئاشنایهتی نێوان شوانو نازهنین قوڵ دهبێتهوه،
شهوێك پێكهوه دادهنیشنو دهخۆنهوه. لهم دانیشتنهدا، شوان داوای كاری
سێكسی لهنازهنین دهكات بهبیانووی ئهوهی دواتر دهیخوازێتو دهیكاته
هاوسهری. نازهنینیش رازی دهبێتو ئهو شهوه تا بهیانی پێكهوه بهسهر
دهبهن.
ههر بهپێی ئهم زانیارییانه،
نازهنینو شوان لهسهر ئهوه رێكدهكهون كه لهمانگی ئازاری 2008دا،
هاوسهرگیری بكهن. بهڵام قهدهری ئهم كچه وابوو كه لهسهرهتای مانگی
ئازاردا لهجیاتی پۆشینی بهرگی بێگهردی بوكێنی، كفنی سپی بهیهكجاری
دهپۆشێت.
سهرچاوهیهكی
تر
راگهیاند كه �نازهنین، ماڵی باوكی لهدهربهندیخانه.
ئهو بهتهنها لهسلێمانی دهژیاو جوانی
خوشكی شوانیش، زۆر ههوڵیدهدا لهشفرۆشی پێوه بكات، بهبیانووی ئهوهی كرێی
خانووی پێنادرێت. بهڵام ئهو رازی نابێو ئیتر لهوه بهدواوه پهنا دهباته
بهر ماڵی خوشكێكی خۆی لهبهكرهجۆ�.
بهڵام سهرهڕای ئهوهش شوان ههر وازی
لێناهێنێتو چهند جارێك سهردانی دهكات لهماڵی خوشكهكهیو نازهنینیش وا
لهخوشكهكهی دهگهیهنێت كه پێكهوه كارمهندن لهفهرمانگهو بۆ ئیشو
كاری دائیرهكهی دێت. بهقسهی ئهم سهرچاوهیه، نازهنین برایهكی ههیه
كه لهئێران دهژی، ئهم برایهی بهم پهیوهندییه نهێنییهی نێوان
خوشكهكهیو شوان دهزانێت. لهسهرهتای ئهمساڵدا ئهم برایهی
دهگهڕێتهوه بۆ سلێمانیو كه ئهم پهیوهندییه گوماناوییهی لا دهبێته
یهقین، پلان دادهنێ بۆ ئهوهی شوان بكوژێت. بهڵام لهبهر ئهوهی لای
بهرپرسێكی باڵا كاردهكات، ئهو كارهی بهلاوه زهحمهت دهبێو بۆی ئهنجام
نادرێت.
سهرچاوهكه دهڵێت �ماوهیهك پێش
كوشتنی، بهژمارهیهكی سانا ههڕهشهی كوشتن لهنازهنین دهكرێتو چهند
مهسیجێكی ههڕهشهو جنێوی ناشیرینی بۆ دهنێرێت.
لهنامهیهكیاندا باسی پهیوهندی ئهو
كچه لهگهڵ ئهو كوڕه تۆمهتباره دهكرێت. ئهم كچهش لهبنكهی پۆلیسی
بهكرهجۆ شكات لهم ژمارهیه دهكاتو كۆمپانیای ساناش ژمارهكه دهسوتێنێ�.
پاش كوشتنی نازهنین، ماڵی خوشكهكهی
لهبهكرهجۆ چۆڵدهكرێو ههڵدێنو براكهشی كه بهوتهی عهقید نهریمان
�بكوژی سهرهكییه، تا ئیستا دهستگیر نهكراوه�.
سهرچاوهیهكی تر
راگهیاند كه �براكهی بكوژهكهیهو رۆشتۆتهوه بۆ ئێران، چونكه چهند ساڵێكه
لهوێ ئهژی�.
تێبینی: ههموو ئهو ناوانهی لهم
راپۆرتهدا، ناوی خوازراونو ناوی راستهقینهی كهسهكان نین.
گۆڕی ئهو كچه ههڵدهدرێتهوه كه لهئاغجهلهر
بهخنكێندراوی بێ ئاگاداری پۆلیس نێژرا
23.04.2008
له شهوی 17/18-4 كچێكی تهمهن 18 ساڵان لهگوندی
تلیان- ی سهربهناحیهی ئاغجهلهر لهماڵهكهی خۆیاندا خۆی
خنكاندو بێ ئاگاداركردنهوهی پۆلیس تهرمهكهی لهلایهن
كهسوكارهكهیهوه نێژرا، بهبڕیاری دادوهری دادگای
چهمچهماڵ گۆڕی ئهو كچهكه ههڵدهدرێتهوه
بهمهبهستی لێكۆڵینهوه لهچۆنیهتی خۆكوشتنهكهی.
مهمهد رهشید
بهڕێوهبهری ناحیهی ئاغجهلهر راگهیاند: كچێك لهناحیهی
ئاغجهلهر خۆی خنكاندووهو كهسوكارهكهی بهبێ
ئاگاداركردنهوهی پۆلیس تهرمهكهیان ناشتووه، ئهمڕۆ 23/4 لهلایهن دادگای
چهمچهماڵهوه بڕیاری ههڵدانهوهی گۆڕی ئهو كچه درا،
بۆئهوهی رهوانهی پزیشكی داداوهریی سلێمانی بكرێت
بهمهبهستی لێكۆڵینهوه لهچۆنیهتی خۆ خنكاندنهكهی.
ناوبراو وتیشی: بنكهی پۆلیسی ئاغجهلهر
لێكۆڵینهوهیان لهگهڵ دایك و باوكی
كچهكهدا كردووهو بۆئهو مهبهستهش رێوشوێنی یاساییان
گرتۆتهبهر، ئێستاش دووهێزی هاوبهشی پۆلیسی چهمچهماڵ و ئاغجهلهر
بهئامادهبوونی دادوهری دادگای چهمچهماڵ سهرقاڵی
ههڵدانهوهی گۆڕی كچهكهن.
بكوژی بێگهردی رۆژنامهنووس ههڕهشهی
كوشتن لهكهسوكارهكهشی دهكات
24-04-2008
دوای ئهوهی شهوی18-19/4 له شاری ههولێر
بێگهردی حسَینی رۆژنامهنووس لهلایهن محهمهدی هاوسهریی
به چهقۆ له
ماڵهكهی كوژرا تا ئێستا ئهو بكوژه دهستگیر نهكراوهو ئێستاش
ههرهشهی
كوشتن له كهسوكاری بێگهریشدهكات.
مهحمود ساڵحی زاوی ماڵی باوكی بێگهرد بههاوڵاتی راگهیاند
دوای ئهوهی بیستویهتی كه بێگهرد لهلایهن هاوسهركهی
كوژراوه پهیوهندی به محهمهد مستهفاوه كردوهو پێی
وتوه "بۆ ئهو كاره خراپهت كردوه له ههر جێگهیهك
بتگهمێ تۆڵهی بێگهردت لێ
دهكهمهوه".
مهحمود زهڵمی وتی "بهمهش ئێستا رقی لهمن
داگرتوهو به تهلهفون ههرهشهی
كوشتن لهمن دهكاتو تا ئێستا دوو جار هاتۆته سهرم،
بهڵام لهبهر ئهوهی من دوای قسهكانی ئهو زۆرم ئاگا لهخۆمه بۆیه
زهفهری پێنهبردووم".
لهبارهی چۆنیهتی ههرهشهكانی محمهد
مستهفاوه، محمودی زاوای ماڵی بێگهر باسی لهوهكرد جارێك
هاتوهته بهرامبهر دوكانهی و بهتهلهفۆن پێی وتوه
"مهجالم ههبێ دهزانی چیت لێدهكهم".
مهحمود زهڵمی وتی "دوێنێ شهو خێزانهكهم برده
ماڵی باوكی، ویستم برۆمهوه بۆ
ماڵهوه ئاوهڵزاوهیهكم نهیهێشت، دواتر محهمهد مستهفا
تهلهفونی بۆكردم پێی وتم شهو چوومهته ماڵتان ئاویشم
خواردوهتهوه، بهڵام لهماڵ نهبویت ئهگینا دهمكوشتیت".
ناوبراو وتیشی "بكوژهكه تهلهفونی
كردووه بۆ ئاوهڵزاوایهكی ترم و وتویهتی مهحمود دهكوژم، من
نازانم چی بكهم بۆ تا ئێستا حكومهت نهیتوانیوه ئهو
تاوهنباره بگرێت، رۆژانه تهلهفۆنمان بۆ
دهكاتو ههرهشهمان
لێدهكات".
لهبارهی ئهوهی كه تهنها
ههرهشهی
لهو
كردوه محمود ساڵح وتی"پێی وتم كه تۆم كوشت، ئینجا نۆرهی براكانی
دادێ".
هاولاَتی وردهكاریی كوشتنی رۆژنامهنووس بێگهرد حسێن لهسهر زاری هاوسهرهكهیهوه
بلاَوده
23-04-2008
شهوی رابردوو له شاری ههولێر رۆژنامهنووسێكی ئافرهت لهلایهن پیاوهكهیهوه
به چهقۆ دهكوژرێتو پیاوهكهش دهستگیر نهكراوهو پۆلیسیش خهریكی لێكوڵێنهوهی
زیاترنو پیاوهكهش دهڵێت كهی تۆڵهی خۆم كردهوه ئهوكات خۆم دهدهمه دهست
یاسا.
بههۆی كێشهی خێزانییهوه شهوی رابردوو رۆژنامهنووس بێگهرد حسێن كه
ناسراوه به بێگهرد قهلاَتی لهلایهن هاوسهركهی خۆیهوه بهچهقۆ دهكوژرێتو
تا ئامادهكردنی ئهو ههواڵهش پیاوهكهی دهستگیر نهكراوهو ههلاَتووه، لهمبارهیهوه
بهڕێوهبهری گشتی پۆلیس شاری ههولێر عهبدولخالق تهلعهت به هاولاَتیی وت�
شهوی رابردوو بێگهرد لهلایهن مێردهكهیهوه به چهقۆ كوژراوهو دواتر
مێردهكهی رایكردوهو دهستگیر نهكراوه،بهلاَم خهریكی لێكوڵینهوهی
زیاترین�، لهبارهی هۆكاری كوشتنهكهشی بهڕێوهبهری پۆلیسی ههولێر وتی�بهپێی
لێكۆڵینهوه سهرتاییهكان ئهو ئافرهته لهگهڵ پیاوهكهی كێشهیان ههبووهو
دواتر پیاوهكهی وازی لێنههێناوه تا دواجار شهوی رابردوو له ماڵ كۆشتویهتی�.
بهپێی ئهو زانیارییانهی دهست رۆژنامهی هاولاَتی كهوتوون هاوسهرهكهی
بێگهرد دوو ساڵ له بهندینخانهی مهعهسكهر سهلام بهند كرابووو دوای بهربوونیشی
بهردهوام كێشهی لهگهڵ بێگهرد دورستكردوه.
جێی ئاماژه پێدانه رۆژنامهنووس بێگهرد قهلاَتی خاوهنی یهك منداڵهو
پێشتر له ههفتهنامهی گولاَن كاری كردوهو لهچهندین رۆژنامهو گۆڤاری
تریش بابهتی بلاَوكردۆتهوهو نامیلكهی شعریشی چاپكردوه به ناوی بۆنی
سوتان له ساڵی 2007و محهمهدی هاوسهریشی كاری ههڵه چنینی بۆ كردوهو
پێشهكیهكهی نامیلكهكهش لهلایهن كهژال ئهحمهدی رۆژنامهنووسی شاعیرهوه
بۆ نووسراوهو مۆڵهتی وهزارهتی رۆشنبیریی 54ی ساڵی 2001 پێدراوه لهشاری
سلێمانی.
بۆ زانیاری زیاتر هاولاَتی توانی پهیوهندی به هاوسهرهكهی بێگهردهوه
بكات تا وردهكاریی كوشتنهكهی بێگهرد حسێنی رۆژنامهنووس له زمانی هاوسهركهی
محهمهد مستهفا بلاَوبكاتهوهو لهمبارهیهشهوه سهرهتا هاوسهری بێگهرد
رازی نهبوو قسهمان بۆ بكات، بهلاَم دوای گفتوگۆیهكی زۆر بهو شێوهیه محهمهد
مستهفا هاوسهری بێگهرد به هاولاَتیی وت�نازانم له كوێوه دهست پێبكهمو له
كوێشهوه كۆتایی پێبهێنم�، دواتر محهمهدی هاوسهری بێگهرد هاته سهر چۆنێتی
روودانی ئهو كارهساتهی كه شهوی رابردوو روویدا و دوای ههڵكێشانی ههناسهیهكی
قوڵ وتی� ئهوه ژنی خۆم بووه، سهرهتا نێوانمان زۆر خۆش بوو هیچ ناخۆشییهك لهنێوانمان
نهبوو، دواتر ویستی وهك ریكلامێك بۆ رۆژنامهنووسیو ئازادیی ئافرهت كار بكات
بهلاَم چاوی خیانهتی لهسهر بوو، ئهمهش من ههستم پێكردوو رۆژانه دهمبیستهوه
كه خیانهتم لێدهكاتو دواتر كێشه كهوته نێوانمان، رۆژانه كێشهكان گهورهتر
دهبوون، بهمهش دوای دروستبوونی كێشهكان ئهو ژنه داوای جیابوونهوهی لهمن
كرد، ئیتر چوینه لای مهلایهكو مهلاكهش رێنوێنی كردم كه تهنها یهك تهلاَقی
بهتاڵ بكهمهوهو سێ مانگ مۆڵهتی بدهمێ ههر كاتێك پشیمان بوویهوه دهبێتهوه
ژنی خۆت،به مهرجێك 10 كهس یهك ژهم تێرنان بكهیو ئهو كات نیكاحی دێتهوه
لای خۆت�، محهمهد ئهو كاتهی قسهی بۆ دهكردین زۆر به پچڕپچڕی بۆمان دهدواو
وتیشی�دوای ئهوه سێ رۆژی پێچوو هاتهوهی لای خۆم، وهك جاران بووه هاوسهری
خۆم،بهلاَم دووباره ئهو ژنه دهستی به خیانهتكردن كردهوه لهگهڵمو لهگهڵ
كهسێكی تر خهریكی خیانهت بوو له پاشه منو بهمهش كێشهكه دهستی پێكردهوهو
دووباره رۆیشتو زیز بوو، ئیتر من ههر وازم لێنههێنا لهبهر ئهوهی كچێكم لێ
ههبووو زۆر به وردی چاودێریم دهكرد، ههر لهوكاتهی كه لهمن زیز بوو چهندین
خانووی به كرێ دهگرتو بۆ ماوهیهك چۆلی دهكرد، بهلاَم لهبهر ئهوه من
مندالێكم لێی ههبوو بۆیه به ناچاری ههر دهبوایه یهكتر ببینین، یان به تهلهفۆن
قسهمان دهكرد لهبهر ئهوهی زۆربهی كات منداڵهكهی لای خۆم دهمایهوهو
ئهویش به تهنیا خانووی بۆ خۆی بهكرێ گرتبوو زۆریش مهبهستی بوو خۆی لهمن
دهشاردهوهو دواتریش خهڵك بهمنیان دهوت كه بێگهر لهگهڵ خهڵك بهو شێوهیه
دهرۆیشت، منیش بهمه زۆر پهست دهبوومو رۆژانه تهعقیبم دهكرد�.
محهمهد هاوسهری بێگهرد ئاماژهی بهوهشكرد كه ئهو كێشانه گاریكهریی زۆر
خراپی لهسهر دهروونی دروست كردبوو، لهكاتی قسهكانیدا محهمهد نهیدهتوانی
به ئاسانی قسهمان بۆ بكات لهبهر ئهوهی فرمێسك به چاوهكانیدا دههاتنه
خوارێ بهدهم گریانهوه دهیوت�تازه قسهكردن بهمن چی دایك وای بهسهر هاتو
باوكیش وای لێهاتو منداڵهكهشمان كهس نازانێت چۆن دهژیتو تازهش نهك یاساو
حكومهت كهس ناتوانێ چارهسهری كێشهكهم بۆ بكات، چونكه ئهوها تێكچووه كهس
نهتوانێ چارهسهری بكات�، هاوسهرهكهی بێگهرد ئهوكاتهی قسهی بۆ دهكردین
جار ناجارێك دهیوت ئهوهی ماڵی منی كاولكرد زۆر باش دیارهو كهس نییه له
گهڕهكهكهمان نهیناسێ، بهو شێوهیه دهستی لهگهڵ ژنهكهم تێكهڵ كردبووو
خهریكی خیانهتكردن بوو لهگهڵ ژنهكهم، بایاسا بچێت ئهو كهس بگرێت نهك بهدوای
مندا بگهڕێت�.لهبارهی چۆنێتی كۆشتنهكهی بێگهردیش هاوسهرهكهی بهدهم
گریانهوه وتی� دوێنی شهو چوومه ماڵێو یهكسهر چوومه ژوورهوهو بینیم ئهو
پیاوهی كه خهڵك باسیان دهكرد كه پهیوهندی لهگهڵ بێگهرد ههبوو بهرهو
رووم هاتو منیش كه چاوم پێكهوت لهگهڵ بێگهرد بوو نهمتوانی تهحمولی ئهو
دیمهنه بكهمو پێش چاوم تاریك بوو، پیاوهكهش لهترسان دهستی بۆ شت برد له
حهوشهی ماڵی بێگهرد تا پارێزگاری لهخۆی بكات، بهلاَم من به چهقۆ بۆی
چووم تا بیكوژم ئیتر دهستم نهپاراست بهلاَم ئهو بێویژدانه ههر بێگهردی دههێنایه
پێشهوهو منیش ههر چۆقۆم رادهوهشاند بۆ پیاوهكه ئیتر پیاوهكه مهجالی وهرگرتو
بهسهرباندا ههلاَتو منیش بهدوای كهوتم دوای چهند سهر بانێكو بهدوای كهوتم
ئیتر خۆی لێ ونكردم منیش ههلاَتمو دواتر یهكسهر تهلهفۆنم بۆ ئاوڵزاوایهكم
كرد، تهنها چۆنی چاكیم لهگهڵ كرد، بهلاَم دوای نیو كاتژمێر ئاوهڵزاوایهكهم
تهلهفۆنی بۆ كردم كه بێگهردیان بردۆته نهخۆشخانهو مردوه ئیتر بهو شێوهیه
بوو من زیاتر مهبهستم كوشتنی ئهو پیاوه بوو كه خهریكی تێكدانی ژیانی
هاوسهریمان بوو نهك بێگهرد، بهڵام وا كهوتهوه نهك من ههر كهسێك ئهوه
بێنێته پێش چاوی كه به چاوی خۆی بهو جۆره ژنهكهی لهگهڵ یهكێك ببینێ
چی دهكات، ههر چهنده ئهو كاته بێگهرد لهمن تۆرا بوو بهلاَم ناكاته ئهوهی
من لهگهڵ یهكێك بیبینم قسه نهكهم، چونكه بێگهرد ههر ژنی من بوو، كه كوڕهكهشم
بینی زۆر باش ناسیمهوهو لهبهر ئهوه پێشتر هاوسێمان بوو �، محهمهدی مستهفا
بههۆی كاریگهریی ئهو رووداوهوه لهژێر كاریگهریی دهورنی زۆر خراپدا قسهی
بۆ دهكردینو ئاماژهی بهوهدا كهوا ئێستا هیچ كهسی له خانهوادهی بێگهرد
سكالاَی لهسهرهد من نییه، چونكه ئهوانیش ئاگاداری ئهو خیانهتهی بێگهرد
بوونو به ههموو كێشهكهی ئێمهیان دهزانیو ههر لای منیان دهگرت نهك من
ههموو ئهوانهی منو بێگهردیان دهناسی دهزانن خهتای كێ بوو وامانلێهات.
هاوسهرهكهی بێگهرد نهیدهتوانی ئهوه بشارێتهوه كه پێشتر چهندین جار بهدوای
ئهو كوڕهدا گهڕاوه، بهلاَم وهك ئهوهی محهمهد بۆی باس دهكردین ئهو
كوڕه خۆی به بهرپرسێك بهستبووهوهو خۆی لهپشت ئهو ناوه، دهنا زۆر لهمێژ
بوو ههقی خۆم لێكردبوهوه، بۆیه دهشتیووت� چهندین جار تهلهفۆنم بۆ ئهوه
كوڕه دهكرد دهم وت كاكه وهره قسه بكهین بزانم تۆ چیت له ماڵی من دهوێت
كهچی ئهو به ئیهمالیهوه به منی دهوت وهره لای ماڵێ یان بارهگای ....
من وا لهوێم منیش لهبهر ئهوهی ئهو كهسهی ئهو باسی دهكرد بهرپرس بوو
نهمدهتوانی بچمه وێندهرێ�، لهبارهی چۆنێتی ناسینی ئهو كوڕه محهمهد
وتی� ئهو كوڕه پێشتر هاوسێمان بوو، زۆر شتی لهبارهوه دهزانم، بهلاَم لهبهرئهوهی
ئێستا من خهریكی ئهوهم لهدوای دهگهڕێم تا بیدۆزمهوه تۆڵهی تێكدانی
ژیانی هاوسهری خۆمو بێگهردو منداڵهكهمی لێبكهمهوه، بۆیه نامهوێت زۆر
شت ههیه لهبارهی ئهو كوڕه ئێستا باسی بكهم، چونكه دهترسێم ئهو كوڕه
بیخوێنێتهوهو بهلایهكدا خۆی بزر بكات�.
له درێژهی قسهكانیدا محهمهد بهدهم گریانهوه وتی� من رۆژی پێشتر لهگهڵ
بێگهرد چووینه ناو بازار بهیهكهوه سوڕاینهوهو شتمان بۆ منداڵهكهمان كریو
جلو شتی یاریم بۆ منداڵهكهم كڕی، ئهگهر بمویستایه بێگهرد بكوژم دهمێك بوو
دهمكوشت نهوهك بهوشێوهیه بیكوژم، بهلاَم من زیاتر مهبهستم كوڕهكه بوو بهلاَم
بهداخهوه بهری نهكهوتبوو�.
لهوهلاَمی ئهوهی ئایا جگه لهو كوڕه بێگهردی لهگهڵ خهڵكی تر بینیوه
یان باسیانكردوه محهمهدی وتی� تهنها ئهوه كوڕه دهبینراو خهڵك باسیان دهكرد
تا دواجار خۆشم بینیم�.
له كۆتاییدا بهدهم ههڵكێشانی ههناسهی ساردهوه به هاولاَتیی وت�من ئێستا
چاوهرێی گرتنی ئهو كهسه دهكهم ههر كاتێ ئهو كهسهی كه ماڵی منی
كاولكرد دهستگیركرا ئهو كات من خۆم دێمهوه بهردهم یاسا، بهلاَم ئێستا خۆم بهدهست
یاساوه بدهم دهمگرێتو له بهندیخانهم دهكاتو دامدهرزێنێتو كوڕهكهش به
كهیفی خۆی لهو ناوه پیاسه دهكاتو دهستگیری ناكات، بهلاَم ئهگهر بهدهستی
خۆم تۆڵهی بكهمهوه ئهو كات خۆم دهچمه بهردهم یاسا تا لێكۆڵینهوه له
كێشهكهم بكات، كه تازه زۆر زهحمهته چارهسهر بكرێت بۆیه پێویست ناكات یاسا
لهدوای من بگهڕێت چونكه زۆر ئهستهمه بمدۆزێتهوه تا تۆڵهی خۆم نهكهمهوه�.
محهمهد لهبارهی ئیشو كاری رۆژانهی خۆشی وتی� من خهریكی كڕینو
فرۆشتنی مۆبایل بووم لهگهڵ ئهوهش كاری رۆژنامهنووسیشم دهكرد�.
هاولاَتی ههوڵیدا پهیوهندی به كهسوكاری بێگهردهوه بكات، بهلاَم بههۆی
خراپی باری دهروونی ئهو خێزانهوه نهیتوانی لهلایهن ماڵی باوكی بێگهردهوه
هیچی دهست بكهوێت.
كوژرانی ژنه رۆژنامهنووسێك لهههولێر
19.04.2008
شهوی 18/19-4 ژن
ه رۆژنامهنووس بێگهرد حسێن
محهمهد ئهمین ناسراو به (بێگهرد قهڵاتی) چیرۆكنووس و پهیامنێر له
ههفتهنامهی (گوڵان)، له ماڵهكهی خۆیاندا له شاری ههولێر به چهقۆ
كوژرا.
دهزگا پهیوهندیدارهكانیش وا رادهگهیهنن كه لهلایهن
هاوسهرهكهیهوه كوژرابێت كه ماوهیهك پێش ئێستا لێی جیابوبووهوه، دوای
كوشتنیشی تهرمهكهی رهوانهی پزیشكی دادوهریی نهخۆشخانهی رزگاری ههولێر
كراوه.
ئهم ژنه ساڵی 1981 له شارۆچكهی چوارقوڕنهی سهر به قهزای رانیه
لهدایكبووهو تا پۆلی یهكهمی ناوهندی خوێندووه، ساڵی 2000 لهلایهن
باوكیهوه لهبهرامبهر بڕێك پارهدا به زۆر دراوهته پیاوێكی به تهمهن،
دوای ئهوهی كچێكی لهو پیاوه دهبێت به ناوی (كهژاڵ)، لێی جیادهبێتهوه،
ماوهیهك لهمهوبهریش شووی به پیاوێكی دیكه كردۆتهوه، بهڵام لهگهڵ
یهكتریدا نهگونجاون و بهردهوام كێشهیان لهنێواندا بووه، تا كار
گهیشتۆته ئهوهی جیابوونهتهوه.
كهسێكی نزیك له خانهوادهی بێگهرد ی راگهیاند: ههرچهنده كچهكهیان له
هاوسهرهكهی جیابوبووهوه، بهڵام هێشتا دۆسیهی نێوانیان له
بهڕێوهبهرایهتی توندوتیژی دژ به ژنان له ههولێر كاری لهسهر دهكرا.
ناوبراو ماوهیهك بهر له كوشتنی، كۆمهڵه چیرۆكێكی خۆی بهناوی (بوكی تارا
ڕهش) بڵاوكردۆتهوه
مانگانه دوو ژن لهكوردستان دهكوژرێن نهك رۆژانه"
10.04.2008
وهزیری مافی مرۆڤی كوردستان، ئهو
زانیاریانهی راپۆرتێكی یونامی رهتكردهوه كه باس لهكوژرانی دوو ئافرهت
دهكهن لهرۆژێكداو دهڵێت " مانگانه دوو ژن لهكوردستان دهكوژرێن نهك
رۆژانه". ناوبراو وتیشی "250 تۆمهتباری تیرۆریش لهبهندیخانهكانی
كوردستاندان".
ئهلحهیات، ئاوێنه: وهزیری مافی مرۆڤی ههرێمی كوردستان، د.
شوان عهزیز رایگهیاند كه 250 كهس بهتۆمهتی ئهنجامدانی كاری تیرۆریستی
لهبهندیخانهكانی ههرێمی كوردستاندان.
ناوبراو ئهو زانیاریانهشی رهتكردهوه كه لهدوا راپۆرتی بیعسهی عێراقی
سهر بهنهتهوهیهكگرتووهكان (یونامی) دا هاتووه، سهبارهت بهمافی ژنان
لهكوردستانو بانگهشهی ئهوهدهكات "رۆژانه دوو ژن لهكوردستان دهكوژرێن".
وهزیری مافی مرۆڤ وتیشی "مانگانه دوو تاوانی كوشتنی ژنان ههیه
لهكوردستان، نهك رۆژانه". د. شوان، بهناوی وهزارهتی مافی مرۆڤهوه
رایگهیاندووه كه لهكوردستان دیاردهی گهندهڵی ههیهو حكومهتی ههرێمیش
دانی پێدا دهنێت. ههروهها جهختی لهوهكردۆتهوه وهزارهتهكهی دووره
لهگهندهڵیو وتی "من خۆم ئامادهم لهسهر گهندهڵی لێپێچینهوهو پرسیارم
لێ بكرێت".
دهربارهی گیراوهكانیش ئاماژهی بهوهكردووه، كه پێشتر 700 كهس بهتۆمهتی
كاری تیرۆریستی لهكوردستان گیرابوون، بهڵام ئێستا كهمبوونهتهوه بۆ 250 كهس
كچێك
بهپشتوێن خۆی خنكاند
10.04.2008
سهرچاوهیهك لهسهنتهری
فریاكهوتنی سلێمانی رایگهیاند"سهرلهئێوارهی دوێنێ تهرمی كچێك لهناو
مالهَهكهی خۆیاندا لهعهربهت دۆزرایهوه كه پێشتر لهرێگهی پشتوێنێكهوه
خۆی خنكابوو". مفهوهز محمهد ئهحمهد لهسهنتهری فریاكهوتنی شاری
سلێمانی ئاشكرای كرد"كچهكه ناوی دهشنێ نامیقهو خوێندكاری پۆلی شهشهمی
ئامادهییه لهزاری باوكییهوه پێمان راگهیاندرا بههۆی سستی لهخوێندندا
ههستاوه بهو كارهو لهرێگهی پشتوێنێكهوه خۆی خنكاندووه".ههروهها
ناوبراو ئاماژهی بۆ ئهوه كرد كه كچهكه لهكاتی خۆ خنكاندنهكهیدا خۆی
ههڵواسیوه.
وتیشی " لێكۆڵینهوهی تهواو لههۆكاری كوشتنی ئهو كچه
خوێندكاره دهستی پێكردووه".
كچێكی
تهمهن 22 ساڵ خۆی دهكوژێت
08.04.2008
كچێكی تهمهن 22 ساڵ
شهوی 7/4 له قاتی سێههمی ئامادهیی بازرگانی دهۆكهوه خۆی دهخاته
خوارهوهو كۆتایی بهژیانی خۆی دههێنێت.
دهۆك:
بهپێی قسهی سهرچاوهیهك له قوتابخانهكه ئهم كچه خوێندكاره
لهقوتابخانه ماوهتهوه تا دهوام تهواو بووه، پاشان پاسهوانی قوتابخانهكه
له مهیدانی ناوهوهی قوتابخانهكه دهیدۆزێتهوه گیانی
لهدهستداوه.بهپێی قسهی هاورێكانی ئهم خوێندكاره لهكاتی تهواوبوونی
دهوامدا دواكهتووهو لهگهڵ هاورێكانیدا نهرۆشتۆتهوهو پاشان پاسهوانی
قوتابخانهكه بهمردوویی دۆزیویهتهوه.
خویندكارهكه تهمهنی 22 ساڵهو لهقۆناغی سێههم بووهو
بهپێی قسهی هاورێكانی هیچ گرفتێكی نهبووه، لهبواری خوێندنیشدا ئاستی مام
ناوهندی بووه.
بهپێی قسهی هاورێكانی، ئهم كچه نامهیهكی لای هاورێیهكی
جێهێشتووهو كهس تۆمهتبار ناكاتو دهڵێت " بهبروای تهواومهوه خۆم
دهكوژم".
"دۆعا تهمهنی گوڵ بوو، زوو ههڵوهری"
07.04.2008
لهساڵیادی كوشتنی دۆعا، ئێوارهیهكی
ماتهمینی بۆ سازكراو بڕیاریشه ڕۆژی 18ی ئهم مانگه مهراسیمێكی تری بۆ ساز
بكرێت.
پاشنیوهڕۆی ئهمڕۆ دووشهممه 7/4
لهساڵیادی كوشتنی كچه كوردی
ئێزیدی دۆعا، سهنتهری ڕاگهیاندنو ڕووناكبیری ژنان
لهبهردهم باخی گشتی سلێمانی، بهئامادهبوونی ژمارهیهكی زۆر
لهههڵسوڕێنهرانی بواری ئافرهتانو شاعیری گهوره شێركۆ بێكهس،
ئێوارهیهكی ماتهمینیان سازكرد.
سهرنووسهری ڕۆژنامهی ڕێوان، هانا شوان لهلێدوانێكدا بۆ سایتی ئاوێنه
ڕایگهیاند كه مهبهستی كردنهوهی یادهكه لهو شوێنهدا بۆئهوهیه كه
شوێنێكی گشتییهو خهڵكێكی زۆر دهتوانن ئامادهبن.
ههروهها ئاماژهی بهوهدا كه ماوهی چهند مانگێكه بهشێوهیهكی بهرچاو
كوشتنی ژنان ڕووی لهزیادبوون كردووهو وتی "ڕێكخراوهكانی ژنان لهو بوارهدا
وهكو پێویست ههنگاویان نهناوه، لهبهرئهوهی لهكۆمهڵگای ئێمه هێشتا
سیستهمی عهشایهریو دابونهریتی كۆمهڵایهتی زاڵه".
پاشان ڕوناك ڕهئوف، چالاك لهبواری مافهكانی ئافرهتان، بهماتهمینییهكی
زۆرهوه وتی "دۆعا تهمهنی گوڵ بوو زوو ههڵوهری، پێویسته ئهو كهسانهی
ئهو كارهیان ئهنجامدا سزا بدرێن".
وا بڕیاره ڕۆژی 18ی ئهم مانگهش لهسهكۆی شانۆی ڕۆمانی پاركی ئازادی،
مهراسیمێكی تایبهت بهناوی (عهشقو مهرگ) لهچوارچێوهی پڕۆژهی پهمهیی
دژی كوشتنی دۆعا ساز بكرێت.
ساڵی ڕابردوو لهسهر پهیوهندییهكی خۆشهویستی، كچێكی ئێزیدی
كوردی
بهناوی (دۆعا) لهلایهن خهڵكی گوندی بهعشیقهوه
بهردبارانكراو كوژرا، ئهوهش دهنگدانهوهیهكی گهورهی لهناوخۆو
دهرهوهی وڵات دروستكرد.
كوشتنی
ژن
08.02.2008
لهماوهی ساڵێكدا لهسنوری ههولێرو دهۆك 192ژن سوتاونو 63ی
دیكهش بهگولله گیانیان لهدهستداوه
بهڕێوهبهری نههێشتنی توندوتیژی دژ
بهئافرهتان لهوهزارهتی ناوخۆ، ئاری رهفیق راگهیاند �لهماوهی ساڵی
رابردوودا لهشاری ههولێر 129ژن بههۆی سوتانهوه مردوون، سیو پێنجی دیكهش
بهگولله كوژراون، لهشاری دهۆكیش 63 ژن بهسووتان مردوونو 28ی دیكهش
بهگولله كوژراون�.
ناوبراو ئاماژهی بهوهدا زۆربهی رووداوهكانی كوشتنو سووتان لهدهرهوهی
ناوهندی پارێزگاكان بوونو ئهوانهشی لهناوشار روویانداوه زۆرتر لهگهڕهكه
میللییهكان بووه.
ئاری رهفیق، وتیشی
(زۆربهی ئهوانهی كوژراونو
سووتێنراون بهناوی پاراستنی شهرهفهوه بووه).
دوو تۆمهتباری تر به كوشتنی بهناز
ئاشكرا بوون
25.11.2007
هێزهكانی پۆلیس دوو كهسی
تریان به تۆمهتی كوشتنی بهناز تۆمهتبار كردو بڕیاری دهستگیركردنیان دا. له
نوسراوێكی بهڕێوبهرێتیی بهدواداچونی توندوتیژیی دژی ژنان، به ژماره (13)
بهرواری 11/11 كه ئاڕاستهی دهزگاكانی ڕاگهیاندن كراوه هاتوه �دوای
دهستكهوتنی چهند زانیارییهكی نهێنی تۆمهتبارێكی تری تاوانكی كوشتنی
(بهناز مهحمود محهمهد) دهستگیر كرا كه له بهریتانیاوه بهرهو ههرێمی
كوردستان ههڵهاتبوو، بڕیاری دهستگیركردنیش بۆ تۆمهتبارێكی تری ههمان تاوان
دهرچووه.�
لهسهر چۆنێتی شێوازی ئاشكرا بوونی ئهو تۆمهتباره له نوسراوهكهدا هاتوه
كه تۆمهتبار (محهمهد ساڵهح عهلی) دوای ئهوهی لهلایهن پۆلیسی
قهڵادزیوه به هۆی كێشهیهكی هاتوچۆوه دهستگیردهكرێت، لهلایهن
بهڕێوبهرێتیی بهدواداچونی توندوتیژیی دژی ژنان بهدواچونی بۆ كراوه و
وهزیری ناوخۆش كونسڵخانهی بهریتانیای له عێراق و پۆلیسی نێودهوڵهتی
(ئینترپۆل) ی ئاگادار كردۆتهوه.
له نوسراوهكهدا ئاماژه بۆ ئهوهش كراوه كه لهلایهن سهرچاوهیهكی
تایبهتهوه دڵنیا كراونهتهوه كه دهستگیركراوهكه لهلایهن دادگای
بهریتانیا و پۆلیسی نێودهوڵهتییهوه داوا كراوه، �بۆ ئهم مهبهستهش
لهلایهن نوێنهری یاسایی بهڕێوبهرێتیی بهدواداچونی توندوتیژیی دژی
ژنانهوه ڕۆژی 25//10/2007 سكاڵا لهسهر ئهو تۆمهتباره لهدادگا تۆمار كراوه
و ئێستا به ماددهی (406) بهند كراوه.
سهبارهت به تۆمهتباری دووهم له نوسراوهكهی بهڕێوبهرێتیی بهدواداچونی
توندوتیژیی دژی ژناندا هاتوه �دهركهوت كه كهسێكی تر بهناوی (ع،ح،ح)
تۆمهتبارێكی تری تاوانی كوشتنی بهنازه� ئاماژهش بهوهكراوه كه
تۆمهتبارهكهی دووهم پێشمهرگهیه له فهوجی دووی لێوای دووكان،
بهڕێوبهرایهتیی ناوبراویش به نوسراوی ژماره (1/1/15537)ی ڕۆژی 7/11/2007
فهرماندهیی گشتی هێزی پێشمهرگهیان ئاگادار كردۆتهوه، بۆ ئهوهی
دهستگیری بكهن و ڕهوانهی دادگای بكهن.
ئافرهتێكی
13 ساڵ خۆی كوشت
كوردستانی ڕۆژههڵات
22.11.2007
له ڕۆژانی ڕابڕدوو دا کچێکی مههابادی به ناوی " مههناز حهسهنی " به هۆی
گوشارهکانی خێرانی و تووش بوون به نهخۆشی دهرۆنی له ناکاو خۆی کووشت.
مههناز که به هۆی مردنی دایک و باوکی له لای زڕ دایک و زڕ باوکی مابوویهوه و
بهردهوام ئازار و ئهشکنجه دهدرا، به زۆری له تهمهنی 12 ساڵهیی واتا ساڵی
ڕابڕدوو به مێرد درابوو. نێو براو له لایهن بنهماڵهی مێردهکهشی ئازار دهدراو
بههۆی بێ کهسی بهسووکی سهیر دهکراو گهلێک ههڵس و کهوتی خراپی له گهڵ دا
دهکرا. ههر بۆیهش نهیتوانی بوو کهدرێژه بهژیانی هاوسهری بدات و دوای یهکساڵ
له مێردهکهی تهڵاقی وهرگرت بوو.
مههناز به هۆی بێ کهسی جارێکی دیکه ناچار دهبێت ڕووی ماڵی زڕدایک و زڕباوکی
بکاتهوه، کهچی ئهوانیش سهرکووتی دهکهن و ههر ئهوهش دهبێته هۆی ئهوهی
که تووشی پهرێشانی ڕووحی و پیسکۆلۆژیک بێت و له ئهنجام دا له ڕۆژانی ڕابڕدوو
دا، به خواردنهوهی سهم ، کۆتایی به ژیانی پڕ له ڕهنج و کهسهری خۆی هێنا
وهزیری ناوخۆ بهرهسمی ئینتهرپول له دهستگیركردنی بكوژێكی
تری بهناز ئاگاداردهكاتهوه
11.11.2007
له راگهیاندنێكی بهرێوبهرایهتی گشتی دیوان كه سهر بهوهزارهتی ناوخۆی
حكومهتی ههرێمی كوردستانه دهردهكهوێت كه وهزیری ناوخۆ عوسمانی حاجی
مهحمود بهرهسمی پۆلیسی ئینتهرپول لهدهستگیركردنی بكوژێكی تری بهناز ،
ئاگادار دهكاتهوه
لهو
راگهیاندنهدا كه ئاراستهی كهناڵهكانی راگهیاند كراوهو بهرواری
11/11/2007ی لهسهره هاتووه "دوای دهستكهوتنی چهند زانیارییهكی نهێنی
تۆمهتبارێكی تاوانی كوشتنی بهناز مهحمود محمهد دهستگیركرا، كه
لهبهریتانیاوه بهرهو كوردستان ههڵهاتبوو، بریاری دهستگیركردنیش بۆ
تۆمهتبارێكی تری ههمان تاوان دهرچووه".
پاشان راگهیاندنهكه دهڵێت "دوای ئهوهی ئهم تۆمهتباره كهناوی محمهد
ساڵهح عهلییه لهلایهن پۆلیسی قهڵادزێوه بههۆی كێشهیهكی هاتووچۆوه
دهستگیركرا لهلایهن بهرێوبهرایهتی بهدواداچونی توندو تیژی دژی ژنانهوه
بهدواداچونی بۆ كراو بهرێز وهزیری ناوخۆش كونسوڵخانهی بریتانیا لهعێراقو
پۆلیسی نێودهولهتی ئینتهرپولی ئاگادار كردوه".
لهدرێژه ی راگهیاندنهكهدا هاتووه "لایهن سهرچاوهیهكی تایبهتیشهوه
دڵنیاكراینهوه كه دهستگیركراوه لهلایهن دادگای بریتانیاو پۆلیسی
نێودهوڵهتییهوه داواكراوه، بۆ ئهم مهبهستهش لهلایهن نوێنهری یاسایی
بهرێوبهرایهتی بهدواداچونی توندو تیژی دژی ژنانهوه رۆژی 25/10/2007
سكاڵا لهسهر تۆمهتبار محمهد ساڵهح عهلی لهدادگا تۆمار كراو ئێستا
بهمادهی 406 ی یاسای سزادانی عێراقی ژماره 111 ساڵی 1969 بهندكراوه."
لهكۆتایی راگهیاندنهكهشدا هاتووه " دهركهوت كه كهسێكی تر بهناوی ع ح ح
تۆمهتبارێكی تری تاوانی كوشتنی بهنازو پێشمهرگهیه لهفهوجی دووی لیوای
دوكان بۆ ئهو مهبهستهش بهرێوبهرایهتییهكهمان بهنوسراوی فهرمی ژماره
1/1/15537 ی رۆژی 7/11/2007 فهرماندهی گشتی هێزی پێشمهرگهیلا كوردستانی
ئاگادار كردۆتهوه تاوهكو رهوانهی دادگای بكهن".
دادگای بهریتانیا لهلهندهن رۆژی 20/7 حوكمی زیندانی بۆ ههر سێ
تۆمهتبارهكهی بكوژی بهناز دهكرد.
ئهم دادگایه حوكمی زیندانی 20 ساڵی بهسهر باوكی بهناز مهحمود بهكر
ئاغادا سهپاند، بهسهر مامی بهنازیش كهناوی ئاری بهكره 23 ساڵ زیندانی
سهپاندو، هاورێیهكیشیان كهدهستی ههیه لهم تاوانهدا به 17 ساڵ زیندانی
حوكمدرا.
بهناز
لهیهكهم ههوڵی كوشتنیدا لهنهخۆشخانه بهمۆبایل وێنهی دهگیرێتو باسی
ئهوه دهكات كه لهلایهن باوكیو مامییهوه روبهروی كوشتن بۆتهوه.
ئهو
كاتهی ئهم وێنهیه گیراوه ساڵی 2005دا كاتێك بهناز لهههوڵی كوشتنی
یهكهمدا ههڵدێت.
جێگهی ئاماژهیه.
بهپێی ههواڵی سایتی بی بی سی ئهم باوكه كورده كه ناوی مهحمود
محهمهدهو تهمهنی چلو حهوت ساڵو دانیشتووی گهڕهكی میجامی باشوری
لهندهن بووه، لهسهر ئهوه فهرمانی كوشتنی "بهناز"ی كچی داوه كه
ههستی كردووه پیاوێك دۆستی كچهكهیهتیو بهم كارهی ئابڕووی
خێزانهكهیانی زڕاندووه، لهگهڵ (ئاری) براشیدا كه تهمهنی پهنجا ساڵه
بهنهێنی نهخشهی پیلانی كوشتنی بهنازیان داڕشتووهو (مهحمود حهمه)ی
تهمهن سی ساڵیش كه هاوڕێی ئاری بووه دانی بهكوشتنی (بهناز)دا ناوه.
ههروهها كهسێكی دیكهش دانی بهوهدا ناوه كه لهم تاوانهدا بهشدار بووهو
دوو گومانلێكراوی تری ئهم دۆسیهش خۆیان شاردووهتهوه.
پێشتریش بهناز لای پۆلیس شكاتی لهباوكی كردووهو وتویهتی (ژیانم
لهمهترسیدایه)، ناوی ئهو كهسانهشی ئاشكرا كردووه لای پۆلیس كه
ویستویانه بیكوژن، بهڵام وهك بی بی سی دهڵێت "پێدهچێت پۆلیس شكاتهكهی
بهجدی وهرنهگرتبێت، لهبهرئهوه ئوسكوتلهندیارد لهمبارهیهوه خهریكی
لێكۆڵینهوهیه لهگهڵ ژمارهیهك ئهفسهردا".
رۆژی 11/6 دادگای بریتانیا باوكیو مامی بهكوشتنی بهناز تاوانبار كرد كه
ساڵی رابردوو تهرمهكهی لهناو جانتایهكدا لهباغچهپهیهكی شاری
پهرمینگهام دۆزرایهوه.
خۆسوتاندنی كچێكی تهمهن 16 ساڵ و ئافرهتێكی تهمهن 30 ساڵ
17.10.2007
كچێكی تهمهن 16 ساڵ لهدێی (شێخه كوڕی) دهوروبهری شاری سهقز
بههۆی ئهوهی بهزۆر له لایهن خێزانهكهیهوه دراوه بهپیاوێكی 55 ساڵه خۆی
سوتاند و ئێستا له نهخۆشخانهی ( توحید )ی شاری سنه له ژێر چاودێریدایه. وه
له ههمان كاتدا ژنێكی ئازهری دانیشتووی گهڕهكی � شافعی - شاری سهقز بهناوی (
ڕوئیا ) بهبانووی كێشهی ناو خێزانهكهیان خۆسوتاندو بهو هۆیهوه گیانی
لهدهستدا .
بهپێی ڕاپۆرتی ههواڵنێری ڕێكخراوی مافی مرۆڤی كوردستان كهوێنهیهكی بهزمانی
فارسی دراوهته كوردستانیوز ئهم كچه 16 ساڵه كه ناوی (دڵنیا)یه دانیشتووی دێی
(شێخه كوڕی)یه بههۆی ئهوهی كهماڵهوهیان زۆریان لێكردهوه كهشوو بكات
بهپیاوێكی تهمهن 55 ساڵه، پهنای بردۆته بهر خۆسوتاندن و له دوایدا
لهنهخۆشخانهی سهقزوه گواستراوهتهوه بۆ نهخۆشخانهی (تهوحید)ی سنه،
پزیشكهكان ڕایانگهیاند كه له 50٪ی لهشی سوتاوه .
لهههمان كاتدا ژنێكی ئازهری بهناوی (ڕوئیا) دانیشتووی گهڕهكی شافعی بههۆی
كێشه لهگهڵ مێردهكهیهوه خۆ سوتاندو پێش ئهوهی بگاته نهخۆشخانه گیانی
لهدهستدا، ئهوهی جێی باسه ڕوئیا تهمهن 30 ساڵه خاوهنی دوو منداڵیش بووه .
له سلێمانی 15 پیاو
ههوڵی كوشتنی ژنێكیاندا
06.10.2007
لهگهڕهكێكی ناو شاری سلێمانی ژنێك
لهكوشتن رزگاركرا، كه به10 بۆ 15 پیاو بهنیاز بوون بیكوژن و
بهڕێوهبهرایهتی بهدواداچوونی توندوتیژی دژی ژنان رزگاریكرد.
لهراگهیهندراوێكدا كه وێنهیهكی دهست سایتی
سبهی كهوتووه، بهڕێوهبهرایهتی بهدواداچوونی توندوتیژی دژی ژنان
رایگهیاندووه: "شهوی 26-27/9/2007 بهڕێوهبهرایهتی بهدواداچوونی
توندوتیژی دژی ژنان بههاوكاری سهنتهری رێكخهری پهیوهندییهكان (p.jcc) و
بهڕێوهبهرایهتی پۆلیسی فریاكهوتن و رێكخراوێكی ژنان، ژنێكی لهكوشتن رزگار
كرد كه 10 بۆ 15 پیاو لهبنهماڵه و كهسوكارهكهی لهدوای سهعات دوانزهی
شهو ویستیان بیكوژن".
ئهو ژنه خهڵكی گهڕهكێكی شاری سلێمانییه و تهمهنی 19 ساڵَه،
بهگومانی بوونی پهیوهندی لهگهڵ كوڕێكدا كهسوكاری ههوڵی كوشتنیانداوه،
بهڵام لهلایهن بهڕێوهبهرایهتی بهدواداچوونی توندوتیژی دژی ژنانهوه
مهفرهزهیهكی پۆلیسی فریاكهوتن رهوانهی ماڵهكه كرا و لهكوشتن رزگاركرا.
بهپێی راگهیهنراوهكه ئێستا ژنهكه لای رێكخراوێكی ژنان پارێزراوه و ئهو
كوڕهی گوماندهكرێت پهیوهندی لهگهڵدا ههبووبێت دهستگیركراوهو
بهدواداچوون بهردهوامه
كارئاسانی بۆ كارهكانی لیژنهی بهدواداچوونی
كوشتنی ژنان ناكرێت
27.09.2007
ماوهیهكه له شارۆچكهی
دوكان لیژنهیهك بۆ بهدواداچوونی كوشتنی ژنان دروستبووه، بهڵام له
فهرمانگهكانی شاری ههولێر كار ئاسانی بۆ ئهو لیژنهیه ناكرێت.
سهرچاوهیهكی بهرپرس له بهڕێوهبهرایهتی پۆلیسی دوكان له
لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه رایگهیاند لهسهر كێشه كۆمهڵایهتییهكانو كوژرانی
شهش ژن لهماوهی شهش مانگی رابردوودا لیژنهیهكمان بۆ بهدواداچوونی ئهو
كێشانه دروستكرد، بهڵام ئهو سهرچاوهیه گلهیی له فهرمانگهكانی ههولێر
كردو وتی �له فهرمانگهكانی شاری ههولێر له رووی زانیارییهوه
كارئاسانیمان بۆ ناكهن�.
یهكهمین نوسینگهی
پۆلیس بۆ چاودێریكردنی توندوتیژی دژ به ژنان له دهۆك كرایهوه
16.09.2007
بهرپرسی راگهیاندنی بهڕێوبهرایهتی پۆلیسی دهۆك،ئهمڕۆ یهكشهممه،
رایگهیاند كه نوسینگهی پۆلیس بۆ چاودێریكردنی توندوتیژی دژ به ژنان
دهستبهكار بوو.
نهقیب رهشید
محهمهد بێداوی به ئاژانسی ههواڵی سهربهخۆی(دهنگهكانی عێراق)ی وت "
نوسینگهی پۆلیس بۆ چاودێریكردنی توندوتیژی دژ به ژنان، به شێوهیهكی
رهسمی دهستبهكار بووه كه ئهركی چاودێریكردنی توندوتیژی دژ به ژنانو
ئهو داوایانهی كه تیایدا ژنان زهرهرمهند دهبنو شێوازو ئاراستهی
كێشهكانیشیان دیاریدهكات."
وتیشی " بۆ یهكهمینجاره نوسینگهی لهم شێوهیه دهكرێتهوهو له رۆژی
12ی ئابی رابردوو فهرمانی پێكهێنانی دراوهو كه به هاوكاری لهگهڵ
سهندیكاو رێكخراوهكانی ژنان له پارێزگای دهۆكدا كار دهكات."
دهربارهی میكانیزمی كار كردنهكه سهرچاوهكه وتی "كارهكان لهلایهن ژنان
خۆیانهوه بهڕێوه دهچنو چهندین ئهفسهری تری تێكهڵ له ژنانو پیاوان به
پلهی جیاواز له نوسینگهكهدا كار دهكهن."
روونیشیكردهوه كه "ئهركی ئهم نوسینگهیه گرانه چونكه لهمیانی
كارهكهیاندا رووبهڕووی كۆمهڵێك گرفتی عهشایهرو تیرهگهری دهبنهوه."
وتیشی "نوسینگهكه چاودێری كۆمهڵێك گرفتو رووداوی كردووه و بهپێی
رێنماییهكانی سهرۆكایهتی ههرێم ئهركهكنی جێبهجێدهكاتو هیواداریشین له
ئایندهدا بتوانی نوسینگهی لهم شێوهیه له قهزاو ناحییهكانیشدا
بكهینهوه."
كۆنفرانسێك لهسهر
رێگرتن له كوشتنی ژنان
10.09.2007
لیژنهی ژنانی ئهنجومهنی پارێزگای
سلێمانی، ئهمڕۆ دووشهممه، لهژێر ناوی (رۆڵی كۆمهڵگهو حكومهت بۆ رێگرتن
له دیاردهی كوشتنی ژنان به بیانوی شهرهف) له هۆڵی پهرێز له سلێمانی
كۆنفراسێكیان بهست. سۆزه عهبدولقادر جێگری سهرۆكی لیژنهی ژنانی
ئهنجومهنی پارێزگاو ئامادهكاری كۆنفرانسهكه به ئاژانسی ههواڵی
سهربهخۆی(دهنگهكانی عێراق)ی وت " له ژێر دروشمی باپێكهوه رێگه له
كوشتنی ژنان بگرین پێویستی به ئیشكردنه ئهم كۆنفرانسهمان ساز كرد."
وتیشی "ئامانجی سهرهكی ئهم كۆنفراسه دانانی رێو شوێنێكه بۆ
كهمكردنهوهی كوشتنی ژنانو رێگرتن لهو دیاردهیه كه دهمانهوێ رۆڵی
حكومهت بههێز بكرێت بۆئهوهی لهگهڵ لایهنه پهیوهندارهكاندا ههوڵی
رێگرتن لهو دیاردهیه بدهن."
لیژنهی ژنانی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی له پێنچ ژن پێكهاتووه، سێ
ساڵه دامهزراوه، چهندین چالاكی جۆربهجۆریان ههبووه، یهكهم ئیشی ئیشكردن
بوو لهگهڵ كارمهندانی بهرێوهبهرایهتیه حكومیهكان بۆ لێكۆلێنهوه
لهسهر چۆنیهتی چارهسهركردنی كێشهكانیان.
رێكخراوهكانی(RRT,USAID,LGP) َیش كه رێكخراوی ناحكومین بایهخ به بواری
كۆمهلی مهدهنیو مهسهلهی ژنان دهدهنو له شاری سلێمانیدا بارهگایان
ههیه
كچێك بهكوژراویی دهدۆزرێتهوهو دانهیهكی تریش بریندار
دهبێت
05.09.2007
له ناحیهی قهرهههنجیر، تهرمی كچێك
بهگوللهبارانكراوی دهدۆزرێتهو.
بهڕێوهبهری بنكهی پۆلیسی قهرهههنجیر عهقید عوسمان عهبدوڵا، ڕاگهیاند
كاتژمێر حهوتو نیوی ئێوارهی ڕۆژی سێشهممه4/9، لهنێوان گوندی باشبڵاخو
خاڵهبازیانی تهرمی كچێكی تهمهن پانزه بۆ ههژده ساڵ دۆزراوهتهوه كه
كراسێكی سووری لهبهردا بووهو گوللهبارانكراوه.
له لێكۆڵینهوه سهرهتاییهكانی پۆلیسدا دهركهوتووه ئهو كچه بهفیشهكی
دهمانچهو كڵاشینكۆف كوژراوهو فیشهكهكانیش نراون بهسهروسنگیهوه.
بهرپرسهكهی پۆلیس وتی "بۆ لێكۆڵینهوهی زیاتر تهرمهكه ڕهوانهی پزیشكی
دادوهری كهركوك كراوهو له ههوڵیشدان بۆ دهستگیركردنی بكوژهكان".
لەنزیک گوندی گۆزی نێوان
کەرکوک و پردێ تەرمی ژنێک دۆزرایەوە
04.09.2007
تەرمی ژنێکی نەناسراو کە تەمەنی لەنێوان
20-25 ساڵە کە جێشوێنی 3 گوللە بە جەستەیەوە دیارە لەلایان پۆلیسەوە لەنزیک گوندی
گۆزی دۆزرایەوە.
شایانی باسە تا ئێستا بکوژانی ئەم کردەوەیە نادیارن و پۆلیس بەمەبەستی لێکۆڵینەوە
تەرمەکەی گواستۆتەوە بۆ نەخۆشخانە.
تهرمی ژنێك و گهنجێك دهدۆزرێتهوه
03.09.2007
لهدوو روداوی جیاوازدا لهناحیهی
سمیلانو قهزای رانیه تهرمی ژنێكو گهنجێك دهدۆزرێتهوه.
چۆمان، رانییه: بهڕێوهبهری
بهڕێوهبهرایهتی پۆلیسی چۆمان نهقیب ئهرسهلان بهئاوێنهی راگهیاند "
رۆژی 2-9-2007 كاتژمێر 1 یهكی پاش نیوهڕۆ تهرمی ژنێكی نهناسراو له گوندی
شێركاوهی سهر بهناحیهی سمیلان دۆزرایهوه، تهرمی ژنهكه، كهس نایناسێت و
پێدهچێت چهند رۆژێك بێت فڕێدرابێت"
ئاماژهی بۆ ئهوهش كرد "لێكۆڵینهوهكان بهردهوامن و تهرمهكهشیان
رهوانهی پزیشكی داد كردووه بۆ ههولێر".
ههر لهو بارهیهوه شایهتحاڵێك بۆ ئاوێنه ئاشكرا ی كرد كه "تهرمهكه له
ڕێ ی شوانهكانهوه دۆزراوهتهوه و دواتریش پۆلیسی سمیلانی لێئاگادار
كراوهتهوه و ئهوانیش تهرمهكهیان رهوانهی چۆمان كردووه" .
شایهتحاڵهكه وتیشی "لهوانهیه تهرمهكه چهند رۆژێك بێت
فڕێدرابێت". بهڕێوهبهری پۆلیسی وتی " تا ئێستا كهس نازانێت تهرمهكه كێ
یه و كهس خۆی نهكردووه به خاوهنی".
ههر لهههمان رۆژدا بهڵام لهسنوری قهزای رانییه كاتژمێر دووی پاشنیوهرۆ
تهرمی گهنجێك بهناوی خالید ئیسماعیل رهسول تهمهن 36 ساڵ لهخوار گوندی تۆپ
ئاوا كه ده كیلۆمهتر لهقهزاكهوه دووره دۆزرایهوه.
موقهدهم عهبدوڵا چاورهش بهرێوبهری بنكهی پۆلیسی كێوه رهش بهئاوێنهی
راگهیاند تهرمهكه ههشت فیشكی كڵانشیكۆفو دهمانچهی پێوهبوو كه سێ فیشكی
دهمانچهكه نراوه بهسهرییهوهو كڵانشیكۆفهكانیش بهجهستهیهوهیهتی.
ئهو بهرپرسه باڵایهی پۆلیس ئاماژهی بۆ ئهوهكرد لێكۆڵینهوهی وورد
دهربارهی ئهو روداوه لهئارادهیهوه.
كوژراوهكه دانیشتووی گهرهكی گڵنجانی رانیهیهو لهناوچهی پیشهسازی ئهو
قهزایه كار دهكات.
بە چەقۆ و داروبەرد
پەلامارى یەکتریاندا
شەڕى نێوان دوو بنەماڵە لەسەر کچێک، برینداربوونى پێنج کەس و دەستگیرکردنى
شانزەکەسى ترى بە دواوە بوو
27.08.2007
ڕانیە
لە گوندى (قەسرۆک)ى سەر بەناحیەى چوارقورنە، دواى ئەوەى کچێک ڕازى نابێت بە
زۆرەملێ شوو بکات، شەڕ لەنێوان دوو بنەماڵەدا دروست دەبێت و، بەوهۆیەوە کچەکە و
چوار کەسى تر لە هەردوولا بریندار دەبن، پۆلیسى ناوچەکەش شانزە کەسیان لێ
دەستگیردەکات.
لەمبارەیەوە موقەدەم حەسەن سوارە بەڕێوەبەرى پۆلیسى چوارقورنە بە ژیانەوەى
ڕاگەیاند: "ئەو کچە لەساڵانى بەر لە ڕاپەڕین گەورە بە بچوکى پێکراوە و بەمنداڵى
مارەکراوە، ئێستاش کە گەورە بووە ڕازى نییە شوو بە دەزگیرانەکەى بکات، ئەمەش
بۆتە مایەى دروستبوونى مشتومڕ لەنێوان هەردوو بنەماڵەکە، تا کار گەیشتۆتە ئەو
ڕادەیەى شەوى 21/22ى ئەم مانگە بە چەقۆ و دارو بەرد پەلامارى یەکتر بدەن و،
پێنج بریندارى لێبکەوێتەوە"، ناوبراو ڕاشیگەیاند: "دەستبەجێ هێزەکانى پۆلیس
گەیشتونەتە شوێنى ڕوداوەکە و، شانزە کەسیان لێ دەستگیرکردوون، کە تائێستا لەژێر
لێکۆڵینەوەدان"، سەرچاوەیەکیش لە بەشى فریاکەوتنى نەخۆشخانەى گشتى ڕانیە
ڕاگەیاند ژیانى بریندارەکان لە مەترسى دورخراوەتەوە و تەندروستییان بەرەو باشى
دەچێت.
کەسێکى نزیکى خانەوادەى کچەکەش پێیڕاگەیاندین کە ئێستا لەلایەن چەند
پیاوماقوڵێکى ناوچەکەوە هەوڵێک لەئارادایە بۆ ئەوەى کێشەکە لەڕێگەى سوڵحى
عەشائیریەوە چارەسەربکرێت. وتیشى: پێناچێت دواجار ئەو کچە لە بڕیارەکەى
بەرلەوەى ژنەکەى بکوژێت
دەستگیرکرا
25 .08. 2007
بەرپرسێکى پۆلیس لە قەزاى پێنجوێن، ئەمڕۆ
شەممە دەستگیرکردنى کەسێکى بەتۆمەتى هەوڵدان بۆ کوشتنى ژنەکەى دەستگیرکرد.
ئە و پیاوە لەدواى ئەوەى دەیەوێت ژنەکەى ببات بۆ شاخ و
لەوێ بیکوژێت، دواتر لەلایەن هێزەکانى پۆلیس و ئاسایشەوە گەمارۆ دەدرێت و دواتر
چەند فیشەکیک بۆ بڵاوەپێکردنى پۆلیسەکان و ئاسایش دەتەقێنێت."
وتیشى"دواتر پیاوەکە ناچاردەکرێت کە واز لە کوشتنى ژنەکەى بهێنێت، دواتر بەپلانێک
دەستگیرمان کرد."
وتیشى"ئێستا بەپێى مادەى 413 لەیاساى سزادانى عێراقى دەسگیرکراوەو لێکۆڵینەوەش
لەگەڵیدا بەردەوامە."
"ئهو كچهی بهتۆمهتی سكپڕبوون كوژرا پشكنین دهریخست کهههر
كچ بووه"
22 .08. 2007
بهپێی ئامارێكی خانهی دادی دوكان له
ماوهی ئهمساڵدا شهش ژن له سنووری شارۆچكهی دوكان لهسهر كێشهی
كۆمهڵایهتی كوژراون.
بهپێی ئامارێكی خانهی دادی دوكان له
ماوهی ئهمساڵدا شهش ژن له سنووری شارۆچكهی دوكان لهسهر كێشهی
كۆمهڵایهتی كوژراون، بهرپرسی بهڕێوهبهرێتی پۆلیسی دوكانیش ئاماژه بهوه
دهكات رێژهی كوشتنی ژنان بهبهراورد لهگهڵ ساڵانی پێشوو زیادیكردووهو
خوشكی یهكێك لهكوژراوهكانیش باس لهوهدهكات كه خوشكهكهی بهتۆمهتی
سكپڕبوون كوژراوه كهچی دواتر لهپشكنیندا دهركهوتووه هێشتا كچه.
سهرچاوهیهكی بهرپرس لهخانهی دادی دوكان سهرسوڕمانی خۆی
بهرامبهر بهفێڵهكانی كوشتنی ژنان دهربڕیو وتی �رۆژ لهدوای رۆژ پلانی
سهیر سهیر بۆ كوشتنی ژنان له لایهن كهسوكارییانهوه بهناوی ناموس
پارێزییهوه دادهڕێژرێت�. سهرچاوه یاساییهكه كه نهیویست ناوی
بڵاوبكرێتهوه ئاماژهی بهوهكرد لهههندێك لهو رووداوانهی كوشتنی ژناندا
ئهو ئافرهتانه بهجۆرێك كوژراون كه ههموو ههستێكی مرۆڤایهتی دهههژێنێت.
ئهو سهرچاوهیهی دادگا باسی لهوهكرد كه مهبهست له كوشتنی ئهو ژنانهش،
رقو كینهی كهسوكاری ژنهكانهو دوای ئهنجامدانی پرۆسهی كوشتنهكه
تۆمهتبارهكان كه دهستیان لهو كارهدا ههبووه دیار نهماون، یان ههندێكجار
كهسی نزیكی كوژراوهكه لهلایهن كهسوكارییهوه فێردهكرێت لهكاتی
وهرگرتنی سكاڵادا راستی رووداوهكه نهگێڕێتهوه.
هــــــهر ئهو سهرچاوهیهی خانهی داد ئاماژهی بهوهدا كه چهند رووداوێك
ههبووه بههۆی نهبوونی هیچ ســــــــــهرهداوێك له راستی رووداوهكه،
تۆمهتبار دیـار نهبووهو دۆسییهكه دوای ماوهیهك داخراوه، سهرچاوهكه وتی
�زۆربهی رووداوهكان دهگهڕێتهوه بۆ بیركردنهوهی خێڵایهتی�. ههروهها
نمونهی بهوه هێنایهوه كه رووداو ههبووه تـهنها لهسهر ههبوونی
پهیوهندییهكی خۆشهویستی له نێوان كوڕوكچێكدا كــــــوشتنی لێكهوتۆتهوه.
بهڕێوهبهرایهتی پۆلیسی دوكانیش ئهوهی روونكردهوه رووداوهكانی
ئهمساڵی كوشتنی ژنان لهسهر كێشه كۆمهڵایهتییهكان بهبهراورد لهگهڵ
ساڵانی رابردوودا ئاسایی نییهو روو له زیادبوونه �ههندێك له كێشهكان زۆر
ئاڵۆزن، رووداو ههیه چهند كهسێك له دۆسیهكهدا تۆمهتبارن كه دهستیان لهو
كوشتنهدا ههبووه�.
پۆلیسی دوكان ئهوهدهخاتهڕوو پێنج لهرووداوهكانی كوشتنی ژنان لهمساڵدا
تائێستا لهژێر لێكۆڵینهوهی دادوهردانو نهگهشتوونهته كۆتایی.
سهرچاوهیهكی بهرپرسیش لهپۆلیسی دوكان وتی �ههندێك رووداو ههبووه،
بههۆی نهبوونی زانیاریی وردو دروست دۆسییهكهی داخراوه، بهڵام ئهگهر
بێتوو دوای داخرانی دۆسییهكه، سكاڵایهك یان ههر زانیارییهك لهسهر
رووداوهكه ههبێت دادوهر دهتوانێت دۆسیهكه سهرلهنوێ بكاتهوه�.
بهوتهی سهرچاوهكهی پۆلیس جگه له كوشتنی ژنان لهلایهن كهسوكاریانهوه،
زۆرجار ئافرهتان لهسهر كێشه كۆمهڵایهتییهكان، بهدهستی خۆیان، خۆیان
خنكاندووه یان خۆیان سووتاندووه كه ئهمانهش ئهمساڵ روویانداوه.
سهرچاوهكهی پۆلیس ئهوهشی ئاشكرا كرد كه لیژنهیهكیان پێكهێناوه
بهسهرپهرشتی بهڕێوهبهری پۆلیسی شارۆچكهی دوكانو ئهندامێتی دوو
ئهفسهر بۆ لێكۆڵینهوهو بهدواداچوونی ئهو كێشانهی تایبهتن بهكوشتنو
خۆسووتاندنی ئافرهتان له سنوورهكهیان.
لهلایهن خۆشیانهوه خێزانی ئهو ئافرهته كوژراوانهش ههریهكهو بهجۆرێك
باس له كوژرانو سووتانی كچهكانیان دهكهن.
هێشوو ناوی خوازراوی كچێكهو باس لهوه دهكات كه چهند ساڵێك لهمهوبهر
خوشكێكی گهورهی بههۆی نهخۆشییهكهوه چهند نیشانهیهكی دووگیانی تیا
دهركهوتووهو دواتریش لهلایهن كهسوكاریهوه كوژراوه، دوای ئهوهی
لهلایهن پزیشكانی دادوهریشهوه پشكنینی بۆ كراوه، دهركهوتووه
ئافرهتهكه كچهو هیچ كێشهیهكی نهبووه.
شهوكهت پیاوێكی بهتهمهنهو بههۆی خۆسووتاندنی كچهكهیهوه ئێستا له
بهندیخانهیه، ئهم پیاوه لهنێو زینداندا ئهوهی راگهیاند، كاتێك كچهكهی
ههژده مانگ بووه بهڵێنی بهبراكهی داوه كه بیدات بهكوڕهكهی، بهڵام
كاتێك گهوره بوون، كچهكهی رازی نهبووه بیدات بهو كوڕه. كچهكهی
شهوكهت خۆی سووتاندووهو مردووه بهڵام باوكی نكولی دهكات خۆسووتانهكهی
بهوهۆیهوه بووبێتو ئهودهنگۆیانهش بهدرۆدهخاتهوه كه گوایه كچهكهی
لهگهڵ كوڕی تردا خۆشهویستی كردبێتو دهڵێت �كچهكهم نهخۆشی دهروونی
لهگهڵدا بووه بۆیه خۆی سووتاندووه، ئهگینا پهیوهندی بهخۆشهویستییهوه
نهبووه�.
بهڵام دایكو خوشكی كچهكه بهپێچهوانهی قسهكانی شهوكهت دانیان بهوهدا
نا كه كچهكهیان بههۆی تووڕهییو بیركردنهوهی ههڵهی باوكی، خۆی
سووتاندووه. دوای رووداوهكهش كاتێك بانگكراون بۆ دادگا راستی رووداوهكهیان
گێڕاوهتهوه كه ئهو كچهكهیان ماوهی دوو ساڵ پهیوهندی لهگهڵ كوڕێكدا
ههبووه، بۆیه له دوا بڕیاریشدا باوكی لهلایهن دادگاوه حوكم دراوه.
دوو خوشك بهیهكهوه كوژران
21 .08. 2007
له گهڕهكی رهزای
شاری دهۆك، له ترافیك لایتێك دوو برا لهناو ئۆتۆمبیلێكی مۆنیكا تهقه له
ئۆتۆمبیلێكی ئۆپڵ دهكهن كه دوو كوڕو دوو كچی تێدا دهبنو له ئهنجامدا دوو
كچهكه دهكوژرێنو یهكێك له كوڕهكانیش بریندار دهبێت.
دهۆك:
سهرچاوهیهك له بنكهی پۆلیسی خهبات له شاری دهۆك بهئاوێنهی راگهیاند "
شهوی 18/8 ئهو روداوه رویداوه....ئهو دوو كچه خوشك بوون یهكێكیان 35
ساڵهو شوویكردووهو ئهوهی تریشیان 17 ساڵهو كچه، ههروهها دوو كوڕهكهش
برا بوون، ئهو كهسانهش كه تهقهیان لێكردوون دوو كهس بوونو برای
ئافرهتهكان بوون".
ئهو
سهرچاوهیه وتیشی "ئافرهتهكان كوژراونو ئهو دوو برایهی لهناو ئۆپڵهكهش
بوون یهكێكیان بریندار كراوهو یهكێكیشیان ههڵهاتووه، بهڵام دواتر پۆلیس ههر
چوار كوڕهكهیان دهستگیر كردووه
دهستگیركردنی ههشت كهس
بهتۆمهتی كوشتنی سارا
20 .08. 2007
سهرچاوهیهك له پۆلیسی خانهقین ئهمڕۆ
دووشهممه دهستگیركردنی ههشت كهسی بهتۆمهتی كوشتنی سارا نیعمهت ڕاگهیاند
كه له سهرهتای مانگی ئابدا كوژرا. سهرچاوهكهی پۆلیس، كه نهیوسیت ناوی
ئاشكرابكرێت، به ئاژانسی ههواڵی سهربهخۆی (دهنگهكانی عێراق) ی راگهیاند
"لهسهر كوشتنی سارا و لهسهر داوای دایك و باوكی، هێزهكانی پۆلیس حهوت
دراوسێ و باوهپیارهیهكی سارایان دهستگیركرد."
سهرچاوهكه وتیشی"حاڵی حازر دهستگیركراوهكان لێكۆڵینهوهیان لهگهڵدا دهكرێت
و هێزهكانی پۆلیسیش بهدوای بكوژهكهدا دهگهڕێن."
لهسهرهتای مانگی ئابداو له ڕووداوێكی تهمومژاویدا، سارا نیعمهتی تهمهن
11 ساڵ لهشاری خانهقین لهدوای كوشتنی به بلۆك و بهرد، تهرمهكهی له كهلاوهیهكدا
دۆزرایهوه.
دواتر ڕێكخراوهكانی كۆمهڵگهی مهدهنی و بهرگریكردن لهمافهكانی ژنان، ههڵمهتێكیان
بۆ دهستگیركردنی بكوژانی ئهو كچه ئهنجامدا و داوایان له حكومهتی ههرێمكرد
كار بۆ دهستگیردنی بكوژران بكات.
جێی ئاماژهیه له ماوهی چهند ساڵی رابردوودا كاری كوشتن و توندوتیژی دژی
ژنان له ناوچه جیاوازهكانی كوردستاندا به شێوهیهكی بهرچاو زیادی كردووه
و بهپێی چهند ئامارێكی ناڕهسمی و له ماوهی چوار مانگی رابردوودا و له
دوای كوشتنی دوعا
خهلیلی كچه یهزیدییهوه تا ئێستا زیاتر له 40 ئافرهت كوژراون.
ناوی 10 ههزار تۆمهتبار بهكوشتنی ژنان
ئاماده دهكرێت بۆ دادگا
20 .08. 2007
تۆڕیدوعاو كهمپهینی مافه مهدهنیو یاساییهكان لهكۆتایی ههفتهی دژی
توندوتیژی ژنان، ئاشكرایان كرد كهلیستێكی 10 ههزلر كهسی لهسهر بكوژانی
ژنان ئامادهدهكرێت. ئاسۆ كهمال ـ ئهندامی تۆڕی دوعا له كۆنگرهیهكی
ڕۆژنامهوانیدا دوێنێ 18/8 لهوهڵامی پرسیارێكی هاوڵاتیدا لهبارهی
بهرنامهی تۆڕی دوعاو كهمپهینی مافه مهدهنیو یاساییهكان، دوای
كۆتاییهاتنی ههفتهی دژی توندوتیژی، ناوبراو ڕایگهیاند �لهبهرنامهمان
ههیه دوای ئهم ههفتهیه بههاوكاری وهزارهتی ناوخۆ، لیستێك دروست بكهین
بۆ ئهو كهسانهی كه تۆمهتبارن به كوشتنی ژنانو ئهو كهسانه دهدهینه
دادگا، كهنزیكهی 10 ههزار كهس دهبێت.� ناوبراو وتیشی �تا ئێستا وهزارهتی
ناوخۆ كار لهسهر ههردوو كهیسی شهوبۆو بهناز دهكات بههاوكاری ئێمه.�
ههر له كۆنگره ڕۆژنامهوانییهكهدا كه تایبهت بوو به كۆتایهاتنی ههفتهی
دژی توندوتیژی ژنان، تۆڕی دوعاو كهمپهینی مافه مهدهنیو
یاساییهكان چهندین داواكاریان بۆ دهسهڵات ڕاگهیاند لهوانه كوشتنی ژنان
لهژێر ناوی ناموس پهرستیدا بهتاوان دابنرێتو ئهنجامدهرانی سزابدرێن، یاسای
دژی توندوتیژی بهرامبهر به ژنان بهخێرایی دهربچێت، لابردنی ههموو ئهو
هۆكارانهی كه دهبنههۆی توندوتیژی بهرامبهر بهژنان، دانانی بودجهیهكی
تایبهت بهنههێشتنی توندوتیژی.
بەدواچون لەسەر کوشتنى سارا
دەکرێت
18 .08. 2007
ژماریەک لە ڕێکخراوەکانى کۆمەڵگەى مەدەنى ئەمڕۆ شەممە بۆ بەدواداچون لەسەر کوشتنى
سارا نیعمەت لەسلێمانى کوربوەنەوە. دڵشاد ساڵح لەڕێکخراوى بزافى بەرەومەدەنیەت،
"مەبەست لەکۆبوونەوەکە فشارخستنە سەر حکومەتە تاوەکو لە ڕووداوى کوشتنى سارا
بکۆڵێتەوەو بکوژانى دادگایبکرێن."
سارا نیعمەت تەمەن 11 ساڵ دانیشتوى شارى خانەقین، سەرەتاى ئەم مانگە لەلایەن
کەسوکارەکەیەوە لەدواى کوشتنى بەبەرد، تەرمەکەى لەکەلاوەیەکدا دۆزرایەوە.
بەپێى ئامارە ناڕەسمیەکان، توندوتیژیەکانى بەرامبەر بە ژنان لەدواى کوشتنى دۆعا
خەلیلەوە ڕووى لەزیادى کردوە، لەدواى ئەوڕووداوەوە 40 ژن لەلایەن کەسوکاریانەوە
کوژراون.
دوو کوڕ دەستدرێژى سێکسیان کردە سەر کچێک
18 .08. 2007
سەرچاوەیەکى پۆلیس لە قەڵادزێ، ئەمڕۆ شەممە ئاشکردیکرد کە دوو کوڕ لەدواى فڕاندنى
کچێک دەستدرێژى سێکسیان کردوەتەسەر. سەرچاوەکەى پۆلیس بەسایتى هاوڵاتى وت"ڕووداوەکە
لەیەکێک لەگەڕەکەکانى قەڵادزێ ڕویداوە، لەدواى ڕووداوەکە یەکێک لە کوڕەکان
دەستگرکراوە، کچەکەش بۆ یەکێک لەسەنتەرەکانى ژنان هەڵهاتوە."
وتیشى"ئێستا کێشەکە کەوتوەتە نێوان دوو بنەماڵە، بنەماڵەى کچەکە دەیانەوێت کچەکە
بدرێت بەکوڕە گیراوەکە، بنەماڵەى کوڕەکەش ڕازینابن."
ناوبراو ئاماژەى بەوەشکرد کە ئەگەرى کەوتنەوەى شەڕى لێدەکرێت ئەگەر بەزووى کێشەکە
چارەسەرنەکرێت.
80
ههزار نامه بۆ ڕووبهڕوبونهوهی توندوتیژی دژ بهژنان
18 .08. 2007
ئهندامێكی كهمپینی مافه
یاسایی و مهدهنیهكانی ژنان، ڕایگهیاند لهڕێگهی ههردوو كۆمپانیای
مۆبایلی ئاسیا سێڵ و سانا تێلهوه 80 ههزار نامهی ئهلیكترۆنی بۆ
ڕووبهڕوبونهوهی توندوتیژی دژ بهژنان بڵاودهكرێتهوه.
سهمیره مهحهمهد،
ئهندامی كهمپینهكه، بهئاژانسی ههواڵی سهربهخۆی (دهنگهكانی عێراق) ی
راگهیاند "له چوارچێوهی چالاكییهكانی ههفتهی روبهڕووبونهوهی
توندوتیژی دژ به ژناندا له كوردستان، كۆمپانیای ئاسیا سێڵ به 60 ههزار كورته
نامه و ساناتێلیش به 20 ههزار كورته نامه بهشداری ههڵمهتی
روبهڕووبونهوهی توندوتیژی دژی ژنان دهكهن و لهو نامانهدا دوا له خهڵك
دهكهن رێگر بن لهبهردهم ئهو توندوتیژییانهدا كه له دژی ژنان
پیادهدهكرێن."
وتیشی "نامهكان له لایهن ههردوو كۆمپانیاوه بێ بهرامبهر له سنوری
شارهكانی كوردستاندا بڵاودهكرێنهوه."
ههفتهی رابردوو سهرچاوهیهك له كهمپینی داكۆكیكردن له مافه یاسایی و
مهدهنییهكانی ژنان رایگهیاند كه ههفتهی روبهڕووبونهوهی توندوتیژی
دژی ژنان له 11 ی ئابهوه بۆ 17 ی ئهو مانگه بهردهوام دهبێت.
كهمپینی داكۆكیكردن له مافه یاسایی و مهدهنییهكانی ژنان له كوردستان پێش
چهند مانگێك دامهزرا كاتێك چهند رێنماییهك له وهزارهتی ناوخۆی عێراقهوه
بۆ بهڕێوهبهرێتی پاسپۆرتی پارێزگاكان دهرچوو، تێیدا هاتبوو كه نابێت
پاسپۆرتی G بدرێته ئافرهت ئهگهر وهلی ئهمری لهگهڵدا نهبێت.
جێی ئاماژهیه دیاردهی كوشتن و مومارهسهكردنی توندوتیژی دژی ژنان له
ماوهی چهند ساڵی رابردوودا به شێوهیهكی بهرچاو له كوردستاندا
زیادیكردووه.
لێكۆڵینهوه له پێنج تۆمهتباری بكوژی دوعا
بهردهوامه
14 .08. 2007
لێكۆڵینهوه لهپێنج تۆمهتباری بكوژی دوعا
درێژهی ههیهو خێزانهكهشی لهبارودۆخێكی دهرونی خراپدا دهژین.
بهعشیقه، ئاوێنه: سهرچاوهیهك لهپۆلیسی
بهعشیقه به ئاوێنهی راگهیاند كه لێكۆڵینهوه لهو پێنج تۆمهتباره
دهستگیركراوهی بهتۆمهتی بهشداری كردن لهكوشتنی دوعادا گیراون
بهردهوامهو ئهو چوار كهسه سهرهكییهی تریش كه دهبێت دهسگیربكرێن،
تائێستا یاساغن لهیاساو لهوناچانه ههڵهاتوون. كهسێكی خزمی نزیكی دوعا كه
نهیوست ناوی خۆی ئاشكرابكات بهئاوێنهی راگهیاند "زۆر گرانه بهم شێوهیه
ژیانی ئێمهو ئێزیدییهكان بهڕێوهبچێت، چونكه لهوكاتهوه دوعا كوژراوه،
چهندان كهسی تری ئێزیدیی كوژران بهبیانووی دوعاوه".
ئهم خزمه نزیكهی دوعا ئاماژهی بۆئهوه كرد كه مهسهلهی كوشتنی دوعا
لهلایهن میدیاكانهوه ئیستغلال كراوهو لهو كاتهوه توندوتیژی لهدژی
ئێزیدییهكان لهپهرهسهندندایهو ئهوهی مایهی نیگهرانیشه كه میدیاكان
وهك پێویست تیشك ناخهنه سهر ئهو ههموو تاوانانهی كه بهرامبهر
ئێزیدییهكان پیادهدهكرێت. لهمیانهی ئهو توندوتیژیانهی دژی ئێزیدییهكان
پیاده دهكرێت، رۆژی 11/8 لهناحیهی رهشاد دوو ئێزیدی هاوشێوهی كوشتنی
دوعا بهبهردو بلۆك كوژران.
..................
كوڕێك
خوشكهكهی دهداته بهر گول
10 .07. 2007
رۆژی
9/7 لهگهڕهكی باداوای ههولێر كوڕێك خوشكهكهی دهداته بهر گوللهو
بهسهختی برینداری دهكات.
عهبدولخالق تهلعهت بهڕێوهبهری پۆلیسی شاری ههولێر
بهئاوێنهی راگهیاند: "دوای رووداوهكه كوڕهكه رایكردووهو لهههوڵی
دهستگیركردنیداین".بهڕێوهبهری
پۆلیس ئاماژهی بهوهش كرد كه رۆژی چوارشهممه بهشێك لهوكهسانهی بهكوشتنی
ئافرهتان تۆمهتبارن
..................
تهواوی یاداشتی لیژنهی داكۆكیكردن لهمافی ئافرهتان
لهپهرلهمان
09 .07. 2007
لهیاداشتێكدا كه لیژنهی داكۆكیكردن لهمافی ئافرهتانو ژنان لهپهرلهماندا
خوێندیانهتهوه ئاماژه بهوه دهكهن كه مهكتهبی كۆمهلاَیهتی یهكێتی
نیشتمانی كوردستانو پارتی دیموكراتی كوردستان هۆكارن بۆ دهربازبوونی بكوژ،
بهتایبهتی پێش ئهوهی مهسهلهكه بگاته دادگا.
ئهمه دهقی
یاداشتهكهی "لیژنهی داكۆكیكردن لهمافی ئافرهتانو ژنان"ه، كه
لهپهرلهماندا خوێندراوهتهوه:
بابهت/ بهدواداچونی كوشتنی ژنانو ئافرهتان
بهڕێزان ئهندامانی ئهنجومهن..
ماوهیهكه دیاردهی توندو تیژی دژ به ژنان بهتایبهتی كوشتنی ژنان له
ههرێمی كوردستاندا زیادی كردووه ههروههاخۆكوشتن به شێوازی جۆراوجۆر
پهرهی سهندووه، ئهم دیاردهیهزۆربهی شارو شارۆچكهكانی كوردستانی
گرتۆتهوه، بۆ بهدواداچوونو دۆزینهوهی چارهسهری گونجاو بۆ ئهم
مهسهلهیه لیژنهكهمان لیژنهی داكۆكی كردن له مافهكانی ژنانو ئافرهتان
له پهرلهمانی كوردستان چهندین كۆبوونهوهی كردووهو سهردانی جیاجیای بۆ
شوێنه پهیوهندیدارهكان ئهنجام داوه وهكو دادگاو پۆلیسو فهرمانگهكانی
تهندروستیو ڕێخراوهكانی ئافرهتانو ژنان ههر بۆ ههمان مهبهست قسهمان
لهگهڵ بهڕێزانی سهرۆكایهتی پهرلهماندا كردووه دانیشتنی تایبهتی
لهگهڵ بهڕێزان وهزیری دادو مافی مرۆڤو وهزیری ههرێم بۆكاروباری ژناندا
ئهنجام داوه.
لیژنهكهمان بۆ زانینی ئاماری كوشتنی ژنان له (1- 1- 2007) تا (1- 6- 2007)
چهندین بهدواداچوونی ئهنجام داوه له شارو شارۆچكهكانی كوردستان، ئێمه
لێرهدا ناوی شاری سلێمانیو ناوچهكانی پشدهرو بیتوێن وهك نمونه دهنوسین.
لهناو شاری سلێمانی دا لهماوهی ئهم شهش مانگهدا 10ژن كوژراون دوان لهو
ژنانه تهرمهكانیان نهناسراوهتهوهو بكوژی تهنها سیانیان دهستگیر كراون،
بكوژی دوانیان عهسكهرینو تا ئێستا دهستگیر نهكراونو گومانیش دهكرێت بكوژی
یهكێكیان له ناوچهی ههولێر خۆی حهشاردابێت.
له ناوچهی پشدهرو بیتوێن له ماوهی ئهم شهش مانگهدا (14) ژن كوژراون
بهلاَم تا ئێستا بكوژی دوانیان دهسگیر كراون .
له ساڵی (2007) دا تا ئێستا هیچ كهسێك به تۆمهتی ژن كوشتن حوكم نهدراوه .
له ڕاپۆرتهكهماندا چهند دهرئهنجامێك دهخهینهڕوو به مهبهستی
دۆزینهوهی چارهسهری گونجاو.
شایانی باسه له دادگا نهمانتوانی هیچ بهڵگهیهكمان دهست بكهوێت.
(ڕاپۆرتهكهمان تایبهته به كوشتنی ژنان)
أ ... هۆكارهكانی :
یهكهم: ڕۆشنبیریو كلتوری خێڵهكیانهی كۆمهڵگا سهبارهت به ڕهوشت و
شهڕهف ههتا ئێستا كاریگهری ههیه.
دووهم: بهشێكی زۆری كێشهكان كۆمهلاَیهتین، پهیوهندیان به مهسهلهی
خۆشهویستیو هاوسهرگیریهوه ههیه، له ناو كوژراوهكاندا ههیه تهنیا
لهبهرئهوهی كوڕێكی خۆشویستووه كوژراوه.
سێههم: مهسهلهی مارهكردنی مناڵ (كوڕ یان كچ) یهكێكه لهو كێشانهی
له دواجاردا كوشتنی ژنێكی لێدهكهوێتهوه.
چوارهم له ههندێ حاڵهتدا دڵپیسی پیاو، كوشتنی ژنی لێدهكهوێتهوه كه
ههندێ جار پیاو لهیهك ههڵچوونی دهروونیدا ژنهكهی یان خوشكهكهی
دهكوژێت.
پێنجهم: مهسهلهی ئابوریش هۆكارێكی تره بهههردوو بارهكهیدا ههندێ
جار ژنێك دهكوژرێت لهبهر كێشهی ئابوری خێزانهكه، زۆر جاریش ههژاریو كهم
دهرامهتی دهبێته هۆكاری پشێوی خێزانو دواجار ژنێك دهبێته قوربانی.
شهشهم: كێشهی عهشایهریو دووبنهماڵهو خێڵیش تیایدا ژن دهبێته قوربانی.
حهوتهم: مهسهلهی لهش فرۆشیش كه ئێستا بهداخهوه له ههرێمی
كوردستان زۆر بهرچاوهو كوشتنی ژنانی لێدهكهوێتهوه، زۆر جار كچ یان ژن
لهبهر ههر كێشهیهكی كۆمهلاَیهتی له خێزان دهردهكرێت دواجار لهبهر
نهبوونی جێگاو شوێن ناچار پهنا بۆ لهشفرۆشی دهبهن، زۆرجاریش ژن لهسهر
مهسهلهیهك دهگیرێت لهناو زیندانهكاندا له ڕێگهی باندهكانی
لهشفرۆشیهوه تووشی ئهو مهسهلهیان دهكهن.
ههشتهم: بلاَوبوونهوهی جۆری نایاسایی هاوسهرگیری.
نۆیهم: وه لهههموویان گرنگ تر پتهو نهبوونی سهروهری یاسا بهپلهی
پێویست، بهتایبهتی جێبهجێ نهكردنی پێویست ئهو یاسانهی تایبتمهندو ئهو
یاسایانهی كهله ئهنجوومهنی نیشتمانی كوردستان دهرچوون لهم بوارهدا
كهواته نهسهپاندنی سزای گونجاو لهسهر تاوانباران به لایهنه
ڕهدعیهكهشهوه بۆته مایهی هاندانی ئهو تاوانبارانهو كهسانی تر بۆ
ئهنجامدانی ئهم جۆره تاوانانه گهلێك هۆكاری دیكهش.
ب .... ئهو ئاستهنگ و ڕێگریانهی دێنه بهردهم دهستگیر كردنی بكوژی ژنان :
یهكهم: تا ئێستاش ههندێ جار بكوژ گهر پێگهیهكی سیاسی یان عهسكهری
ههبێت ئهوا به ئاسانی دهستگیر ناكرێتو حزبهكهی داڵدهی دهدات.
دووم: بهههمان شێوه گهر بكوژ پێگهی كۆمهلاَیهتی ههبێتو
عهشیرهتێك داڵدهی بدات دهسهلاَت كهمتر دهستگیری دهكات.
سێههم: ههندێ جاریش بكوژی ژن گهر لهناوچهی سلێمانی بێت پهنا
دهباته ناوچهی ههولێر بهپێچهوانهشهوه، بۆیه بكوژ ناگیرێت.
چوارهم:ههندێ جار فهرمانهیی پێشمهرگه، وهزارهتی پێشمهرگه، یان
كهسێكی عهسكهری لایهنێك داڵدهی بكوژ دهدات.
پێنجهم: مهكتهبی كۆمهلاَیهتی یهكێتی نیشتمانی كوردستانو پارتی
دیموكراتی كوردستان هۆكارن بۆ دهربازبوونی بكوژ، بهتایبهتی پێش ئهوهی
مهسهلهكه بگاته دادگا.
ڕێگاچارهكانمان:
یهكهم: پێویسته یاسای ژماره (14) ی ساڵی (2002) ی پهرلهمانی كوردستان
له ههموو دادگاكان وهك خۆی كاری پێبكرێتو كاراش بكرێت.
دووهم : زۆر جار ژنێك كه دهكوژرێت له جێگایهكی دوور فڕێ دهدرێتو
لهههندێ حاڵتدا تهرمهكهشی ناناسرێتهوه، ئهم حاڵهتهش كهش كهس خۆی
ناكات به خاوهنی كوژراوو كهسیش داوای یاسایی تۆمار ناكات، بۆیه پێویسته
لهم حاڵهتهدا (وهك ئهوهی ئێستا كاری پێدهكرێت) (داواكاری گشتی) باشترو
كاراتر ڕۆڵ بگێڕێت بۆ دۆزینهوهی بكوژ.
سێههم: پێشنیاز دهكهین نامهیهكی فهرمی لهلایهن حكومهتهوه ئاراستهی
داواكاری گشتی ههرێم بكرێت بۆ كۆكردنهوهی زانیاری دهربارهی ئهو
دیاردهیهو ئاستهنگهكانی دهست گیركردنی تۆمهتبارهكانو لیژنهیهك پێك بێت
لهوهزارهته پهیوهندی دارهكان بۆ لێكۆڵینهوهو بهدواداچوونی ئهو
مهسهلهیه به مهبهستی چارهسهركردی لهژێر ئیشرافی پهرلهماندا.
چوارهم: پهله بكرێت له یهكخستنهوهی وهزارهتی ناوخۆو پێشمهرگه
تا بكوژ نهتوانێت له هێزهكانی ناوخۆی هیچ لایهك ههڵبێت.
پێنجهم: هیچ لایهنو حزبێكی سیاسی داڵدهی بكوژی ژن نهدهن.
شهشهم: هیچ كهسایهتییهك جا سیاسی یان عهسكهری یان كۆمهلاَیهتی بێت
ههوڵی شاردنهوهی بكوژی ژن نهدات بهپێچهوانهوه سزای توند بۆ ئهو
كهسانه دابنرێت.
حهوتهم: مهكتهبی كۆمهڵایهتیهكانی پارتیو یهكێتی هیچ جۆره سوڵحێك
نهكهن بۆ كوشتن بهگشتیو كوشتنی ژنان بهتایبهتیو ههر كێشهیهكی دیكه
كه ژن تیایدا ببێته بابهتی سوڵح.
ههشتهم: بهپهله ڕێگا بهو لێشاوهی لهشفرۆشیو بازرگانی كردن به
ژنانهوه بگیرێت.
نۆیهم: وهزارهتی كار ههوڵ بدات چهندین جێگاو سهنتهری تایبهت بۆ
ژنانی ڕاكردو له خێزان دابن بكات ههروهك له ماددهی (2) له یاسای
وهزارهتهكهیدا هاتووه، ههوڵیش بدات چاكسازی له زیندانهكاندابكات
بهتایبهتی جیاكردنهوهی تاوانباران بهپێی تاوانهكانیان.
دهیهم: ههوڵ بدرێت له ڕێگای ڕێكخراوه نێودهوڵهتیو ناوخۆیهكانو
كهناڵه حكومیهكانهوه، به پرۆژهی بچوكو بهدانی قهرز ڕێگه بكرێتهوه بۆ
ژنانو ئافرهتان بۆ كاركردنو لهپاڵیدا بۆ فێربوونی خوێندنو بهرزكردنهوهی
ئاستی هۆشیاریاریان.
یانزهههم: كارا كردنی ڕاگهیاندن به شێوهیهك كه لهخزمهتی
چارهسهركردنو بنبڕكردنی ئهو كێشهیهدا بێت.
دوانزهههم: ههر یهكه لهم خاڵانهو هی دیكهش پێویستیان به
بهرنامهی چڕو بهدواداچوون ههیه، ئامادهبن هاوكاری بكهن له دانانی ئهو
بهرنامانهداو بهدواداچوونیشدا.
لیژنهی داكۆكی كردن له مافی ئافرهتانو ژنان.
..................
وهزارهتی
پێشمهرگه بكوژی ژنێك تهسلیمی دادگا ناكات
09 .07. 2007
پ.هاوڵاتی: ئهفسهرێكی سهربازیی وهزارهتی
پێشمهرگه، بهتۆمهتی كوشتنی ژنێك فهرمانی دهستگیركردنی ههیه لهلایهن
دادگاوه، خۆی تهسلیم ناكاتو وهزیریش بێئاگایی خۆی دهربڕی كهحاڵهتێكی
لهو جۆره لهوهزارهتهكهیدا ههبێت. كوێستان محهمهد ـ ئهندامی لیژنهی
داكۆكی كردن لهمافهكانی ئافرهتان لهپهرلهمانی كوردستان، بههاوڵاتی
ڕاگهیاند "كهسێك كهڕوتبهی عهسكهری ههیه لهوهزارهتی پێشمهرگهی
سلێمانی بههۆی كوشتنی ژنهوه داوا كراوه بۆ لێكۆڵینهوهی یاسایی، بهڵام
تاكو ئێستا تهسلیمیان نهكردووه."
وتیشی "له وهزارهتی پێشمهرگهی ههولێر حاڵهتێكی لهو جۆره ههبوو،
ههفتهی ڕابردوو تهسلیم كرا."
لهمبارهیهوه شێخ جهعفهر شێخ مستهفا ـ وهزیری ههرێم بۆ كاروباری
پێشمهرگه، بێئاگایی خۆی لهوه دهربڕی كهئهفسهرێكی وهزارهتهكهی
فهرمانی گرتنی ههبێتو وتی " لهكۆبوونهوهكهی پهرلهمانی كوردستان
كهڕۆژی 4/7 بهئامادهبوونی وهزارهتی دادو وهزارهتی پێشمهرگهو
وهزارهتی ناوخۆ دژی بكوژی ژنان بهڕێوهچوو، بڕیارماندا كهههركهس دادگا
داوای بكات تهسلیمی دهكهین."
بهپێی ئهو زانیارییانهی دهست هاوڵاتی كهوتوون، لهساڵی 2007دا هیچ كهسێك
به تاوانی ژنكوژی حكوم نهدراوه، لهشاری سلێمانیو دهرووبهری له شهش
مانگی ڕابردوودا 10 ژن كوژراون كه بكوژی سێ كهسیان دهستگیركراوه.
..................
ههشت كهس تۆمهتبارن بهكوشتنی شهوبۆ
Thursday, 07 June 2007
سایتی
هاوڵاتی: وهزارهتی ناوخۆی حكومهتی ههرێم لهسلێمانی، ئهمڕۆ پێنج شهممه
لهڕێگهی ڕوونكردنهوهیهكهوه تۆمهتباركردنی ههشت كهسی بهكوشتنی شهوبۆ
عهلی ڕهوف ڕاگهیاند.
لهڕوونكردنهوهیهكی
وهزارهتی ناوخۆدا، كهكۆپیهكی دهست سایتی هاوڵاتی كهوتوه، هاتوه"پاش بهدواداچون
و لێكۆڵینهوهی ورد لهڕوداوهكه دهركهوتوه كه 8 كهس تۆمهتبارن بهئهنجامدانی
ئهوتاوانه، لهوانه 3 كهسیان دهستگیركراوه، چهندكهسێكیشیان شوێنیان دیارنیه،
2 كهسیش لهتۆمهتباران ڕایانكردوه بۆ وڵاتی بهریتانیا."
ههروهها لهڕوونكردنهوهكهدا وهزارهتی ناوخۆ داوای لهحكومهتی بهریتانیانكردوه
بهتهسلیمكردنهوهی ئهو دوو تۆمهتباره، ئهویش لهڕێگهی قنسوڵگهری بهریتانیاوه
لهشاری ههولێر.
تۆمهتباره ڕاكردوهكانیش بریتین له"(ئ م، ه م) كهبران و ئێستا لهوڵاتی بهریتانیان
لهشاری بیرمنگهام نیشتهجێن."
لهوهڵامی داواكاریهكهی وهزارتی ناوخۆدا قنسوڵگهری بهریتانیا ڕهزامهندی
لهسهر هاوكاریكردن بۆ تهسلیمكردنهوهی ههردوو تۆمهتبار دهربڕیوه.
لهناوهڕاستی مانگی ئایاری ئهمساڵدان شهوبۆی تهمهن 19 ساڵان، بهحهوت
فیشهك كوژرا، ئهویش بهبیانوی ئهوهی ژماره تهلهفۆنی"نهناسراو" لهناو تهلهفۆنهكهیدا
ههبووه، به پێی قسهی باوکی شهوبۆ، مێردهكهییو دوو لهخزمانی دهستیان ههیه
لهكوشتنیدا كهئێستا دانیشتوی بهریتانیان.
دیاردهی كوشتن، خۆكوشتن، خۆسوتاندنی ژنان لهپهرهسهندندایهو تائێستاش،
ساڵانه بهسهدان ژن بههۆی خراقی مامهڵهی پیاوانهوه لهههرێمی كوردستان
دهكوژرێن، یان خۆیان دهسوتێنن.
.................
10/05/2007
پاش تێپهڕینی
مانگێك بهسهر كوشتنی دوعادا، 860 خوێندكاری ئێزیدی له زانكۆ پهیمانگاكانی
شاری موسڵ ههڵهاتوونو روویانكردۆتهوه ناوچهكانی خۆیان له ناوچهی شێخان.
دهۆك، ئاوێنه: ئهندامی پهرلهمانی كوردستان، پیر خدر سڵێمان كه له بنهچهدا
ئێزیدییه له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه رایگهیاند: "جگه لهو 860 خوێندكاره، 20
مامۆستای زانكۆ كه ههڵگری بڕوانامهی دكتۆراو ماستهرن لهگهڵ 54
كارمهندی تهندروستی له موسڵهوه ههڵهاتوونو گهڕاونهتهوه بۆ ههرێمی
كوردستان". پیر خدر كه سهرۆكی بنكهی لالشه وتی: "ئهو كهسانهی كه
لهلایهن دادگاوه داواكراون 9 كهسن، 4 یان دهستگیركراونو 5 یان خۆیان نهداوه
به دهستهوه كه مامی دوعاو سهرۆكی "هۆزی مام وهیس" كه عهشیرهتی
كچهكهیه لهنێو ئهو پێنج كهسهدان كه ههڵهاتوون بۆ دهرهوهی ههرێم.
.................
حکومەتی هەرێم کار بۆ لابردنی یاسای کوشتنی غسل عار
دەکات
5/7/2007
تەرزە
ئیبراهیم ، ئەی ئێف پی :
دەسەڵات دارانى کوردستان بۆ بەرگرتن "بەتاوانى غسل العار" کەلەئیستادا بەرامبەر
بەئافرەتان دەکرێ ڕۆژانە بە هۆى ئەو دابونەریتی ناو خێزانەکانەوە ڕوبەڕوى کوشتن
وئازاردان دەبنەوە.
حکومەتى هەرێمى کوردستان لە دواى ئەو بڕیارەى لە پەرەمانى کوردستانەوە دەرچوو بۆ
سوککردن ونەهێشتنى ئەو تاوانەى لەحاڵەتى "غسل العار" لەدژى ئافرەتان بەکاردەهێنرا
لیژنەیەکى پێکهێناوە بۆ بە دواداچونى ئەویاردەیە
یوسف محمد عزیز وەزیرى مافى مرۆڤ لەحکومەتى هەرێمى کوردستان بۆ ئاژانسى فرانس پریس
ووتى (پێکهێنانى ئەو لیژنەیە لەدەرئەنجامى گرنگى دانى حکومەتى هەرێمى کوردستانەوەبو
و. وەپێکهێنانى کۆمەڵێ لیژنەى تر بوو لەوەزارەتەکانى ئەوقاف وپەروەردەو ناوخۆو داد
بۆ بەرەنگار بوونەوەى ئەو دیاردەیە) تا مامۆستایانى ئاینى لە ریگەى وتارەکانیانەوە
بەرچاو ڕونى بدەنە خەڵک وە وەزارەتى پەروەردەش لە ڕێگەى پرۆگرامەکانى
خوێندنەوەبەجدى کار بۆ نەهێشتنى ئەو دیاردانە بکەنوەناوبراو ووتى بەدورى نازانرێ
لەسەر ئاستى پێویستى داڕشتنى پرۆژەیاسایەک لەدژى ئەم تاوانە . ئەو ئاماژەىدا
بەژمارەى ئەو ئافرەتانەى شارى سلیمانى کەلەئامارەکەى وەزارەتى مافى مرۆڤدا هاتووە
لەماوەى مانگى پێنجى ئەمساڵدا 501 ئافرەت روبەڕوى چەندان حاڵەتى جۆربەجۆرى وەک
کوشتن و سوتان و لێدان و ڕفاندن بونەتەوە.
ئەوى لە ڕاپۆرتەکەدا دەرکەوتووە کە لەشارى سلیمانى 1108 ئافرەت لە ساڵى 2006
ڕوبەرووى کردەوەى کوشتن وسوتان یان هەوڵدان بۆ سوتانیان و ڕفاندنیان و چەندەها
حاڵەتى ترى هاوشێوە بونەتەوە. وەزیرى مافى مرۆڤ جەختى لەسەر ئەوە کردەوە کە ئەم
عادات و نەریتانەى ناوکۆمەڵگا وەها بەزویى چارەسەر ناکرێن و کاتیان دەوێ بۆ
بەرپێگرتنى ، هەروەها جەختى لەسەر ئەوەش کردەوە کەرێکخراوەکانى مافى مرۆڤ بێئومێد
بوون لەبەرامبەر داکۆکى کردن لەو دەیەها ئافرەتەى کەبەهۆى ئەو نەریتانەوە دووچارى
خۆسوتاندن بونەتەوە.
هەر لەم بارەیەوە پەرلەمانتار سوزان ووتى" زۆرینەى ئەو ئافرەتانەى دووچارى ئەو
حاڵەتانە دەبن ئەو ئافرەتانەن کە بەبێ گرێبەستى یاساى و بێ ویستى خۆیان بە شوودراون
لەدەر ئەنجامى ناکۆکى وئاژاوەى نێوان خێزانەکان و عەشیرەتەکان یان لەبرى خوێن دراون
یان بۆ سوڵحى عەشایەرى دراون."
لەگەڵ کارکردن بە ماددە یاساى سزادانی عێراقى ساڵى 1969و یاساى ساڵى 2002 کە دەرکرا
بۆ نەهێشتنى بەکارهێنانى ئەو عادەتانە لەبەرامبەر ئافرەتاندا کەلەگرنگترین
ڕونکردنەوەى کوشتن لەسەر ناموس جیمەن ساڵحى سەرنوسەرى پێگەى کوردستان ئون لاینى
هەواڵى هەولێر لەبارەى ئەو 15 حاڵەتەى کەدووچارى ئافرەتان بۆ تەوە لەخۆسوتاندن و
کوشتن ووتى" کەس وکارى قوربانیەکان ڕاستى ئەو ڕوداوانە نالێن چونکە دەزانن ڕوبەڕوى
سزاى یاساى دەبنەوە دەلێن بە هۆى تەقینەوەى غاز یان گرگرتنەوە بووە"
بەپێى ڕاپۆرتى وەزارەتى مافى مرۆڤ لەمانگى نیسانى ڕابردوودا 533ساڵى 2006 ئافرەت
هەوڵى خۆکوشتنیان داوە لەبەرامبەر ساڵى 2005 کە تەنها 289 حاڵەت تۆمارکراوە وە
حاڵەتەکانى خۆکوژى لەساڵى 2005 بەڕێژەى 22% حاڵەت تۆمارکراوە وە لەساڵى 2006 رێژەکە
بۆ88%حاڵەت بەرزبۆتەوە،وەلە ساڵى 2005 4% حاڵەتى کوشتن تۆمارکراوە بە رامبەر بە
ساڵى 2006 بۆ46،3%بەرزبۆتەوە وەئاماژەى بەوەشدا زۆرینەى ئەوئافرەتانە تەمەنیان
لەنێوان 13-18 ساڵاندایە
سەرەڕاى بەدەرخستنى چەندەها حاڵەتى کوشتن و خۆسوتاندن وسوتاندن ودەسترێژى کردنە
سەرو ڕفاندن و سوکایەتى پێکردن. ڕاپۆرتەکە ئەوەشى ڕونکردەوەکە ژمارەیەکى ئافرەتى
کورد لەپێکهێنانى حکومەتى هەرێمى کوردستاندا بەشدارن بەسێ وەزیرە لەبەرامبەر 28
وەزیری پیاودا.
ژنێكی تهمهن 30 ساڵ لهلایهن مێردهكهیهوه
بهرچهقۆ دهدرێتو ئێستا لهنهخۆشخانه ژیانی لهمهترسیدایه.
سهرچاوهیهك لهبنكهی پۆلیسی نهخۆشخانهی رانیه بهئاوێنهی راگهیاند
لهگوندی ههنجیرهی سهر بهقهزای رانیه كاتژمێر چواری سهرلهبهیانی3/7
لهكاتی خهودا ژنێكی تهمهن 30 ساڵ لهلایهن مێردهكهیهوه بهرچهقۆ
دهدرێت.
ههمان سهرچاوه رونیكردهوه"مێردی ژنهكه بهمهبهستی كوشتنی ئهو كارهی
ئهنجامداوهو وای زانیوه
..................
ژنێك لهكاتی خهودا لهلایهن مێردهكهیهوه
بهرچهقۆ درا
مردووه ئنجا بهجێی هێشتووه".
سهرچاوهكه وتی"دوای ئهوهی پیاوهكه ههڵهاتووه ژنهكه لهلایهن
خهسوویهوه گهیانراوهته نهخۆشخانه".
پاشان سهرچاوهكه وتیشی "لهسهرهتادا دكتۆرهكانی نهخۆشخانهی رانیه
وایان دهزانی مردووه، بهڵام بهئاگایان هێنایهوه بۆ تیماركردنی برینهكانیش
ههوڵی زۆریان دا، بهڵام ئێستا بههۆی مهترسی برینهكانهوه ژیانی
لهمهترسیدایه".
تاوهكو ئامادهكردنی ئهم ههواڵه تۆمتبارهكه دهستگیر نهكراوه.
..................
لهکهلاربڵاوکردنهوهى
وێنه ڤیدیۆییهکهى کوشتنى دوعا نارهزایى لێدهکهوێتهوه
2007-05-13
سروهجهوههر، گهرمیان
لهتهلهفزیۆنى کۆمهڵ کهناڵی گهرمیان که
سهر بهکۆمهڵی ئیسلامیه وێنهى کوشتنى دوعاى کچه ئێزیدى بڵاودهکاتهوه
ئهمهش نارهزایى لهلایهن 13 رێکخراوو حزب و دهزگاى حکومهتى لێدهکهوێتهوه.
لهم بارهیهوه لهلێدوانێکیدا، لوقمان مهحمود بهرێوهبهری تهلهفزیۆنى
کۆمهڵ کهناڵی گهرمیان، بۆ ژیانهوه وتى: باسهکه زۆر گهورهکرا که
لهبنهڕهتدا وا نهبوو، وێنه ڤیدیۆییهکهى کوشتنى دوعا زیاتر له 10
دهقیقهیه ئێمهش تهنها چهند دیمهنێکى کوشتنهکه که تهنها 2 دهقه دهبێت
بڵاومانکردۆتهوه. ناوبراو لهبارهى ئامانجیان لهبڵاوکردنهوهى ئهو دیمهنه
تراژیدیایه بهژیانهوهى راگهیاند: مهرامێکى شهرعیمان ههبووه وهک کهناڵێکى
موسڵمان. لهدرێژهى قسهکانیدا بهرێوهبهری تهلهفزیۆنى کۆمهڵ ئهوهشی وت:
دوعا لهبهر موسوڵمان بوونى شههید کراوه، ههروهک لهوێنه ڤیدیۆییهکه
لهکاتى بهردبارانکردنهکه بهدوعا دهڵێن لهدین دهرچووهو کاتێکیش لهماڵى
قهواڵی ئێزیدى دهرهێنراوه هاواری کردوه( الله الکبر). ناوبراو ئاماژهى
بهوهشکرد: تهنها 13 لایهن بهشداری بهیاننامه نارهزاییهکهیان کردوه کهچی
لهکوردستانى نوێ کراوه به (31) و یهکگرتووى خوشکانیش تهلهفۆنیان بۆمان کردوه
پێیان گوتوین ئێمه لهدژی ئێوه هیچمان ئیمزا نهکردوه تهنها ئیدانهى کوشتنى
دوعامان کردوهو دواتر لهقایمقامیهتى کهلار دهستکاری بهیاننامهکه کراوه.
بۆ ئهم مهبهستهش قایمقامى قهزاى کهلار بهوهکالهت (عبدوڵڵا سلێمان)
سهبارهت به نارهزاییان دهربارهى بڵاوکردنهوهى دیمهنى کوشتنى دوعا
لهتهلهفزیۆنى کۆمهڵ لهکهلار وتى: چۆنیهتى کوشتنى دوعا ههموومانى تاساند،
بۆیه کومهڵێک دهزگاو رێکخراو بهیاننامهیهکى نارهزاییمان راگهیاند بۆ
ئیدانهکردنى کوشتنى دوعاو لهلایهکى تر ئیدانهى تهلهفزیۆنى کۆمهڵ که ئهو
وێنه تراژیدیایهى بڵاوکردۆتهوهو ئیستغلاى کردوه بۆ مهرامى سیاسی خۆی و
هاوڵاتیانى پێ تۆقاندوه بهتایبهتى ژن و منداڵ، ههروهها ناوبراو وتى: داوامان
لهجێگرانى داواکاری گشتى کهلار کردوه وهک نوێنهرانى ڕای گشتى ههڵوێستیان
ههبێت و لهرووى یاساییهوه بهئهرکى خۆیان ههڵسن. قایمقامى قهزاى کهلار
بهوهکالهت وتیشی: داوامان لهبهرپرسانى کۆمهڵی ئیسلامى کردوه داواى لێبوردن
لههاوڵاتیان و ڕای گشتى گهرمیان بکهن که وێنهیهکیان نیشانى خهڵک داوه دوره
لهههموو یاسایهک بهتایبهتیش یاساى راگهیاندن. سهبارهت بهوهى یهکگرتووى
خوشکان گوتویانه دهستکاری نارهزایینامهکهیان کردووه قائیمقامى کهلار
بهوهکالهت وتى: ئاگاداری شتى لهو بابهته نیم و دهستکاری هیچ برگهیهک
نهکراوه، ههروهها لهبارهى ئهوهش که 13 رێکخراو و دهزگا ئیمزایان کردوهو
کراوه به 31، ناوبراو وتى: منیش یهکێک بووم لهوانهى ئیمزام کردوهو
نهمژماردوه چهند لایهن بووه.
..................
چاکى مهکهن با خراپ نهبێت
2007-05-13
پهیمان
عزهدین
لهکاتى دهستنیشانکردنى وهزارهتهکانى کابینهى پێنجهمى حکومهتى ههرێمى
کوردستاندا پارلهمانى کوردستان بوون یان نهبوونى وهزارهتێکى تایبهت بهژنانیان
بهبابهتێکى تایبهت بهدهسهڵاتى حکومهت داناو رهنگه بهڕاى ئهوان گرنگى
ئهو وهزارهته لهئاستى پارلهماندا نهبوبێ، دواتریش لهگهڵ کۆبونهوهى
سهرۆکایهتى ئهنجومهنى وهزیراندا بڕیاردرا وهزیرێکى دهوڵهت بۆ کاروبارى
ژنان دابنرێ، رهنگه ئهمانیش کاروبارى ژنان و کێشهکانیان هێنده بهقورس و
ئاڵۆز دانهنابێ که وهزارهتى بۆ تهرخان بکرێت.
دواجار وهزیرى دهوڵهت بۆ کاروبارى ژنان دهستنیشانکراو بهر لهههرکهسێ
ناههقییان لهوخانمه کرد که ئهو ئهرکهیان پێ سپارد، چونکه راسته ئهو
خانمه پزیشکێکى شارهزاو کهسێکى لێهاتوو بوو لهوهزارهتى تهندروستیدا، بهڵام
شارهزایى و ئهزمونى کارکردنى نهبوو لهمهسهلهکانى ژناندا، که ئهمهش لهههموو
پسپۆرییهکى تر گرنگتره بۆ سهرکهوتنى خودى ئهو کهسهو بۆ بردهنه پێشهوهى
مهسهلهکانى ژنانیش.
بهههرحالڕ ئهوهى ئێستا جێگاى قسهکردنه، ههواڵى دهستنیشانکردنى وهزارهتێکه
بۆ کاروبارى ژنان و ئافرهتان، هۆکارى ئهو ههواڵه ههرچییهک بێت، گرنگه
حکومهتى ههرێمى کوردستان ئهو راستیه بزانێت که مهسهلهى ژنان لهکوردستان
مهسهلهیهکى زۆر تایبهت و گرنگهو کارکردنى رێکخراوهکانى ژنان و ئافرهتانیش
لهئاستێکى بهرزدایه، بۆیه دهبێت بهههندهوه سهیرى بکهن و ههم مهسهلهو
خهباتى ژنان و بردنه پێشهوهى رهوشى ژنان تهوهرى سهرهکى ئهو وهزارهتهو
ستراتیژى حکومهتهکهمان بێت و ههم کهسیش نهخهنه بهردهمى پرسیارو رهخنهى
کۆمهلڕ و رێکخراوهکانى ژنان و ئافرهتان، گرنگه حکومهتى ههرێمى کوردستان
ئهو راستیه بهباشى بزانێت که کاروبارى ژنان و ئافرهتان ئاو و کارهبا و
ئاوهدانکردنهوه و ...تاد نییه، ههرکهس وهزیرى بێت و بیرکردنهوهو ئهزمونى
ههرچى بێت، کار بهیهک بنهما بکرێت و لهچوارچێوهیهکى کارگێریدا جێیبێتهوه،
کاروبارى ژنان بهر لهههرشتێ مهسهلهیهکى کۆمهڵایهتى، فیکرى، سیاسى،
ئاینى، ئابورى، گهورهیه که بۆ رێکخستن و بهرهوپێشبردنى شارهزایى و ئهزمون
و خهباتکردنى پێویسته لهو بوارهدا، ئهگهریش دهستنیشانکردنى ئهو وهزارهته
وهک زۆربهى بهشدارییهکانى ترى ژنان لهدهسهڵاتدا تهنیا بۆ دهرخستنى
رووى شارستانى دهسهڵاته، ئهوا باشتره کار بهو پهنده بکهن که دهڵێت (چاکى
مهکهن با خراپ نهبێت).
..................
ژنان لهپارلهماندا
شهونخونى دهکهن
راوێژ عوبێد، ههولێر
بڕیاروایه لهم ههفتهیهدا، ژنان و ئافرهتانى کوردستان دژى ژنکوژى
شهونخونییهک لهپارلهمانى کوردستاندا رێکبخهن.
بۆ گفتوگۆکردن و داکۆکیکردن لهمافهکانى ژنان و ئافرهتان لهرووى
یاسایى و کۆمهڵایهتییهوه، (32) رێکخراوى مهدهنى و رێکخراوهکانى
ژنان و ئافرهتان کهمپینێکیان پێکهێنا، مهبهست لهپێکهێنانى ئهو کهمپینهش
ئهنجامدانى چهندین چالاکییه، که یهکهم چالاکیشى نوسینى یاداشتێک
بوو دژى کوشتنى دوعاو کێشهى کوشتنى ژنان بهشێوهیهکى گشتى که لهرێپیوانیکى
هێمنانهدا رۆژى 27/4/2007پێشهکشى پارلهمان کرا، سهرچاوهیهک لهدهستهى
کارگێڕى ئهو کهمپینهوه بهژیانهوهى راگهیاند: بۆ گفتوگۆکردن و
داکۆکیکردن لهمافهکانى ژنان و ئافرهتان لهرووى یاسایى و کۆمهڵایهتییهوه
بڕیاره رۆژى 17/5/2007 شهونخونییهک لهپارلهمان رێکبخهین، که
تیایدا ژنان تا بهرهبهیان لهپارلهماندا دهمێننهوه و چهندین
چالاکى جۆراو جۆر بۆ دهرخستنى کێشهو نههامهتیهکانى ژنان رێکدهخهین،
ههروهک ئهو سهرچاوهیه ئاماژهى بهوهشدا که لهو شهوهدا
نوێنهرى سهرجهم وهزارهتهکان و هونهرمهندان و رۆشنبیران
بانگهێشت دهکرێن.
..................
ژیانهوه نوێترین وێنهو زانیارى لهسهر روداوهکهى
بهعشیقه بڵاودهکاتهوه
2007-05-04
11:35:04
بهپێى
ئهو زانیارییانهى دهست ژیانهوه کهوتووه، تا ئێستا (5) کهس لهو کهسانه
گیراون که دهستیان له کوشتنى دوعاد ههبووه، ههروهها دوان لهو
تۆمهتبارانهش بهپێى ئهو زانیاریانهى دهستمان کهوتوون ههڵهاتوون بۆ سوریا.
نوێترین وێنهى دوعا و زانیارى زیاتر له ژماره (274)ى رۆژى (6/5/2007)ى
ههفتهنامهى ژیانهوهدا بخوێنهرهوه
ئهمرۆ رێپێوان
بۆ بهردهم پارلهمان رێک دهخرێت
ناڕهزایى و ئیدانهکردنى بهردبانکردنى دوعا بهردهوامه
..................
ژیانهوه،
پهیامنێرانمان لهبهرامبهر کوشتنى
خاتوو دوعا ژمارهیهک کهسایهتى و رێکخراوه مهدهنییه ناوخۆیى و نێودهوڵهتییهکان
لهناڕهزایى و ئیدانهکردن بهردهوامن. لهو بارهیهوه خاتوو پهخشان زهنگهنه، لێپرسراوى لیژنهى داکۆکیکردن له
ژنان و ئافرهتانى پارلهمانى کوردستان، لهلێدوانێکدا بۆ ژیانهوه دهڵێت:
ئێمه دژى کوشتنى ژنانین بهناوى شهرهفهوه. خاتوو پهخشان داوا له دهسهڵاتى
جێبهجێکردن دهکات که بهئهرکى خۆیان ههڵسن و یاسا سهروهر بکهن، ههر لهسهر
کوشتن و بهردبارانکردنى دوعا سایتى کوردستان نێت که سایتێکى کوردییه دۆسییهکى
تایبهتى کردۆتهوه و تیایدا چهندین نوسهر و رۆژنامهنوسى کورد وتارى ناڕهزاییان
تیا نوسیوه، ناوهندى چاک-یش لهبهیاننامهیهکیدا بهتوندى ئهو تاوانه
ریسوا دهکات، لهلایهکى ترهوه رێکخراوى لێبوردنى نێودهوڵهتى بهنیازه بۆ
ئیدانهکردنى ئهو کوشتنه کهمپینێکى جیهانى دهست پێبکات. ههر سهبارهت بهکوشتنى دوعا، خاتوو نێرگز عهبدولرهحمان لهسهنتهرى
خاتووزین وتى: یاداشتێکمان نوسیوه دژى کوشتنى دوعا و ههموو ئهو ژنانهى که
بهناوى شهرهفهوه دهکوژرێن و بهنیازین رۆژى یهکشهممه (29/4) لهرێپێوانێکى
هێمنانهدا پێشکهشى پارلهمانى کوردستان و لایهنه پهیوهندیدارهکانى بکهین.
دواتر حاکم تاریق عوسمان، لهوهزارهتى ناوخۆى حکومهتى ههرێم، ئاماژهى بهوهدا
که لهرووى جوگرافیاوه (بهعشیقه) سهر بهئیدارهى ههرێمى کوردستان نییه.
حاکم تاریق لهلێدوانێکى تایبهت بهژیانهوهدا وتى: لهرووى یاساییهوه
ناتوانین دهست لهکاروبارى ئهو سنورهوه وهربدهین، بهڵام ئێمه لێره
پشتیوانى ژنان و ئافرهتان دهکهین ئهگهر بیانهوێت ههڵوێست وهربگرن و
رێپێوان ئهنجام بدهن. دوعا ئهو کچه یهزیدییه تهمهن (17) ساڵه بوو که چهند رۆژێک لهمهوبهر
بهشێوهیهکى درندانه لهلایهن بنهماڵهکهى و یهزیدییهکانى کۆمهڵگهى
بهعشیقهوه بهبهردباران کوژرا، لهتۆڵهى ئهوهى شووى بهموسوڵمانێک
کردبوو.
لهژمارهى داهاتووى ژیانهوهدا (6/5) راپۆرتێک لهوبارهیهوه بخوێنهره
|